Başka Bi’Kitap Mümkün mü?

Başka Bi’Kitap, abonelik sistemi ile her ay bir yazar veya sanatçının seçtiği sürpriz kitaplardan oluşan kutuyla kapınızda olacak projenin ismi. Başka Bi’Kitap’ın kurucularından Selim Bektaş ile son zamanlarda piyasada sayıları artan abonelik sistemi ile yürütülen kitap projelerinden farklarının ne olduğunu, seçici yazarların kimler olacağını, bu sistemin okura etkisini ve gelecek planlarını konuştuk.

Bir süredir abonelik sistemiyle hizmet veren kitap servisleri revaçta. Başka Bi’Kitap’ın diğerlerinden farkı nedir, abonesine farklı olarak ne sunuyor?

Bizim diğer girişimlerden ayrıldığımız noktaların sanırım başında kitapların seçimi geliyor. Kitapların her ay farklı bir yazar tarafından seçilmesi hem edebi zevkte bir çeşitlilik hem de abonelerde bir güven duygusu oluşturuyor. “Biz size kitap seçip göndereceğiz” dediğiniz zaman alacağınız ilk tepki “Siz kimsiniz ki?” olacaktır. Bizim bu soruya güvendiğimiz bir cevabımız var. Bir başka farklılık da -belki de negatif bir durum- bizim öncelikli amacımız ucuz değil iyi kitap göndermek. Büyük, küçük fark etmez; güvenilir yayınevlerinin bastığı, iyi çevirmenlerin çevirdiği, edebiyat/inceleme değeri olan kitapları göndermek istiyoruz.

Sizi bu projeye başlamaya teşvik eden neydi? Bir eksiklik mi gördünüz yoksa bir farklılık mı yaratmak istediniz?

Peyniraltı Edebiyatı dergisinde okurlara hali hazırda kitap önerileri hazırlıyorduk. Bu önerileri okurlarımızla görünür bir bağa dönüştürmek istedik ve ortaya Başka Bi’Kitap çıktı. Başka Bi’Kitap’ta bu kitap listeleri gerçeğe dönüşüyor ve planladığımız etkinliklerle bir araya gelebiliyoruz.

Vaat ettiğiniz “Başka bir okuma deneyimi” nedir?

Başka Bi’Kitap’ın var oluş amacı okurlara ulaşılabilenin dışında alternatifler sunmak. Bugün herhangi bir kitapçının vitrininde duran yüzbinlerce baskı yapmış kitapları seçkilerimizin dışında tutuyoruz. Konuk yazarlarımıza da popüler olmayan ancak hem kendisinde hem de diğer zihinlere farklı kapılar açacak kitaplar seçmesini söylüyoruz.

Her ay bir yazar ya da sanatçı aboneler için kitaplar seçecek. İlk isim Murat Gülsoy oldu. Bu aslında pek çok yayında yapılan kitap önerilerini somutlaştırıp, ulaşılabilir hale getirmek. Peki bu isimlere nasıl karar veriyorsunuz? Ve ilerleyen zamanda kimlerin tercihleri olacak?

Sevdiğimiz, tanıdığımız ve her şeyden önce seçimlerine güvenebileceğimiz isimlere gidiyoruz. İlk ay Murat Gülsoy seçti, sonraki aylarda –kesinleşenleri yazayım- Buket Uzuner, Sevin Okyay isimler seçecek.

Peki sizce seçici yazarın isminin ilgiyi arttırmada bir etkisi oluyor mu?

Henüz bu etkiyi analiz edemiyoruz, belki dördüncü ya da beşinci seçkiden sonra yapabiliriz. Tabii en sevdiğiniz yazarı etkilemiş kitaplara sahip olmak diğerlerine göre daha etkili olacaktır.

Tanıtımlarda her ay “en az üç kitap” gönderimi yapacağınızı söylüyorsunuz. En az üç, en fazla kaç olacak? Sayıyı belirleyen etkenler neler?

En az üç, kesin olduğu için sadece o kısmı söylüyoruz ama beş iddialı bir sayı olur, dörtte anlaşalım. Kitap sayısını kitapların hacim, konu ve fiyat gibi etkenler belirliyor.

Başka Bi’Kitap kutusunda kitaplarla beraber sürprizler de göndereceksiniz. Nedir bunlar? Göndereceğiniz hediyeleri konsept dahilinde mi seçeceksiniz? 

Hediyeler için bir konsept belirlemedik ama ilerde düşünülebilir. Bu sürprizler okuru mutlu edecek küçük ve eşsiz nesneler olacak. 

Başka Bi’Kitap, abonelere okuduklarını konuşup tartışacak ortam da sağlayacak. Bu buluşmalar nasıl gerçekleşecek? Bir moderatör olacak mı?

Kitaplar dağıtıldıktan sonra Goodreads’teki grubumuzda o ayın kitapları hakkında sürekli bir tartışma ortamı sağlanacak. Aynı şekilde yine ay sonuna doğru –ilki Kasım sonunda İstanbul’da olacak- bir buluşma yapıp kitapları yüz yüze tartışacağız. Moderatör olacak mı sorusuna cevap vermeyeyim, bu başka bir sürpriz. 

Sitede şöyle bir not var: “Başka Bi’Kitap’a abone olduğunuzda köy okullarına daha fazla kitap gönderebiliyoruz.” Aboneliklerin ne gibi bir etkisi olacak bu gönderimlere? ​

Başka Bi’Kitap ticari bir girişimden çok bir sosyal girişim. Bir şekilde bir yere fayda sağlamalıyız diye düşünüyorduk ve köy okullarına yardım etmek en doğrusu gibi geldi. Her yeni abonelikle daha fazla kitap gönderebiliyoruz okullara, bu şekilde işlemesinin hem bizim için hem de okurlar için bir motivasyon olduğunu düşünüyoruz.

Aslında şimdiye kadar kitaplar üzerine birçok yayında tanıtıcı yazılar, eleştiriler, öneri listeleri gördük. Ama abonelik sistemiyle hizmet veren kitap servisleri olayı başka bir boyuta taşıyor. Okuyucu neden abone olmayı tercih ediyor? Bu tür kitaba dair projelerdeki artışın sebebini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Aslında “neden abone oluyor” sorusunun tek ve doğru bir cevabı yok. Birçok alt-neden sıralayabiliriz. Büyük şehirde ‘zamansızlık’ ve ‘doğru seçimi yapamama’ gibi bir cevap, küçük şehirlere gidildiğinde kitabın temin edilememesine dönüşüyor.

Bunlardan bağımsız olarak aslında abonelik servisi yeni bir şey değil. İnternetten çok önce küçük yayıncıların posta ağlarıyla zaten yaptığı bir şeydi bu. Büyük tedarikçiler ve yayınevleri ortaya çıkınca bu “gelenek” yok oldu bir bakıma. Eskinin geleneği internetle buluştu sadece. Takibi ve geri bildirimi kolay.

Mesela okumayan birileri bu servisler sayesinde kitaplarla ilgilenir hale gelir mi ya da geldi mi? Bu konuyla ilgili aldığınız geribildirimler var mı?

Elbette. Her şeyden önce bir aidiyet hissi veriyor. Bir grup insanla aynı anda aynı kitabı okumak farklı bir deneyim. Sinemaya gitmek ve evde film izlemenin farkı gibi. 

Çok yeni bir proje ama ilk günler nasıl geçiyor? İnsanların tepkileri, katılımları ne durumda?

Daha bir ay bile olmadı. Yolun çok başındayız. Güzel de bir akış yakaladık. Çok farklı planlarımız var, düşündükçe heyecanlanıyoruz. Umarım yapabiliriz.