Yazma Uğraşı ve Yaratıcı Yazarlık -II-

2. Yaratıcı Yazarlık Kursları Atölyeleri

Kurslara, atölyelere katılma gerekçelerini şöyle sıralamak müm­kündür:

-   Okumayı sevdiği için dolaylı olarak yazmaya da romantik bir ilgi duyma.
- Teknik veya idealist bir yaklaşımdan çok, hayranı olduğu yazar­ların sanatını daha iyi anlama.
-Yazdıklarını başkalarıyla paylaşıp bunu bir oyuna çevirmeyi düşünme.

-  Yazma serüveninde daha disiplinli bir süreç yaşama.

-  Yazılanların üzerinden yapılan tartışmaları zihin açıcı ve cesaret verici olduğunu görme.

-  Yazar olmak için formüle edilmiş kalıplar arama.

Yaratıcı yazarlık kursları, atölyeleri; öncelikle okurun edebiyatla aktif bir ilişki kurmasını mümkün kılar. Okur, çok satılanlar liste­sinden uzaklaşıp okunması gerekenleri okumayı tercih eder.

Yazarlık, atölyelerden, kurslardan önce, kitaplardan öğrenilir. Asıl birikim, okurlukla sağlanır. Okurluk; kişinin, popüler edebiyatın gürültüsünden uzaklaşıp kendi edebiyat çizgisini bulmasına yar­dımcı olur.

Yazarlık kurslarında, atölyelerinde dersler; -genellikle- kitapları olan yazar ve eleştirmenler tarafından verilir. O kurslar, atölyeler birer 'mucize mekânı', kurs verenler de birer 'büyücü' değildir.

Neil Gaiman, yazar olmak için kurs sertifikasının gerekli olup olmadığını soran bir okuruna şöyle bir yanıt verir: "Gönderdiğiniz metni okuyan bir editör, birinci sayfadan ikinciye geçemeyecek kadar sıkıldıysa, nereden mezun olduğunuza bakmaz."

New Yorker dergisinde yayımlanan 'A Critic at Large: Show or Tell' -Etraflıca Bir Eleştiri: Ya Göster Ya Anlat- başlıklı makaleye göre, yaratıcı yazarlığın çıkışı şöyledir: "Daha önce, herhangi bir şiiri, hiçbir yerde yayımlanmamış katılımcıların, yine hiçbir şiiri hiçbir yerde yayımlanmamış diğer katılımcılara, 'Yayınlanabilir şiir nasıl yazılır?' sorusunu yöneltme ve yanıtları paylaşma sürecidir. Aynı zamanda daha önce kimseye okutulmamış yazıların eleştir­meye hazır insan topluluğu önünde paylaşılması hâlidir."

Yaratıcı yazarlığın başlangıç yıllardında şu yol izlenir: Sınıfta, kursta, atölyede, daha önce yayımlanmış yazıların, şiirlerin sahibi olan bir eğitmen oturur; ancak ders vermez, yalnızca tartışmaların yönlendirilmesini sağlar. Dünyada bu işi en iyi yaptığı kabul gör­müş yer ise yine bu kursların dile ilk kez geldiği okul, lowa Üni­versitesi'dir. Üniversite, yaratıcı yazarlık programlarına yalnızca gelecek vaat eden öğrencileri kabul eder.

Yaratıcı yazma, yaratıcı yazarlık, her şeyden, önce güzel anlatım becerisi kazandırmayı gerektirse de asıl amaç, daha çok edebiyatın kurmaca türlerinde ürün vermektir. Yazınsallık ölçütü, kurmacayla sınırlı kalmasa da yaratıcılık, öncelikle kurmaca gerçeklikler ya­ratmayı zorunlu kılar. Bu dersler, yazmak isteyenlere sadece bazı anahtarlar verebilir. Bu anahtarları kullanmak, kapıları açmak, yazarlık yolunda ilerlemek isteyenin tercihidir.

3. Yaratıcı Yazarlığa Açılan Kapılar

Semih Gümüş, Yazar Olabilir miyim? [1] adlı kitabının hemen başın­da 'Yaratıcı Yazarlık Öğrenilebilir mi?' diye sorduktan sonra, gü­nümüzde öykü, roman ya da şiir yazmanın sözgelimi otuz yıl önce­kinden daha çekici olduğunu vurgular. Hiç şüphesiz bu ilginin artmasında düne kadar kimi edebi mahfiller aracılığıyla hayat bulan edebiyatın artan iletişim olanaklarıyla daha geniş bir çevreye ya­yılması, çok satılan kitapların yarattığı etki, dahası Türkiye'de yayıncılığın bir endüstriye dönüşmesinin de payı vardır. Nitelikli edebiyat ürünleri kadar popüler kitapların gördüğü ilgi, bu endüst­riye daha büyük kanallar açan gazete kitap ekleri, televizyon prog­ramları da eklenince, yazarlığın geçmişe göre daha ilgi çekici bir duruma geldiği denilebilir. Her yıl giderek artan ilk kitap sayılarına bakıldığında bile bu ilginin hiç de azımsanmayacak ölçülere vardığı sonucuna ulaşılabilir.

Yaratıcı yazarlık kurslarının, atölyelerinin edebiyatımıza hangi yeni isimleri kazandırdığını, daha da önemlisi Türk edebiyatında ne tür bir dönüşüm yarattıklarını görmek için biraz daha zaman geçmesi gerekir. Ancak, elimizde, bize yaratıcı yazarlık kurslarının Türki­ye'deki pratiklerini değerlendirme imkânı sunan, birçoğu da bu kurslarda kaynak olarak kullanılan kitaplar vardır.

Bir Liste

Aral; İnci; Yazı Büyüsü, Kırmızıkedi Yayınları, İstanbul 2011.

Aytaç, Gürsel; Yaratıcı Yazarların Yaratıcılığı ve Edebiyat Görüşleri,

İmge itabevi Yayınları, Ankara 2014.

Baudelaire, Caharles; Genç Edebiyatçı Arkadaşlara Bazı Tavsiyeler,

Çeviri: GülKutluğ, Kafekültür Yayınları, İstanbul 2013. Bolat, Salih; Öykü Yazma Teknikleri, Yaratıcı Yazarlık Dersleri, Papirüs Yayınları, İstanbul 2003.

Cimcoz, Yeşim; Yazarak Hafifleyin, Yaratıcı Yazarlık Kitabı, Yitik Ülke Yayınları, İstanbul 2014.

Culicchıa, Gıuseppe; Demek Yazar Olmak İstiyorsun!, Çeviri:Nazl Birgen, Aylak Adam Yayınları, İstanbul 2014.

Fishman, Roland; Yaratıcı Yazının Sırları, Çeviri: HalukMesci, Notos Kitap yayınları, İstanbul 2012.

Gıovanni, N. Thomas -Halpern, Danile -Macshane, Farnk; Derleyenler, Borges ve Yazma Üzerine, Çeviri: Tomris Uyar, İletişim Yayınları, İstan­bul 1998.

Gökçe, Yeşim; Ben Büyüyünce Yazar Olacağım, Kapital Yayıncılık, İstanbul 2007.

Gülsoy, Murat; 602. Gece, Kendini Fark Eden Hikâye, Can Yayınları, İstanbul 2009.

Gülsoy, Murat;   Büyübozumu: Yaratıcı Yazarlık, Kurmacanın Bilenen Sırları ve İhlal Edilebilir Kuralları, Can Yayınları, İstanbul 2004. Gülsoy, Murat; Tanrı Beni Görüyor mu?, Can Yayınları, İstanbul 2010. Gümüş, Semih; Yazar Olabilir miyim?, Yaratıcı Yazarlık Dersleri, Notos Kitap yayınları, İstanbul 2012.

Hepçilingirler, Fayza; Nasıl 'Pop Yazar' Olunur?, Everest Yayınları, İstanbul 2013.

Hepçilingirler, Fayza; Öykünmece, 2. Basım, Remzi Kitabevi Yayınları, İstanbul 2000.

İpşiroğlu, Zehra- Adalı, Oya- Şeyda Ozil, Şeyda -Direk, Nuran- Sanal, Gökçin; Yazma Uğraşı, 2. Baskı, Cem Yayınevi, İstanbul 1993. May, Rollo; Yaratma Cesareti, Çeviri: Alper Oysal, Metis Yayınları, İstanbul 2013.

May, Stephen; Yaratıcı Yazarlık, 2. Basım, Çeviri: Figen Yanık, Opti­mist Yayınları İstanbul 2012.

Renard, Jules; Yazmak Üzerine Notlar, Çeviri: Orçun Turkay, Sel Yayın­cılık, İstanbul 2014.

Şimşek, Aydın; Yaratıcı Yazarlık ve Deneysel Düşünme, 3. Basım, Kanguru Yayınları, Ankara 2009.

Şimşek, Aydın; Yayına Hazırlayan, Calvino'yu Niçin Okumalı?, Yaratıcı Yazma Süreçlerine Calvino Etlikleri, Kanguru Yayınları, Ankara 2009.

[1] Gümüş, Semih; Yazar Olabilir miyim?, Yaratıcı Yazarlık Dersleri, Notos Kitap yayınları, İstanbul 2012.