Ceren Su Çelik’in “Tayyare Hakkında Malumat Vereceğim” Sergisi Bilsart’ta

Bilsart, Nisan 2024’de duyurduğu üçüncü video sanat üretimleri için olan Açık Çağrı sonucunda desteklediği Ceren Su Çelik’in “Tayyare Hakkında Malumat Vereceğim” başlıklı projesini 11 Aralık 2024 - 04 Ocak 2025 tarihleri arasında sanatseverlerle buluşturacak.

Kayıtlara göre ilk kez 1915’te hava yoluyla Rumeli ve Anadolu feneri kuleleri bombalandı ve bu olayla birlikte İstanbul’un hava saldırılarına sıklıkla maruz kalabileceği ortaya çıktı. “Tayyare Hakkında Malumat Vereceğim” cümlesi, askerlerin arasında uçağın yaklaşmakta olduğunu haber vermek için kullanılan bir kod ifadesi. Bu çalışma, İstanbul’da gerçekleşen hava saldırılarına dair tarihsel gerçeklikle Rakik Mayreni adlı kurgusal bir karakteri bir araya getiriyor. Rakik Mayreni, tarih yazımındaki bir kısıtlılıktan doğan ve bu eksiklikte kendine yer bulan bir kimliği temsil ediyor. Mayreni’nin mektupları, bu kimliğin inşası için bir zemin oluşturuyor. Videodaki mektuplar, döneme ait çeşitli verilerle beslenmiş bir dil modeliyle üretildi. Aynı amaç doğrultusunda oluşturulan Mayreni’nin sesi de dönemin kantoları ve kayıtlarından elde edilen kişilerin seslerinin bir karışımı. Sergi, bu kurguyu Mayreni’nin çektiği fotoğraflar, günlük sayfaları gibi fiziksel unsurlarla genişletiyor.

​“Yeraltı ve yerüstü ikiliği anlatıda önemli bir yer tutar; yeraltı sarnıçları, mağaralar ile gökyüzünde dolaşan uçaklar arasındaki zıtlık bir tehdidin etkisine karşı güvenli bir alan arama ihtiyacının hem kültürel hem sembolik anlamını düşündürür. Rakik Mayreni ismini ve karakterini bu ihtiyaca karşılık olarak almaktadır. ‘Rakik’ kelimesi; Arapça ‘rķķ’ kökünden gelir ve yufka yürekli, ince, şefkat sahibi olan anlamını taşır. Mayreni ise Ermenicede maternal olan ve yuva gibi kavramlara karşılık kullanılmıştır. Mayreni’nin mektuplarındaki kişisel anlatılar, tarihin döngüselliğini bireysel deneyimler aracılığıyla görünür kılar; her neslin kendine has fakat bir o kadar da benzer mücadelelerini aktarmayı amaçlar.”