“DES 544 Performatif Araştırma Yöntemleri” Sergisi İMÇ 5. Blok 5541’de

İnci Eviner’in mentorluğunu, Heper Sayar’ın ise küratörlüğünü üstlendiği “DES 544 Performatif Araştırma Yöntemleri” sergisi 16 Ocak 2024 tarihine kadar İMÇ 5. Blok 5541’de sanatseverlerle buluşuyor.

Endüstriyel tasarım, iç mimarlık, tiyatro ve psikoloji gibi farklı zemin ve alanlardan gelen Zümra Çetinler, Meriç Kara, Burcu Özgen, Rıza Efe Reis, Heper Sayar ve Eren Yıldırım içinde bulundukları dayatmacı eğitim sistemine direnerek, sanat eğitimini sanat ortamının önemli bir parçası olarak yaratıcı bir forma dönüştürmeye çalışıyor. Bu serginin farklı bir tartışmanın başlangıcı olarak üniversite sistemi dışında bağımsız örgütlenmelerle sanatsal öğrenme olanaklarının yolunu açacağını düşünen sanatçılar benimsedikleri ve uyguladıkları sanatsal araştırma süreçlerini bu sergi ile izleyiciye sunuyor. Çağımızın, günümüzde ve gelecekteki karşılıklarına ve etkilerine odaklanan sergi, her bir sanatçının, gündelik yaşamın başka bir alanına mercek tuttuğu, dünya üzerindeki etkilerini tekrar düşünerek, dönüştürerek anlattığı bir akış içerisinde var oluyor.

Serginin başlangıç noktası olan ve İnci Eviner tarafından yürütülen, Kadir Has Üniversitesi Tasarım Yüksek Lisans Programının “Performatif Araştırma Yöntemleri” atölyesi, sanatın koşullarını, diğer disiplinler ve hayatla olan etkileşimini tartışırken bir yandan da bu süreçte her bir sanatçı/araştırmacının gerçekte bireysel ilgi alanlarının ne olduğunu keşfettiği, “bilim” ve “sanatı” ayıran duvarları aştığı ve sanatın özgürleştirici yöntemlerini benimsediği dinamik bir atölye ortamı yaratıyor. Ayrıca, sanatçıların kendi disiplinlerinin üniversite eğitim sistemi içindeki ezberlenmiş araştırma yöntemlerini aşarak eleştirel yaklaşmalarını sağlıyor. Genellikle sanatın eğitim müfredatından çıkarıldığı üniversite sistemi içinde sanatı, bir bilgi üretim alanı olarak çok daha kapsayıcı ve yaratıcılığın önünü açan canlı bir atölye çalışması içinde deneyimleme fırsatı sunuyor.

Zümra Çetinler, hızlı tüketimle artan tek kullanımlık plastik alışkanlığının su ekosisteminde yol açtığı zararı farklı bir bakış açısı içinde araştıran ve bu anlamda doğayı, bünyesine alarak dönüştürdüğü atıklar üzerinden deneyimleyen yeni bir doğa araştırması yapıyor. Kısırkaya Plajı’ndaki plastik popülasyonunu bir bitki örtüsü gibi ele alan ve bu doğrultuda biyo çözünür bir malzeme tasarımı ile bu sahte-bitki-örtüsünü bulunduğu bölgeye geri yerleştiren Çetinler, bunu yaparken de doğaya olan müdahaleyi minimumda tutarak doğal döngünün kendisine kenetlenmeyi hedefliyor. Seri üretimin ve bunun üretilen malzemelerle olan ilişkisini baz alan Meriç Kara, sadece ticari bir amaç için üretilmiş metal malzemeleri doğada bulduğu atık ağaç dallarıyla birleştirdiği bir yerleştirme ile sergide yer alıyor. Geçmişten günümüze müzeciliğe odaklanan Burcu Özgen, müze mekânların günümüzdeki değişimine dikkat çektiği ve çağlar arası etkileşime göre yeniden tasarladığı eski mekânların, günümüzde nasıl tekrar inşa edilebileceğine odaklanırken, beraberinde ürettiği müze rehberi aracılığıyla katılımcılara “Bugünden geleceğe sergilenecek şey nedir?” sorusunu sorarak günümüzden geleceğe uzanan bir köprü kurmayı ve bu sayede geçmişin izlerini modern zamanla birleştirmeyi amaçlıyor. Sahne ötesinde performatif pratikler üzerine çalışan Rıza Efe Reis, özellikle gelecek tasvirlerinin performatif ifadesine odaklanıyor. Zamanda asla kalıcı olmayan söz ve hareketin ne gibi etkilemeler ve vaatlerle yaratabileceği üzerine çalışıyor. Makineleşmenin ötesinde algoritmaların hayatımıza girmesiyle, tüm gündelik yaşamımızı tekrar sorgulayan Heper Sayar, yapay zekâ uygulamalarını birer psikolojik sisteme sahip organizma gibi konumlandırarak, kapasitelerinin sınırlarına ve kendi iç dinamiklerine otonomluk üzerinden odaklanıyor. Günümüzde sık sık karşılaştığımız elektrikli scooterları, şehirlerde yaşayan ve kendi rotaları ve habitatlarını araştıran Eren Yıldırım, atık scooter parçalarını terk edildikleri hurdalıklardan kurtararak geleceğin kalıntıları olarak yeniden tasarlıyor.

Künye:
1. Meriç Kara, Surplus, 2023, seri üretim metal parçaları ve atık dallar, değişken boyutlar
2. Zümra Çetinler, Sürdürülebilir izler: Kısırkaya Çalışması, 2023, biyo-bazlı materyaller laboratuvar malzemeleri ve video yerleştirmesi, 100 x 200 x 70 cm, 9’23’’
3. Burcu Özgen, Diyaloglar Arasında: geçmiş, bugün, gelecek, 2023, zemin üzerine çeşitli bantlar ve folyo baskı, 1433 x 277 cm
4. Heper Sayar, Otonomik İroni, 2023, Yapay zeka ile üretilmiş, görseller ve duvar üzerine folyo baskı, 140 x 760 cm
5. Eren Yıldırım, E-merge, 2023, elektrikli scooter hurdaları, ahşap üzerine sıva ve hedera helix, 270 x 250 x 230 cm
​6. Rıza Efe Reis, Kehanet, Uzaktan ve Yakından, 2023, performans Performansçılar: Ceren Kaçar, Senay Arslan, Tuğçe Semiz