İAE’nin Yeni Yayını: “II. Meşrutiyet'in Saray Mimarı M. Vedad [Tek] Bey”

İstanbul Araştırmaları Enstitüsü’nün Müjde Dila Gümüş tarafından kaleme alınan yeni kitabı II. Meşrutiyet'in Saray Mimarı: M. Vedad [Tek] Bey yayımlandı.

İAE’nin İstanbul Araştırmaları Dizisi’nden çıkan II. Meşrutiyet'in Saray Mimarı: M. Vedad [Tek] Bey kitabı, Osmanlı-Türkiye mimarlık tarihinin ilk akademik eğitimli Türk mimarlarından Vedad Bey’in, “sermimar-ı hazret-i şehriyari” (Saray Başmimarı) olarak görev yaptığı beş yılı mercek altına alıyor. Kitap, Türkiye modern mimarlık tarihinin önemli isimlerinden M. Vedad Tek’in, 1909-1914 yılları arasında Saray Başmimarı unvanıyla yaptıkları, dönemin koşulları ve görevinin sınırlarıyla ilişkilendirilerek inceleniyor.

İstanbul Üniversitesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Dr. Müjde Dila Gümüş’ün detaylı arşiv çalışması ve derinlikli araştırmasına dayanan II. Meşrutiyet'in Saray Mimarı: M. Vedad [Tek] Bey, çizimler, keşif defterleri ve belgeler aracılığıyla Vedad Bey’in mimari uygulamalara ilişkin düşüncelerine, tarihi yapılara yaklaşımına ve iş süreçlerini yönetme biçimine dair de pek çok yeni bilgiyi okuyucuya sunuyor. Sultan Reşad’ın baş mimarı unvanıyla yaptıkları ekseninde mimarın kariyerinde bir dönemi detaylandıran kitap, aynı zamanda yönetim biçiminin getirdiği yeni güç dengelerinin mimarlık ve onarım alanına yansımalarını ve İstanbul’daki hanedan yapılarında 1909-1914 arasında gerçekleştirilen müdahaleleri ortaya koymayı amaçlıyor.

Posta ve Telgraf Nezareti binası, İkinci TBMM binası, İzmit Saat Kulesi, Dolmabahçe Sarayı ek yapıları ve Moda Vapur İskelesi gibi önemli eserleri bulunan M. Vedad Tek, mimarlık eğitimini Paris’te aldıktan sonra İstanbul’a dönerek mesleğini ülkesinde yapmaya başladı. İstanbul’da kendi bürosunu kuran ilk Türk mimar olarak başladığı kariyerinde yükselerek ilerleyen M. Vedad Tek, Sultan II. Abdülhamid tarafından himaye edildi. 1909 yılında Sultan Reşad’ın tahta çıkmasıyla başmimarlık görevine atandı ve bu görevi 1914 yılına kadar sürdürdü. Sarayın gücünün azaldığı bir dönemde sermimar olmasının etkisiyle büyük ölçekli yeni hanedan yapıları inşa etme fırsatı bulamayan Vedad Bey’in temel görevi, hanedanın kullandığı tüm saray ve kasırların tamiratına ilişkin keşif defterlerini hazırlamaktı.

​II. Meşrutiyet'in Saray Mimarı: M. Vedad [Tek] Bey kitabına kitapçılardan, Pera Müzesi Artshop’tan ve internet sitesinden ulaşabilirsiniz.