Belirsiz Zamanın Belirsiz Ülkesinde Bir Kral

Uşak, Kral ve Ötekiler oyunu belirsiz bir zamanda, belirsiz bir ülkede yaşayan bir kralın uşağıyla yaşadığı kısa zaman dilimini anlatıyor. Kral, yaşadığı ülkede önüne gelen herkesi emri ile öldürttükten sonra uşağıyla sarayına çekilmiş, ciddi ciddi bir ülkeyi yönettiğini düşünmektedir. Kendisini izole edip, psikolojik olarak liderlik üstüne baskıyla çevresindeki herkesi etkisizleştiren kralın yalnızlığı uşağının çaresizliğiyle birleşecektir. Uşak, kralın “kralcılık” oyununa alet olacak, bunun neticesinde anlatacağı öyküyle bilinmez sona yaklaşacaktır. Halkının tamamını keyfi biçimde öldüren, saraydaki herkesin kendi iktidarına ortak olacağı korkusuna kapılıp; kendisiyle birlikte yaşayanları yok eden kralımız sonunda kendi kendisini yöneten bir zavallıya dönüşür. Uşağına baskıyla anlattırdığı masal ise oyundaki hazin sonun ne olacağını net biçimde seyirciye gösterir. 

Oyunu yazan Süleyman Karaahmet kralın yaşadığı ülkeyi, zamanı belirsiz yaparak izleyicide merak duygusunu yüksek seviyede tutuyor. Ama oyun içinde bazı yargılarla yapılan ironiler, sahnede anlatılan hikayenin hem bu ülkeden hem de dünyanın tamamından parçalar sunmuş. Özellikle tahttaki ismin distopik kurgularına bakıp, kendi egemenliğini sistemleştirmek uğruna tüm ülkesini yakıp yıkan canavara dönüştüğünü izlemek seyirciyi oturduğu koltukta rahatsız ediyor. Bu bilinçli bir tercih. Yönetmen Levent Özdilek, askeri darbelerden, anti demokratik unsurlara varana dek ülkede yaşadıklarımızı sahnedeki öyküyle yoğun eleştiri yağmuruna tutmuş. Tabii burada sahnenin tam ortasına yerleştirilen tahtın insanlar üzerinde bıraktığı etki de çok önemli. İlk kareden son kareye kadar yüzümüzdeki gülümseme eksilmeden oyunun komedi bölümlerinin ön planda oluşu, sahnedeki oyuncuların performanslarını olumlu etkiliyor. 

Uşak, soytarı, başdanışman ve halk rolünde seyirci karşısına çıkan Merve Engin, oyunun tam merkezinde yer alıp, oynadığı her rolün hakkını sonuna dek vermiş. Kral’ı canlandıran Köksal Engür’ün ustalığı ise tartışılmaz. İki kişi arasında gelişen olay zinciri, karanlıkta kalmış ülkenin tüm yangınlarını dikkatli biçimde analiz ediyor. Kralın emri ile başlayan anlatımlı masal, iktidarını paylaşmak istemeyen bir despotun işlediği seri cinayetlere kadar uzanıyor. Merve Engin sahnenin her karesinde, oynadığı rollerin hakkını vererek komediyi zirveye taşıyor. Ben, özellikle iki kişilik ülkede kimin kral kimin soytarı olduğu tartışmasına dikkat çekmek istiyorum. Söz konusu sahnelerde oyuncuların rol başarısı artarken, ironi dolu sözcüklerle seyirci olaylara kahkaha atarak bakıyor. 

Köksal Engür uzun zamandır tiyatro sahnelerinden uzak kalmıştı. Merve Engin’le beraber yakaladıkları ikili başarı oyunu sezon içinde kayda değer noktalara taşımış. Levent Özdilek’in yönetimsel başarısı, oyuncuların uyumlu rol birlikteliği ve sahneden dünyaya sunulan politik eleştiriler Uşak, Kral ve Ötekiler’i izlemeniz için önemli etkenler.