Bob Wilson'dan Marina Abramovic'in Yaşamı ve Ölümü

Marina Abramovic, tiyatro dünyasının en önemli yönetmenlerinden Robert Wilson’dan kendi biyografisi üzerine bir oyun sahnelemesini ister. Her ne kadar, Abramovic, Bob Wilson’un yönetmenliğini yaptığı, oyunla aynı isme sahip filmde ‘Tiyatrodan nefret ediyorum. Performans sanatçısıysanız tiyatroyu sevemezsiniz, çünkü performansta her şey gerçektir’’ dese de, sahneye çıkmaktan kendisini alıkoyamaz.  

Durum biraz karışık. Bir performans sanatçısının hayatı üzerine yazılan ve sahnelenen bir deneysel operanın kendisinden de değil, belgeselinden söz ediyoruz. Bob Wilson’s The life and death of Marina Abramovic: Robert Wilson tarafından sahnelenen, efsane performans sanatçısı Marina Abramovic’i, diğer bir efsane olan Willem Dafoe’yu ve dev müzisyen Anthony Hegarhty’yi bir araya getiren deneysel operanın belgeseli.

Bu deneysel opera, Marina Abramovic’in tiyatro dünyasının en önemli yönetmenlerinden Robert Wilson’dan kendi biyografisi üzerine bir oyun yazmasını ve sahnelemesini istemesi üzerine çıkar. Abramovic, Bob Wilson’un yönetmenliğini yaptığı, oyunla aynı ada sahip filmde ise ‘Tiyatrodan nefret ediyorum. Performans sanatçısıysanız tiyatroyu sevemezsiniz, performansta her şey gerçektir’’ der. 

Belgeselden ve belgeselin konusu olan operadan notlar…

• Abramovic, Robert Wilson’dan sadece hayatı değil aynı zamanda ölümü üzerine bir oyun sahnelemesini ister.
  
  
• Sanatçı, öldüğünde dünyanın farklı kentlerinde farklı yerlerde mezarı olmasını, böylece kimsenin, sanatçının nerede yattığını bilmemesini ister.
  
  
• Oyunda Abramovic’e benzer dokuz kişi, bir arada sahneye çıkarak sanatçının hayatından belli dönemleri ve durumları canlandırır.
  
  
• Sanatçıyı değil ama sanatçının hayatını asıl canlandıran Willem Dafoe’dur. Abramovic ve Wilson, bir kadın yerine bir erkeğin olmasına karar vererek, cinsiyet rollerini hem müzikte hem oyunculukta değiştirirler.
  
  
• Abramovic’in hayatında en önemli dönem çocukluğudur. Oyunun merkezinde çocukluğu vardır. 

• Abramovic çocukluğunda hemofili olur ve bir yıl boyunca hastanede kalır. Hastanedeki dönem hakkında “hayatımın en güzel yılıydı” der.
  
  
• My snowy angel / Child told the son to shine / Made the sky all snowing Hegarthy’nin oyun için yazdığı sözlerden iki satır, bu güçlü birlikteliğin Hegarthy’nin müzikleriyle ne kadar güçlenebildiğini ve yoğunlaştığını anlatmaya yetiyor.
  
  
• Robert Wilson; Buster Keaton ve Charlie Chaplin’den etkilenmiş. Dafoe’nun oyundaki karakterinde de Keaton ve Chaplin etkisi görülebiliyor.
  
  
• Robert Wilson, “benim dünyamda her şey koreografiden oluşuyor. Formal bir tiyatro yapıyorum. Batıda gördüklerinizin tersine, benim tiyatrom psikolojik yoğunluk içermiyor.” diyor. 

• Oyun, Abramovic’in farklı dönemlerini ve dönüşen karakterini keşfediyor. Hikaye ve zaman değiştikçe bu karakterler de değişiyor.
  
  
• Abramovic’in çocukluğunda, dolayısıyla tüm hayatında iz bırakan annesiyle yaşadığı zorluklar ve problemli çocukluk dönemi oyunun merkezinde. Abramovic’i bu oyunda en çok zorlayan şey, anne rolünü oynaması olmuş.
  
  
• Oyunda, Tito rejimiyle yönetilen Yugoslavya ve evde de askeri düzenle yetiştiği çocukluk ruh hali hakim.
  
  
• Abramovic ölüm ve yaşam üzerine şöyle diyor: Her gece ölüyorum ve ruhum yükseliyor. Film de, sanatçının ölümüyle başlayıp ölümüyle bitiyor.