Geri Dönüşüm Bana Genlerimden Geliyor

Öncelikle biraz sizi tanıyalım, kimdir Yasemin Artut?

Ürün tasarımcısıyım ve bir girişimciyim. Özel kurumlar için ürün tasarlıyorum; tasarım içerikli projeler kapsamında çeşitli görevler alıyorum ve kendi tasarımım olan, üretimini  yaptırarak pazara sunduğum, ağırlıklı olarak metal mobilya ürünlerim ve bir markam bulunuyor. Tasarımcı olarak dert edindiğim konular; çevre için tasarım, sosyal tasarım, sıfır atık ve sürdürülebilirlik.

Geri dönüşüme dair yaptığınız tasarımlarla tanınıyorsunuz, geri dönüşüm, yeşil yaşam gibi öğeler yaşam tarzınızın da bir parçası mı? 

Şu anda bir ürün ailesine dönüşen geri dönüşüm üniteleri markam Greenbin’i 2003 yılında tasarladım yani bundan on iki yıl önce. Pazar ancak son yıllarda geri dönüşüm alanında bir ivme kazandı ve bu süreçte konuya özel ürünler daha fazla ilgi görmeye başladı. Geri dönüşüm yani dünya kaynaklarını doğru ve verimli kullanma meselesi bana genlerimden ve kültürümüzden geliyor. Eminim pek çoğunuzun yanmış kibritleri kutusunda saklayarak yeniden kullanan bir anneannesi veya tek kullanımlık yoğurt kaplarını saklama kabı olarak yeniden değerlendiren bir annesi vardır. Bu bağlamda yaptığım tasarımların da malzeme ve üretim yöntemlerini seçerken çevre konusu birinci sırada yer alıyor.

Bu alanda gerçekleştirmek istediğiniz daha kitlesel projeler var mı? İnsanlara geri dönüştürme alışkanlığı nasıl kazandırılabilir sizce?

Geri dönüşümün sevdirilmesi ve özendirilmesi gerekli. Öncelikle “Geri dönüşüm kişilerin hayatına ne şekilde adapte olabilir?” “Mevcut ortamlarında geri dönüşüm atıklarının biriktirilmesine engel olabilecek konular var mıdır?”, “Geri dönüşüm yapabilmek için ihtiyaçları nelerdir?” gibi konular saptanmalı ve çözüm üretilmeli. Geri dönüşümü ‘in’ yapabilecek insanların hayatlarının bir parçası haline getirecek ve hatta yapmayanın ‘uncool’ duruma düşeceği kitlesel mesaj içeren kampanyalar yaratmak istiyorum. Henüz hazırlık aşamasında olan bazı projelerim var ve bazıları için de doğru iş ortağı arıyorum.

Tasarımlarınız üzerinde çalışırken nelerden ilham alıyorsunuz?

Kullanıcının ihtiyacını karşılayacak, üretim teknikleri ve malzemenin hayata geçirmeye olanak vereceği en sade formu bulmaya ve yaratmaya çalışıyorum. Gizlemek, saklamak yerine görünür bırakmayı ve bu görünen kısım üzerinde iyileştirme yapmayı tercih ediyorum. Tabiat, canlılar, geometri, biyoloji, sosyoloji, psikoloji, malzeme bilimi, teknoloji ve tasarım tarihi beslendiğim kaynaklar.  

2014 yılında Science Bus isimli bir projede yer almıştınız, biraz projeden bahsedebilir misiniz? Sizin için nasıl bir deneyim oldu?

Bilim Otobüsü projesi, Almanya Federal Cumhuriyeti Eğitim ve Araştırma Bakanlığı ile Türkiye Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı arasındaki 2014 Türk Alman Bilim Yılı anlaşması kapsamındaki bir proje idi. Benden istenen Mercedes 403 model bir otobüsü, on beş çocuğun aynı anda içerisinde atölye yapabileceği ve bilim oyuncaklarının sergilenebileceği bir bilim otobüsü olarak tasarlamam ve uygulatmam idi. Oldukça trafiği yüksek, heyecanlı ve detaylı bir proje oldu. Sonuç ise sanırım tüm tarafları memnun etti. Otobüs; Mobilim Yollarda ismi, Dene ve Keşfet sloganı ile geçen yıl Türkiye’de on beş şehirde okul ziyareti yaptı. Proje beğenildiği için bu sene de yeniden yeni bir rota ile yola çıktı.

Bir otobüsün, hem de kendileri için özel olarak tasarlanmış bir otobüsün, yenilenebilir enerji kaynakları ile ilgili atölye eğitimi vermek için okullarına gelmesi çocuklar için inanılmaz keyifli bir deneyim. Projeden gelen geri bildirimler benim tasarımımdan çok daha memnun olmamı sağladı. Belirli bir kapasitesi olan otobüste atölye verilemeyen öğrencilerin meraklarını gidermek için ön kapıdan binilip arka kapıdan inilen kısa turlar düzenlendiğini biliyorum mesela. :)

Bu aralar gündeminizde neler var? 

Daha önce dış mekân için atık ünitesi tasarlamamıştım. Bu yıl hedefimde bu var. Bunun dışında ürünlerimin ihracatını yapmak için çalışıyorum. Tabii ki anlaşmalar yapmak yurt dışı tescil başvuruları gibi konular var gündemimde.

Gerçekleştirmeyi planladığınız yeni projeler var mı? Bizi neler bekliyor?

Yeni atık yönetmeliklerini takip ediyorum. Atık alanında yeni ürünlerim elbette olacak. Bunun dışında çocuklar için bilim ve sürdürülebilirlik üzerine tasarım içerikli projelerim olacak.