Kaydırma Hareketindeki Vitrin İlişkiler

Günümüz ilişkileri üzerinden sorgulamalarla dikkat çeken İlişki Durumu: Açık İlişki’de; Anna (Rebecca Hall) ve Will (Dan Stevens) birbirlerinin ilk ve tek aşkı olarak oldukça saf, rutinleşmiş, samimi ve dürüst bir ilişki yaşıyorlar. Will, tam Anna’ya evlilik teklif etmek üzereyken arkadaşları, hayatlarını birlikte geçirmeye karar vermeden önce, bir süre başka birileriyle çıkmalarını öneriyor ve böylece birbirlerinin güvenlerini sınayacak olan çift için oldukça zorlayıcı bir test süreci başlıyor. Filmin hem senaristi hem de yönetmeni Brian Crano olurken Rebecca Hall ve Dan Stevens’a oyuncu olarak Gina Gershon, Francois Arnaud, David Joseph, Craig Morgan ve Spector Jason Sudeikis eşlik ediyor. 

İlişki Durumu: Açık İlişki, adından da anlaşılacağı gibi, günümüzde sıklıkla ilişki türevleri arasında karşılaştığımız ve giderek artan açık ilişki modelini konu alıyor. Film, bizi Anna ve Will’in masumane aşkı ile karşılıyor ve uzun süren ilişkilerinin rutini hakkında bilgilendiriyor. Alışık olduğumuz romantik filmlerin aksine ideal aşkı bulma çabasında olan karakterler yerine bu sefer ideal aşkı hâlihazırda oluşturmuş karakterlerin günümüz ilişki pratikleriyle deformasyona uğrayışını izliyoruz. Anna ve Will’in eşcinsel bir çift olan yakın arkadaşları ikiliye: “Evlenmeden önce başka kişileri denemeden birbiriniz için en iyisi olduğunuzu nereden bileceksiniz?” önermesiyle gidiyor. Her şey rölantide devam ederken tüm kaos da burada başlıyor. Elbette tutarlı bir çatışma yaratmak için çift başta bunu kabul etmiyor ve birbirleri için ideal olduklarını savunan birtakım açıklamalarda bulunuyor. İlerleyen sahnelerde ise birdenbire Anna bu fikri mantıklı bulmaya başlıyor. Ancak bu geçişe bir nedensellik verilmiyor. Ya da ayakları yere basan bir sebep yaratılmıyor. Ardından Anna kadar istekli olmayan Will için de yavaş yavaş kabul edilebilir bir duruma dönüşüyor ve evlenme teklifi öncesinde her ne kadar “açık ilişki” adını koymasalar da açık ilişki yaşamaya başlıyorlar. 

Açık ilişki biçimleriyle ilgili bir sürü varyasyon olduğu bugünlerde artık biliniyor. Çoklu ilişkiler, geçici partnerler, Menage a Trois’lar (Fransız üçlü aşk ilişkisi formu) ve daha da artan modellemeleriyle artık kişiselleştirilmiş ilişki çeşitlerine kadar varıyor. Öte yandan bir de herkesin diline pelesenk olan aşk arzusu, tek eşlilik, romantik ve “gerçek” olan aşkı aramasına karşın sergilenen tutumlar… Film bu noktada aslında geleneksel olan ilişki modeliyle yeninin bir çatışmasını yaratıyor. Anna ve Will, diğer partnerlerini bulmak üzere bara birlikte gidiyorlar ve Anna yakışıklı bir müzisyen olan Dane (François Arnaud) ile sohbet edip yakınlaşmaya başladığında, Will bu anlaşmalı ve rızalı olan durum karşısında ilk kırılmasını yaşıyor. Will, Anna’yı başka birine sarılırken görüyor ve Anna da Will’in kendisini gördüğünü görüyor. Sanırım seyirci olarak bizler de bir kırılma yaşıyoruz bu sahnede. Çünkü insan iç güdüsü eşini paylaşmak konusunda refleks olarak sakin kalamıyor. Bu sahne de aslında modern ilişki formlarının sınırlarının kapsamı üzerine bir soru soruyor. Elbette insan bedeni ve ruhunun mülkiyeti tek bir kişiye ait olmak zorunda değil (yine de tartışılabilir) fakat romantik veya hayvani olan sevgi dürtülerimizin hayatımızı birleştireceğimiz kişiyi paylaşmakla ilgili ne derece rızalı ve hoş görülü olabileceği bu sahnede bizleri düşündürüyor. Seyircinin büyük çoğunluğu bu sahnede üzgün bir “aaa” nidasında bulunuyorsa, romantik ve ortak belleklerimizin henüz buna hazır olmayacağını kabul ettiğimiz anlamına geliyor.

Bir başka açıdan Anna ve Will’in yakın arkadaşları olan Hale (David Joseph Craig) ve Axel’in (Axel B. Crano) kendi aralarındaki ilişkilerinin talepleri ile Anna ve Will’e önerdikleri de tartışılabilir. Eşcinsel ilişkinin taraflarından Hale, bir çocuk sahibi olmak istiyor. Öğlenleri parka gidip, bebeğini parka getiren Glenn’le (Jason Sudeikis) sohbet ediyor ve bebeği kucağına aldığında dünyalar onun oluyor. Hale, bunu ritüel haline getiriyor ve Glenn’le sohbetler edip, yakınlaşmaya başlıyor. Burada flörtöz bir durumun yaşandığı tam aktarılmasa da Hale’in çocuk istemeyen sevgilisi Axel’ten uzaklaştığı, parka ve bu bebek ritüeline bağımlı olmaya başladığı görülüyor. Oldukça geleneksel veya normatif diyebileceğimiz bir ilişki hâlinde olan Hale ile Axel, Anna ve Will’e evlenmeden önce başkalarıyla birlikte olmalarını öneriyor. Filmde en çok göze batan kısımlardan birisi burası diyebilirim. Tam olarak oturtulmamış sahnelerden biri de burası belki de. Ancak devam eden sahnelerle ilgili şu çıkarımda bulunabiliyoruz: Hale ile Axel, Anna ve Will’e akıllarına gelmeyecek sunni bir gereksinim sunuyorlar. Ancak bunu kötü bir niyetle yapmıyorlar. Bu yüzden tüketim toplumuyla birlikte gelinen gerçek ve yapay olan gereksinimlerin çatışması bu sahnede kolaylıkla gözlemleniyor. 

“Daha iyisinin olmadığını nereden biliyorsun?” bu soru günümüzün bitmek bilmeyen tüketim çılgınlığında ilişki, insan ve duygu tüketimine kadar varıyor. Bununla beraber artan telefon uygulamalarıyla artık bir şehir merkezinde yemek siparişinden daha hızlı bir sex ilişkisi bulabilmek mümkün. Bu da insanları küçük ekranlarda bir vitrin içine sokarak sayısal bir skora zorluyor. Alternatifi doğuruyor ve tek eşliliğin manasız bir gelenek olduğu konusunda bireyleri zorluyor. Ancak günün sonunda yıpranan duygu ve beden durumu ile ruhsal bunalımlar, insanın iç dünyasındaki maneviyatın hem dejenere olmasına hem de çökmesine neden oluyor.

​İlişki Durumu: Açık İlişki normatif ilişki biçimleri ile günümüzün sınırsız ve huzursuz olan yeni jenerasyon ilişkilerini masaya yatıran bir film. Varmak istediği sonuçla da aslında önermesini oldukça destekliyor. İlişki, insan, fantezi, tüketim, aidiyet, klişe, merhamet gibi birçok başlık üzerine küçük dokunuşlar yapıp, çok da sert bir atmosfer yaratmadan hafif bir son dönem insan  ve ilişki eleştirisi yapıyor. Oyunculuklar da bu anlamda filmin konseptine uygun bir tutarlılık ve dinamizmde tasarlanmış. Filmin hem senaristi hem de yönetmeni Brian Crano’nun oldukça bugüne ait bir konuyu, güncel meselelerle birleştirerek kaleme alması sevindirici. Kendine has bir tarzı olan İlişki Durumu: Açık İlişki filmini bu anlamda görmek, farklı bir bakış açısını değerlendirmek adına tercih edilebilir.  

https://www.youtube.com/watch?v=CN9blHwNaAk