25 Nisan Çarşamba akşamı İş Sanat sahnesine konuk olacak olan Fransız dans topluluğu Pockemon Crew’un sanat direktörü, dansçı ve koreograf Riyad Fghani ile bir araya geldik. Yeni hip-hop jenerasyonunun simgesel dansçıları arasında yer alan Pockemon Crew’un üretim aşamalarını, toplumsal olana sinema ve hip-hop ile nasıl baktıklarını ve yeni performansları 3-2-1… Kayıt!’ı Fghani’den dinledik.
Dünya Breakdance Şampiyonu olan ve yetenekli dansçılardan oluşan Pockemon Crew, 1999 yılında herhangi bir kuşaksal, sosyal ve sanatsal ayrışmanın uzağında, hip-hop ile ilgili değerleri aktarmak üzere kuruldu. Başından beri topluluğun bir üyesi olan ve 2004’te koreograf ve sanatsal direktörlük pozisyonlarını üstlenen Riyad Fghani, yıllar içinde klasik ve hip-hop dansçıları, sirk performansçıları, pandomim sanatçıları ve oyunculardan aldığı ilhamla farklı çalışma metotları geliştirdi. Pockemon Crew’in bu metotlarla geliştirilen Ve... Perde! başlıklı gösterisinde, iki ayrı dünya bir araya geldi: Sinema ve hip-hop.
Şovları kapsamında, sinema tarihinin başlangıcında önemli bir yeri bulunan Lumiere Kardeşler’in şehri Lyon’dan dansçılar, kostümleri ve temalarıyla izleyicileri 1930-40'ların sinema dünyasına geri götürüyor. Belli başlı hip-hop figürlerinin izindeki bu dans gösterisi, sürekli olarak yeni boyutlar arayan ve araştıran bir topluluk olan Pockemon Crew'un ününü pekiştiren performanslarından biri. Türkiye’deki ilk gösterisine hazırlanan Pockemon Crew, Institut Français iş birliğiyle 25 Nisan Çarşamba akşamı, saat 20.30’da 3-2-1… Kayıt! isimli performansıyla İş Sanat sahnesine konuk olacak.
Pockemon Crew ismi ve kendisi nasıl doğdu? 1999 yılında Lyon’da bu yolculuğa başladığınızdan bugüne kadar neler değişti?
Ekibin adını belirlerken bizi sembolize edecek eğlenceli ve kendimizi tanımlarken mutlu olacağımız bir isim olsun istedik. O dönem de Japon manga çizgi filmi Pokemon tüm gençler arasında oldukça popülerdi, biz de bu ismi seçtik.
Her şey 1996-1997'de, dansçıların erişimin ve kısıtlamanın olmadığı tek yerde eğitim almasıyla başladı: Sokak. Zaman geçtikçe, Lyon Operası'nın meydanını kendilerine zemin olarak belirleyen dansçılar, performanslarını yoldan geçenlerin meraklı gözleri altında geliştirmiş oldu. Fikir alışverişleri ve beyin fırtınaları aracılığıyla bazı biçimler oluşmaya başladı ve 1999 yılında Pockemon Crew formu arasında bağlantı kurulup dansçılar kendini göstermeye başladı. Daha sonra Grenoble şehrinde ilk yarışmalarını kazandılar. Yıllar geçtikçe başarılar elde edilmeye başlandı. Bugün kendi kategorilerinde en çok izleyiciye ulaşan dansçılar olarak devam ediyoruz. Bu başarılar arasında Pockemon Crew’un 2007 yılındaki KB Bboys Şampiyonası (Kore) zaferi de yer alıyor ve bu başarı ekibi zirveye ulaştıran adımlardan biri oldu.
Farklı disiplinlerden gelen bir ekip olduğunuzu ve performanslarınızın çok farklı stillerden etkilendiğini biliyorum. Performanslarınız ve ekibinizdeki performansçılar hangi disiplinlerden bir araya geliyor ve de kaç kişiden oluşuyorsunuz?
Pockemon Crew, şu anda yaklaşık otuz dansçıdan oluşuyor. Genel olarak hip-hop dansını esas alıyor. Performanslar ve koreografilerde özellikle belirli bir tarzın hâkim olduğu söylenemez. Çünkü her şov belirli bir tema ve atmosfer üzerinde düşünülüyor. Ayrıca, her dansçının kendi tarzı var ve performansına kişisel dokunuşunu daima ekleyerek çalışıyor.
3-2-1...Kayıt! adlı gösterinizle İş Sanat sahnesine konuk oluyorsunuz. Bu gösterinin detaylarından söz edebilir misiniz?
Bu gösteri kapsamında sanatçılar, film stüdyolarından esinlenilen dekorlar, setler ve kostümlerle hem müzikal ritimlerden hem de yedinci sanatın müzikal komedilerinin jest ve hareketlerinden esinlenerek performans sergiliyor. Tüm bu bir araya gelen disiplinleri de seyirciye doğru bir enerjide aktarmayı amaçlıyor. Performans, gösterinin arkasında yatan sanatsal ilhamla bağlantılı olarak bir film müziği veya büyüleyici bir ışık enstalasyonu ile diğer ayrıntıların devamı olarak tasarlanıyor. Sinemaya ve moderniteye bir övgü niteliğindeki bu yeni yaratım, 40'larda New York'taki hip hop kökenlerini hatırlamak için bir ayna tutuyor. Yeni boyutları sürekli araştıran bir oluşum olan Pockemon Crew'un bugünkü hâline kadar uzanan bir durum bu aslında.
SII ... SI! adlı ilk performansınızdan ve oldukça değişik bir ismi olan Hashtag 2.0 ve Ve... Perde! adlı performanslarınızdan da bahsedebilir misiniz?
Hashtag 2.0, modern dünyada çıkarılabilir protezler hâline gelen sosyal ağları konu alıyor. Çalışma, bu alışılmadık ve duygusal alanların yaratıldığı yeni dünyayı koreografileriyle aktarmaya çalışıyor.
Pockemon, etrafımıza bakmak yerine ekrana bakmaya başladığımız bugünün davranışlarını keşfetmeye çalışarak, çok hızlı bir akış hâlinde olan dijital ilişkilerin gerçek yaşama göre öncelikli olduğunu aktarıyor. Dansçılar, anlatı pasajları ve akrobasiyle değişen toplumu yansıtmaya çalışıyor. Bizi kendimize getiriyor ve bu gerçeklikle yüzleştiriyor. Böylece koreografi ile estetiğin beş duyumuzu, algımızı ve hassasiyetimizi harekete geçirdiği bir çalışma ile karşı karşıya kalıyoruz.
Çoklu etkilere sahip müzikler de her şeyin kullanışlı olduğu bu dünyada başka bir boyut kazanıyor. Hem izleyiciyi harekete geçiriyor hem de birbirini takip eden sahneleri bağlayarak dansçılara eşlik ediyor. Küreselleşen ve içinde bulunduğumuz dijital çağda, kendiliğinden gelişen ve hayatlarımıza dâhil olan sosyal ağ, gündelik hayatın vazgeçilmez bir parçası hâline gelmiş durumda. Çalışma, sanal dünyanın yaşamlarımızı nasıl değiştirdiğine odaklanıyor. Şov; duyguların kaybolduğu, her şeyin sadece metin, yazı, beğeni ve paylaşım olduğu bir dünyada, çağımızın özünü ifade etmeye çalışıyor. Kısaca etiketlenmediyseniz, mevcut değilsiniz!
Sinema ile hip-hop’u birleştirme fikri nasıl gelişti? Bu iki farklı çalışmayı performanslarınıza nasıl aktarıyorsunuz?
Aslında ekip, sevdiği iki dünyayı keşfetmeye karar verdi: Sinema ile hip-hop’un kökenleri. 1930'lar ve 40'lardaki sinemayı yeniden inceleyerek, bazı müzikal komedilerde karşımıza çıkan hip-hop hareketlerinin enerjisini ve yönelimini baz aldılar. Dahası, bu çalışma ekibin kendi şehri Lyon'u hem temsil etmesini hem de keşfetmesini de sağlıyor. 19. yüzyılda bu şehirde Lumière Kardeşler sinemayı icat ettiler. Renkli dansların eşlik ettiği siyah beyaz sinema bu performansa ilham veriyor.
Pockemon Crew herhangi bir kuşaksal, sosyal ve sanatsal ayrışmanın uzağında, hip-hop ile ilgili değerleri aktarmak üzerine çalışmalar yapıyor. Bu çalışmalarla seyirciye aktarmak istediklerinizden ve yaratmak istediğiniz farklılıklardan bahsedebilir misiniz?
Pockemon Crew'un kimliği; kuşaksal, sosyal ve sanatsal ayrımın ötesinde, hip-hop ile bağlantılı dansçıların becerilerini ve değerlerini paylaşmak ve aktarmak arzusuna dayanıyor. Her bir üyenin, grup dinamiği için önemli bir yeri var. Her dansçı, mürettebatın içinde farklı zenginliklere sahip birer ilham kaynağı. Oluşum, dansçılara daima ilham veriyor ve “Geleceğe dönük olun ancak sokaklarda başlayan hip-hop dansının “yeraltı” kökenine ihanet etmeyin” diyor. Aslında beceri ve estetiği birleştiren ve de hareketlerinde sürekli olarak yaratıcılık arayan ekibi, yeni hip-hop kuşağının ikonik dansçıları hâline getirmeye çalışıyor.
Birçok ödül aldınız hatta 2007’de Seul'deki KB BBOY’daki başarınızla ününüz Uzak Doğu’ya kadar yayıldı. Bu başarıları size getiren temel sebepler nelerdi ve nasıl değerlendiriyorsunuz?
“Eğlenerek sıkı çalışmak”, felsefemiz daima bu. Dansçılar yetenekli ve ilham kaynakları da daima kendileri. Yetenekleri ve iyi jestleri var, bunları mükemmelleştirmek için her zaman çok çalışıyorlar. Asla zevk almayı bırakmadıkları için çalışırken de eğleniyorlar. Dolayısıyla onları yeni hip-hop nesillerinin ikonik dansçıları yapan şey yetenekleri, hareketlerindeki estetik ve sürekli yaratıcılık arayışları.
Sürekli olarak yeni boyutlar arayan ve araştıran bir topluluk Pockemon Crew. Size ilham veren şeylerden, yaratım ve prova süreçlerinizden biraz bahsedebilir misiniz?
Ben, Sébastien Ramirez ve Philippe Decoufle'nin hayranıyım. Bununla birlikte, benim ilhamlarım; arzularıma, dönemlerime ve kendi öznel düşüncelerime de bağlı. Gösterilerimiz de zaten farklı türlerden esinlendiği için de multidisipliner. Seviye olarak, Cirque du Soleil gösterilerine yakınlaştığımızı düşünmeyi seviyoruz.
Pockemon Crew kolektifinin içinde yer almak için değişmez kurallar var mıdır? Pockemon Crew’u Pockemon Crew yapan beş değer nedir mesela?
Pockemon Crew’un bir parçası olmak için değişmez kurallar bulunmuyor. Bununla birlikte, açık zihinli ve fikirli olmak, dayanışmak, aktarmak, kendini aşmak ve “Carpe diem” diyen Pockemon Crew’un değerlerini paylaşmak ve şimdiki zamanı yaşamak gerekiyor.
Gelecekteki projeleriniz neler?
Şimdilik Fransa'da ve yurt dışında Hashtag 2.0 turnesine devam edeceğiz ve Eylül ayı için Pockemon Crew and Friends adlı yardım şovumuzun ikinci edisyonunu yapacağız. Yakın gelecekte Türk dansçılarıyla bir gösteri ya da etkinlik yapmak istiyoruz ama henüz bir iş birliği yapmış değiliz.
Pockemon Crew, 25 Nisan Çarşamba akşamı İş Sanat sahnesine konuk olacak.
https://www.youtube.com/watch?v=D1D-f4m6Aqs