Picasso’nun Renkleriyle Bezeli Bir Flamenko

Uzun yıllar İspanya Ulusal Balesi’ne başkanlık eden, kariyeri boyunca çok sayıda ödüle layık görülen Jose Antonio Ruiz’in kurduğu dans topluluğu, Picasso gösterisinin dünya prömiyerini 2001 yılında Uluslararası Granada Dans ve Müzik Festivali’nde yapmıştı. Jose Antonio Ruiz’in Pablo Picasso’dan ilham alarak koreografisini oluşturduğu gösteri, izleyiciyi İspanyol ressamın hayatının farklı dönemlerine doğru gezintiye çıkarıyor. Gösteri, “Picasso Paisajes” (Picasso Manzaraları) ve “Flamenco Invocaciones” (Flamenko Tutkusu) başlıklı iki bölümden oluşuyor. İlk bölüm Picasso’nun resminin evrelerini anlatarak renklerin özü ve sembolizmi üzerine odaklanırken, ikinci bölüm Endülüs’ün ruhunu ve tutkusunu gitar, ritim ve vokaller eşliğinde yansıtıyor. 

Picasso'nun dünya prömiyeri 23 Haziran 2001'de Granada Uluslararası Müzik ve Dans Festivali'nde gerçekleşmişti. Uzun zamandır Picasso gösterisiyle performans sergiliyorsunuz. Bu deneyim sizi nasıl hissettiriyor?

İş Sanat’ın Sanat Müdürü Serdar Yalçın, Picasso'yu Granada'daki ilk gösteriminde izlemişti ve şimdi gösterinin 17 yıl sonra İstanbul'da gerçekleşmesi benim için büyük bir mutluluk. Gösterinin koreografisi, başlangıcından bu yana değişmedi (yorumlamalar hariç). Sanırım o zamanki bakış açım, canlılığını ve geçerliliğini sürdürdüğünden, performans tüm tazeliğini ve görsel etkisini hâlen koruyor. Koreografi daha çok neo klasik tarzı İspanyol dansını kapsıyor. Şov bugünkü hâliyle, evrensel olan orijinal değerleri, mesajları ve görüntüleri restore edilmiş bir tabloyu andırıyor. Bu şov için İstanbul'a gelmek beni oldukça heyecanlandırıyor. 

Picasso projesine nasıl ve ne zaman karar verdiniz?

Proje, besteci Jose Nieto ile ortak fikrimizdi. Aslında Jose Nieto ile her zaman hikâyenin nerede ve nasıl geliştirileceğini analiz etmeye çalışıyoruz. Bu nedenle, ressamın ve resimlerinin dönemlerinin periyodunu Mavi, Pembe ve Siyah renkleriyle ele alarak, ressamın yaşamını sınıflandırmaya karar verdik.

Projede, Pablo Picasso'nun eserlerinden esinlendiniz ve daha sonra da koreografiyi yarattınız. Seyirci, Picasso'nun hayatının farklı bölümleri arasında performans aracılığıyla bir yolculuğa çıkabiliyor. Projeyle ilgili başka bilgiler de verebilir misiniz?

Picasso Paisajes'ı yaratmaya başladığımda, Picasso'nun herhangi bir eserini yeniden üretmek istemedim. Gösterinin üç bölümünde de sanatsal yaşamının farklı aşamalarında ürettiği eserlerden ilham aldım. Kostümler için, İspanyol kostüm tasarımcısı Pedro Moreno'yu aradım ve kendisi, ışık tasarımcısı Juan Gomez Cornejo'nun yarattığı her bölüme özel ışık ve renk için bize en doğru kostümleri tasarladı. Picasso'nun resimlerini hiçbir zaman çoğaltmak istemedim. Sanat kariyerinin her dönemindeki eserlerinin sadece ruhunu ve rengini aktarmaya çalıştım. 

Gösteri iki bölümden oluşuyor: Picasso Paisajes ve Flamenko Invocaciones. Üç farklı renk ayrımı da var: Mavi, Pembe ve Siyah. Tüm bu parçaları da detaylıca açıklayabilir misiniz? Her bölüm ne ifade ediyor?

Üç aşamadan geçen yolculuktan ilki olan Mavi: Alçakgönüllü insanların yalnızlığına, çaresizliğine ve halkın acı çekmesine ancak toplumun büyük güçlerinin sefaletin acısını duymamasına veya umursamamasına odaklanıyor. Pembe: Daha lirik bir sahneyi temsil ediyor ve ilk karısı olan Olga Khokhlova'yla olan ilişkilerini kapsıyor. Balerin dansçısı Russes de Diaguilev burada, saf ve yarı saydam bir atmosferi çağrıştıran bir sirk dansçısı karakterini canlandırıyor. Siyah: Savaşın, insanlık onurunun zedelediği, işgal, tahrip ve imha ettiği her şeyi temsil ediyor. Picasso Paisajes şovun ilk bölümü ve ikinci bölüm olan Flamenco Invocaciones, mevcut bakış açısıyla yaratılan ve benim geleneğimizde yer alan farklı dans türlerine yer verdiğim bir çalışmadır.

Jose Antonio Ruiz Flamenko ve Dans Topluluğu kaç dansçıdan oluşuyor? Hangi disiplinlerden geliyorlar? Dansçıların sahip olması gereken özel şartlar neler?

Dansçılar fit, titiz ve disiplinli olmalı. Her gün farklı stillerdeki dans disiplinlerinden insanlar geliyor ve ekip sürekli değişkenlik gösterebiliyor.

Prova süreçleriniz nasıl? Sahneye çıkmadan önce katı kurallarınız veya ritüelleriniz var mı?

Bu şov için zaten uzun süre çalıştık. Dansçılarımız çok profesyoneller ve sahnede ne yaptıklarını biliyorlar. Gösteri için çalışırken prova yapmıştık. Bu gösterinin her üyesi hâlihazırda oldukça organize ve disiplinli diyebilirim.

22 Mayıs'ta İş Sanat sahnesine konuk olacaksınız. Türkiye hakkında bir fikriniz veya izleyicilere iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?

1995'te ilk kez Türkiye'de bulunmuştum. Endülüs Balesi ile gelmiştim ve şehrin tarihi, halk ve özellikle şehrin her köşesinde bulunan büyülü his beni çok etkilemişti. Geri dönmek beni iyi hissettiriyor. Yepyeni bir projeyle yeniden seyirciyle buluşmaktan çok mutluyum.

Gelecekteki projeleriniz neler?

Benim görevim artık bu projeyi ve topluluğu sunmak. Bir de bu yıl, Bahreyn Hükümeti tarafından yeni bir gösterinin oluşturulması için görevlendirildim.