2015’te Sanat Dünyasının En Güçlü 100 İsmi

Yılın dikkat çeken küratör, sanatçı, galerici, sanat tarihçi, müzeci ve müzayedecilerinin yer aldığı listenin ilk 10 ismine göz attık. Listenin ilk 10’unda iki sanatçı yer alırken ağırlığı galeri ve müzeciler oluşturuyor.

1- Iwan & Manuela Wirth

Listenin ilk sırasında Iwan & Manuela Wirth yer alıyor. İkili 14 yıldır Artreview listesinde arz-ı endam ediyor. Zürih, Londra, New York, Los Angeles ve Somerset merkezli Hauser & Wirth galerilerinin yöneticileri Iwan & Manuela Wirth geçtiğimiz sene listenin üçüncü sırasındaydı. Hauser & Wirth bir galerinin ötesinde çok amaçlı bir sanat platformu olma özelliğine sahip. Galerinin bünyesinde bahçe, okul programları, sanatçı rezidansları, bir restoran yer alıyor. 

2- Ai Weiwei

İkinci sırada ise tüm zamanların en çok konuşulan sanatçılarından Ai Weiwei'yi görüyoruz. Çok şaşırtıcı olmayan bu tercih bize sanatçının 2011'de de ilk sırada yer aldığını hatırlatıyor. Politik dili ve mesaj içerikli çalışmaları ile tanınan “Çin'in Asi Dehası” olarak bilinen Weiwei, daha uzun yıllar daha bu listenin ilk sıralarında oturacak gibi görünüyor. Tutuklanışı, elinden alınan ve geçtiğimiz aylarda kavuştuğu pasaportu, anılarını anlattığı ve 2017'de çıkaracağı kitabı ve tabii üretimleriyle gün geçmiyor ki sanatçı hakkında yeni bir haber ile karşılaşmayalım.

3- David Zwirner

David Zwirner, Artreview listesinin üst sıralarında görmeye alışık olduğumuz bir isim. Zwirner, kendi adıyla açtığı David Zwirner Gallery’de düzenlediği sergiler, kurduğu işbirlikleri ve sanat camiasına kazandırdığı isimlerle tanınıyor. Galerici sıfatının yetersiz kaldığı Zwirner dünya basınında “Megadealer” olarak anılıyor.

4- Hans Ulrich Obrist & Julia Peyton-Jones

Galericilerden devam ediyoruz. Serpentine Gallery’nin yöneticileri Hans Ulrich Obrist & Julia Peyton-Jones 2009’da listenin ilk sırasında yer almışlardı. Birçok sanat organizasyonun altına imza atan ikili “imkansızı düşün” mottosuyla hareket ediyor ve bu yıl listenin dördüncü sırasına yerleşiyor.

5- Nicholas Serota

Sıradaki isim geçen yılın birincisi, önceki senelerin ise üçüncü, dördüncü sıralarının şaşmaz ismi Nicholas Serota. Tate’in yöneticisi Serota listenin değişmez isimlerinden biri olmasını yıllardır dünyanın en çok ziyaret edilen müzelerinden birinin yöneticisi olmasına borçlu. Serota’nın BP ile yaptığı sponsorluk anlaşmasının da etkisiyle, geçtiğimiz yıl listenin en başındayken bu yıl beşinci sıraya gerilediği konuşuluyor. 

6- Larry Gagosian

Sanat yolculuğuna 70'lerde sattığı posterlerle başlayan Larry Gagosian günümüzde sanat piyasasının en önemli isimlerinden biri. Yıllardır Artreview listesinin ilk beşinin pek dışına çıkmayan Gagosian Gallery'nin kurucusu çoğunlukla birinci ve ikinci sırada yer aldı. 15 galeri, dergi, dükkan ile şu anda bir milyar dolar yakın yıllık ciro yapan Gagosian, daha yıllar boyunca sanat listenin önemli isimlerinden biri olacak gibi görünüyor.

7- Glenn D. Lowry

Sıradaki isim MoMA'nın direktörü Glenn D. Lowry. Başarılı yönetici geçmiş yıllarda listeninin ilk basamaklarında yer alırken son birkaç yıldır dikkat çekici bir biçimde düşüşte. Bunun sebebi MoMa'nın eleştirilen son dönem sergileri: Tim Burton, Marina Abramović, Tilda Swinton, the Rain Room, Yoko Ono ve Björk. Müzenin daha popülist sergilere yönelmesi "özendirici ve gülünç" bulunurken, gitgide hipster yaşam tarzına hizmete yönelik çalışmalar yaptığı aldığı eleştirilerden sadece birkaçı.

8- Marina Abramović

Listenin ilk 10’unda yer alan ikinci sanatçı, Marina Abramović. Performans sanatının yaşayan efsanesi 2009'dan beri Artreview listesinin önemli isimlerinden biri. Son dönemlerde özellikle popüler projelere yönelen saantçı Jay Z ve Lady Gaga ile birlikte projelerde yer alarak dikkat çekti. Kurduğu enstitü ile hâlâ gündemde olan Sırp performans sanatçısı, son performansının kendi cenazesi olacağını söylüyor. 

9- Adam D. Weinberg

Sıradaki isim Whitney Museum of American Art'ın direktörü Adam D. Weinberg. Weinberg 2003'ten beri listede yer alıyor. Başarılı yönetici bu yıl nisan ayında 422 milyon dolar yardım ile yeni galerisini açtı. Galeri açıldığı gibi büyük ilgi gördü ve eleştirmenlerden çok olumlu yorumlar aldı. Genel olarak listenin onuncu sıralarında dolaşan Weinberg'in bu yıl daha üst sıralara çıkması beklenirken dokuzuncu sırada olması, yarışın zorlu olduğunu bir kez daha akıllara getiriyor.

10- Carolyn Christov-Bakargiev

10. sırada bu yıl adından sıkça söz ettiğimiz 14. İstanbul Bienali'nin bu seneki kavramsal çerçevesini oluşturan Carolyn Christov-Bakargiev yer alıyor. Bakargiev 2009'dan beri listenin yükselişte olan isimlerinden. dOCUMENTA (13)'ün artistik direktörlüğünü üstlendiği 2012 yılında listenin birinci sırasında yer almıştı. Başarılı küratör bu yıl “TUZLU SU: Düşünce Biçimleri Üzerine Bir Teori” başlığıyla birçok mekana yayılan alışılmışın dışında bir bienal deneyimi yaşamamızı sağlamıştı.

Bu liste daha uzayıp gidiyor. İlk 100 ismi merak edenler buradan göz atabilir. Geçtiğimiz yıllarda Vasıf Kortun'un yer aldığı listede bu yıl hiçbir Türk bulunmadığı notunu da düşelim.