Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’ndan Eserler UMMA’da

Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’nda bulunan Rafael Lozano-Hemmer heykeli University of Michigan Sanat Müzesi’ne doğru bir yolculuğa çıktı. Müzenin zaman odaklı sergisinde gösterilecek olan kinetik heykel ve Elena Kovylina, Kalliopi Lemos, Roman Signer ve Universal Everything’in dört adet videosundan oluşan, “Moving Image: Performance” sergisi ile paralel olarak izleyici ile buluşuyor. 

Dinamik teknolojilerin stratejileri yoluyla keşfedildiğinde yeni anlamlar kazanan geleneksel kategorileri temsil eden sergiler, Borusan Contemporary’nin Sanatsal Direktörü ve UMMA’nın Medya Sanatı Yardımcı Direktörü görevlerini üstlenen Kathleen Forde tarafından düzenlendi.

Mimarlıktan teknolojik tiyatro ve performansa kadar multidisipliner bir üretim alanı olan Hemmer, Wavefunction, Subsculpture 9 (2007) adlı bu çalışmasında 20. yüzyılın ortalarında yaşamış tasarımcılar Charles ve Ray Eames’in işlerinden esinleniyor. Hâlâ Amerika’nın en önemli tasarımcılarından sayılan ikilinin modern mimari ve mobilya alanına katkıları Hemmer’ın çalışmasına ilham kaynağı oluyor. 

Eames çiftinin 1948 tarihli bir tasarımından yola çıkan kinetik heykel ve interaktif yerleştirme sınıfına sokabileceğimiz çalışma, 42 plastik sahnenin bir araya gelmesi ile oluşuyor. Bir kafes biçiminde düzenlenen, metal tabanlara oturtulmuş elektromekanik pistonlara bağlı ve kalıba dökülerek hazırlanan eser, Eames çiftinin modernist mobilya çizgisine gönderme yapıyor. İnteraktif olarak tasarlanan çalışma izleyicilerin yakınlık mesafesine göre tepki gösteriyor. Sergiyi gezen seyirciler sandalyelere yaklaştığında, çalışmanın denetim sistemi bulundukları yeri saptıyor ve izleyene en yakında bulunan sandalyeler pistonların yardımıyla hafifçe havalanıyor. Bu hareket hali yavaş yavaş yakındaki sandalyelere de geçiyor. Hareketlenen sandalyeler dalga benzeri bir harekete bürünüyor ve yakınlaşan izleyici sayısı arttıkça dalgalanma hızı yükseliyor.

Kathleen Forde’nin “Lozano-Hemmer, işlerinde mimari alan içindeki performansa olan ilgisinin üzerine gidiyor. En önem verdiği şeylerden biri, sadece Subsculpture’da değil diğer işlerinde de olduğu gibi, kamusal katılım yaratmak ve insanların yerleştirmelerine verdiği tepkileri gözlemlemek” sözlerinden de anlaşılabileceği gibi sanatçı mekân, eser ve ziyaretçi etkileşimine fazlasıyla önem veriyor.

Hemmer sergisi ile paralel olarak gerçekleşecek olan “Moving Image: Performance” ise dört uluslararası sanatçıyı ağırlıyor. Elena Kovylina, Kalliopi Lemos, Roman Signer ve Universal Everything’in çalışmalarını bir araya getirecek olan sergi, kamera ve kaydettiği hareket arasındaki ilişkiyi inceliyor. 

Birleşik Krallık/Almanya kökenli sanatçı Kalliopi Lemos sergiye At the Center of the World (Dünyanın Merkezinde, 2015) adlı işiyle katılıyor. Sanatçı bu çalışmasında kamerayı öznesinin çabalarının dinamik bir tanığı olarak kullanıyor. Küresel bir kafeste mahsur kalmış gibi görünen, mücadele ile koreografi arasında gidip gelen hareketler yapan bir kadını bizlerle buluşturuyor.

https://vimeo.com/139575466

İsviçreli sanatçı Roman Signer, kameranın oyuncak helikopterlerin mizahi ve kaotik hareketlerinin durağan bir gözlemcisi olduğu 56 Kleine Helikopter (2008) adlı çalışmasıyla sergiye dahil oluyor. 

Equality (2014) adlı çalışmasında; kamera, çağdaş Rus kültüründeki eşitlik sorularına göndermede bulunan bir insanlar ve sahne bütünüyle işbirliğine giren Rus/Fransız sanatçı Elena Kovylina ise üçlü arasındaki ilişkiyi ele alıyor.

Birleşik Krallık’tan gelen sanat ve tasarım kolektifi Universal Everything’in Presene 4 (2013) eserinde ise, hareket sanallaştıkça kamera etkisini kaybediyor, canlı kaydedilmiş dans dijital bir soyutlamaya dönüşüyor.

Borusan Çağdaş Sanat Koleksiyonu’ndan seçilen ve edimsel hareketten yola çıkan işleri bir araya getirerek birbirini tamamlayan iki sergi Temmuz 2017’ye kadar University of Michigan Sanat Müzesi’nde görülebilecek.