Caravaggio’nun Eserleri Canlanıyor

“Caravaggio Experience” (Caravaggio Deneyimi) isimli sergide, İtalya’nın ve dünyanın gelmiş geçmiş en önemli ressamlarından Michelangelo Merisi da Caravaggio’nun tablolarının kendisi değil, projeksiyon ve video enstalasyonlarıyla büyütülüp hayat bulmuş halleri yer alıyor. Caravaggio’nun 57 eseri bugünün teknolojisi sayesinde büyüyor ve sergi salonunun duvarlarını, zeminini doldurup taşıyor. Üstelik ziyaretçiler bu dev projeksiyonlar sayesinde Caravaggio tablolarının içine girmekle kalmıyor, özel olarak hazırlanmış ses ve koku efektleriyle Caravaggio’yu bütün duyularıyla hissedebiliyor. Floransa merkezli video tasarım stüdyosu The Fake Factory’nin emeğiyle hazırlanan projeksiyon ve video enstalasyonlarına, müzisyen Stefano Saletti’nin bu sergi için bestelediği parçalar ve Floransa’nın büyülü ecza ve parfüm evi Santa Maria Novella’nın özel karışımı kokular eşlik ediyor.

Müzisyen Saletti, ışık ustası Caravaggio’nun tablolarına eşlik edecek müziği de yine ışıktan ilham alarak bestelemiş. Işığın Sesi adını verdiği proje için Caravaggio’nun ışık-gölge oyunlarını alçalıp yükselen, hiddetlenip durulan notalarla yansıtmaya çalışmış. Saletti’nin müziğinde Caravaggio tablolarındaki ışığın aydınlattığı acının, korkunun, şiddetin yerini dramatik saz ve perküsyon sesleri alırken karanlıkla bütünleşen gizem ise düşük tınılar ve sesin yokluğuyla “duyuluyor”.

Floransa’da 1612 yılında kurulan iksir, ilaç ve parfüm atölyesi Santa Maria Novella ise sergiye Caravaggio’nun ve eserlerinin karakterini yansıtan koku karışımlarıyla katkıda bulunuyor. Caravaggio’nun gizemi Calabria bergamotu, biber ve kakule esanslarıyla; tabloların yarattığı heyecan aromatik otlarla; eserdeki canlılık ise odunsu kokularla kendini hissettiriyor.

Nihayetinde göz alabildiğince sergi salonunu kaplayan Caravaggio eserleri ve bu eserleri yansıtan koku ve müziklerle sarmalanan ziyaretçiler, kendilerini Caravaggio dünyasının içine çekilmiş halde buluyor. Caravaggio’ya mı bir öğrencisine mi ait olduğu üzerinde halen kesin bir kanı olmasa da sergiye dahil edilen Narciso, sudaki aksine hayranlıkla bakarken sergi salonunun zeminini su dalgaları kaplıyor; ziyaretçiler bir nevi mitolojik kahramanın yansıması haline geliyor. Medusa’nın zehirli yılan saçları ise salona yayılarak ayaklarınızın altında gezinmeye başlıyor. 

The Fake Factory’nin kurucusu ve serginin tasarımcısı Stefano Fomasi, ziyaretçileri “kolektif bir ayinle sanatın içine dahil etmeyi” amaçladıklarını söylüyor ve projeyi “Caravaggio’nun eserlerinin teatral bir şekilde sahnelenmesi” olarak tanımlıyor.

Eser-mekân-seyirci arasındaki sınırlar kalkıyor, ziyaretçiler Caravaggio tablolarını yaşıyor, Caravaggio ve eserleri de bugünün Roma’sında canlanıyor.

3 Temmuz 2016’ya kadar Roma’da Palazzo delle Esposizioni’de açık kalacak olan sergi daha sonra Napoli’ye, gelecek yıldan itibaren de İtalya dışındaki sergi salonlarına taşınacak.