Contemporary Istanbul: İstanbul'un Çağdaş Sanat Fuarı

Geçtiğimiz yıl Contemporary Istanbul’u gezerken; Türkiye’den katılan sanatçıların işleri ile yurt dışından gelen sanatçıların işlerinin sıkı bir estetik rekabet içinde olduğunu düşünmüştüm. Bir de aklımda kalan diğer önemli mevzu, 8. Contemporary Istanbul’un yeniliği olan Plugin Yeni Medya bölümünde izlediklerim. Plugin; fuarın dijital sanatla yakınlaştığını, yeni medyanın hızına ve çekiciliğine ayak uydurmayı başardığını gösteren heyecan verici bir proje olmuştu.

Contemporary Istanbul (CI) bu yıl 9. kez İstanbullularla buluşacak. 13-16 Kasım tarihleri arasında Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı ile İstanbul Kongre Merkezi'nde gerçekleşecek olan fuar; sanatseverler için hayli dinamik geçecek günlere hazırlanıyor.

Bir fuarı sayılarla anlatmak adettendir: uluslararası çağdaş sanat fuarı Contemporary Istanbul, 520 sanatçı, 3000 eser, 22 ülkeden 104 çağdaş sanat galerisi ile beraber 75.000’den fazla ziyaretçiye kapılarını açacak. Dokuz yıldır kendini her sene yenileyerek ilerleyen Contemporary Istanbul bu yıl da aynı ivmeyle adeta kendiyle yarışarak yola devam etmekte. Fuar bu yıl akılda kalacak pek çok yenilikle  dolu. 

Bu yenilikler fuarın program direktörlüğüne gelen yeni bir isimle başlıyor: akademisyen ve küratör Doç. Dr. Marcus Graf, CI fuarının yeni program direktörü. Halen Yeditepe Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak çalışan, Siemens Sanat ve Aviva Art Program’da çeşitli projelerde küratör olarak görev alan Graf; 10. Istanbul Bienali "Gecegezenler" video projesinde eş küratörlük yapmıştı. 5533- İMÇ Güncel Sanat Mekânı ve Under Construction –Tepe İnşaat Güncel Sanat Mekânı kurucularından olan Graf, aynı zamanda Plato Sanat’ın da küratörü. Sanat yazılarını Artful Living'de her ay okuma fırsatı bulduğunuz Marcus Graf’ın fuarın kendini yenileyen dinamik yapısını daha da ilerleteceği ve vizyonunu genişleteceği şimdiden malum.

Fuarın yeniliklerini ve programını; mailime düşen basın bültenleri aracılığıyla sizinle paylaşmak istedim. Plugin Yeni Medya Bölümü  bu yıl da devam ediyor: 1000 m2’lik alanda uluslararası galeriler ve genç sanatçılar tarafından yaratılan ses ve ışık enstalasyonlarını, interaktif ve üretken görsel işleri ve video sanatını sunacak. 

Plugin, bu yıl geçen yıl olduğu gibi sadece video sanatına odaklanmakla yetinmiyor: dijital sanat ve tasarım alanından olabildiğince farklı örnekler sunuyor. Ses ve ışık enstalasyonları, etkileşimli ve üretici tasarımlar, iç mekân haritalama projeleri ve robotik tasarımlar bunlardan sadece birkaçı.

Fuar kapsamında bu sene en çok ses sanatına önem verilmiş. Ses sanatı konusunda dünyanın en önemli sanatçılarından biri olan Zimoun, 6 metrelik bir enstalasyon sunacak. İsviçreli sanatçı, ses sanatını yaratırken, karton kutu, plastik torba ve eski ev eşyaları gibi ham, endüstriyel maddeleri; dc motorlar, kablolar, mikrofonlar, hoparlörler ve vantilatörler gibi mekanik maddeleri kullanıyor. Zimoun 2010’da Arts Electronica Prize’ı kazanmış bir sanatçı.

Plugin için özel olarak geliştirilen diğer bir proje de, hologram teknolojilerinin lider ismi Musion Eyeliner ile Türkiye’nin uluslararası ödüllü ve yenilikçi stüdyosu NOHlab’ın işbirliği ile gerçekleştirilen holografik sanat çalışması.

Hollandalı sanatçı Simon Heijdens, en ünlü çalışması “Tree”yi, Plugin’de sunmaya geliyor. Ağacın dalları usul usul hareket ederken; kesilen ağaçlarımızı hatırlamak, kent yaşamı içinde kaybolan doğayla hareketli bir ağaç silueti sayesinde Lütfi Kırdar’da karşılaşmak hayli manidar olacak... İlk defa İstanbul’da sergilenecek olan eser, daha önce Victoria & Albert Museum (Londra), the Design Museum (Londra) ve MoMA’da (New York) sergilenmiş.

Plugin Istanbul’un bu seneki katılımcı galerileri arasında, Galerie AKINCI, DAM GALLERY, URAStudio, Yellow Peril Gallery, Sedition, Kasa Galeri, Galeri MCRD, Musion Eyeliner, NOHlab, videobrasil, MOCC, Perte de Signal, Space Invaders, Zimoun Studios, Simon Heijdens, Epitome, Ouchhh, Kurye video, Wiz ve Brigitte Kowanz bulunuyor.

Bu yıl fuarın mekân ve stand yerleşimi de yenilenmiş ve deneyimlememizi bekliyor. 2014 yılı Venedik Mimarlık Bienali Türkiye Pavyonu küratörü Murat Tabanlıoğlu ve Tabanlıoğlu mimarlık tarafından yeniden ele alınan mekân, ziyaretçilerin fuarı mümkün olan en iyi düzenleme ile daha rahat gezebilmeleri için tekrar tasarlanmış. Kapılar açıldığında göreceğiz.

2013 yılında Rusya'yı konuk eden fuarın "Yeni Ufuklar" bölümünde bu seneki konuk ülke Çin. Contemporary İstanbul Çin'den çağdaş sanat galerilerinin yanı sıra, sanatçılara, küratörlere, yayınlara, sanat eleştirmenlerine ve önemli bir koleksiyoner grubuna ev sahipliği yapacak.

"Now You See” sergisinde Çin video sanatından örnekler göreceğiz. Dr. Michael Jacobs’ın koleksiyonundan oluşan "Now You See” sergisi 2010’dan beri Çin video sanatı koleksiyonu yapan Koleksiyoner Dr. Jacobs’ın gözünden Çinli video sanatçılarının çalışmalarına yer veriyor. Sergi New York ve Brüksel’den sonra Contemporary İstanbul’da sergilenecek. Sergi, çoğu 1980 doğumlu genç sanatçıların, daha önce çok az görülmüş enstalasyon, tek ekran projeksiyonları, animasyonlar, monitör çalışmaları olan 18 eseri bir araya getiriyor. 

Liu Bolin and Lio Dao  gibi Çinli sanatçıların işlerini de fuarda göreceğiz. Çin çağdaş sanatı konusu aynı zamanda CI Dialogues programında “Gelecek Bugündür - Çin’de Çağdaş Sanat” ve “Çin’de Sanat Arenası, Piyasası ve Kuruluşları” oturumlarında konuşulacak.

CI Dialoues’tan söz açmışken; CI Dialogues konferans programı 2014 yılında da güncel sanatın uluslararası fikir liderlerini tartışma ve konuşmalar ile bir araya getiriyor. Plugin Istanbul Yeni Medya Bölümü ve konuk ülke Çin’in de tartışmalar arasında yer alacağı konferans programının teması “The Other Art. Alternatives. Choices. Options”. Gerçekleştirilecek tartışma platformunun içeriği şu sözlerle anlatılmış: "Sanatın birçok bakımdan dönüm noktası yaşadığı bir dönemdeyiz. Küreselleşmeye ve özellikle teknolojik gelişmeye bağlı olarak ortaya çıkan yeni toplumsallıklar, yeni siyaset biçimleri sanatın oluşumunu boydan boya etkiliyor. Yeni üretim biçimleriyle olduğu kadar yeni tüketim biçimleriyle de karşı karşıyayız. Geleneksel sanat kurumlarıyla yeni sanat platformları arasında üretken ilişkiler olduğu kadar zıtlaşan ilişkiler de yaşanıyor. Galericilik, koleksiyonerlik, müzecilik, hatta sanatçılık anlam değiştiriyor. Piyasa kavramı dönüşüyor. Demokratik ve çoğulcu bir anlayışla kısıtlayıcı yaklaşımlar arasındaki gerilimler göze çarpıyor. Öteki sanat kendisini duyumsatıyor. Ama koşulları, olanakları, sınırları tartışılmayı bekliyor."

Fuar alanında gerçekleşecek konferansta “Koleksiyonerliğin Geleceği”, “Kar Amacı Gütmeyen Organizasyon ve Derneklerin Gücü‘’ ve “Yarının Fuarı” gibi konular tartışılıyor. Sotheby’s International Yönetim Kurulu Başkanı Robin Woodhead, Christie Hong Kong Çağdaş Sanat Müzayede Müdürü Lauré Raibut, Artnet Kıdemli Başkan Yardımcısı Roxanna Zarnegar, Art Beirut Kurucusu & Fuar Direktörü Lauré D’Hauteville, Loop Sanat Fuar Direktörü Emilio Alvatre, CI Dialogues katılımcı konuşmacıları arasında yer alıyor.

Bu yıl fuarın akılda kalacak etkileyici bir sergisi olacak: CI 90 Minute Shows. CI Program Direktörü Doç. Dr. Marcus Graf’ın küratörü olduğu sergi; her 90 dakikada, bir sanatçının solo şovunun kurulduğu, tartışılarak kaydedildiği ve başka bir sanatçıya mekânın devredildiği bir mekân-sergisi. 50 m2’lik bir kutu biçiminde olacak mekânda, sanatçılar, fuar  boyunca zaman ve yer temalı kurulumlarını sergileyecek. 

Ali Emir Tapan, Mehmet Ali Uysal, Charlie Stein, Lukas Ulmi, Fani Zguro, Ansen, Gentian Shkurti, Island 6, Orhan Cem Çetin, Gallery on the Move (Anri Sala, Dora Garcia, Kajsa Dahlberg, Pipilotti Rist), Beyli Peter, Voldemars Johansons, Özlem Günyol & Mustafa Kunt, İsmail Necmi, Ozan Kerem Bayraktar, Buğra Erol, İrfan Önürmen, Fırat Engin, Mariam Natroshvili & Detu Jintcharadze, Anthony Laurut , Fred Farrow  ve Zafer Akşit her biri 90 dakika sürecek serginin sanatçıları arasında. 90 Minute Shows, değişimi çoğulculuğu ve çeşitliliğini destekleyen dinamik bir platform gibi duruyor. İzleyeceğiz.

Bu yıl dikkat çeken başka bir başlık da CI Editions: sanat edisyonları için üretim, dağıtım ve iletişim platformu. Sınırlı sayıda üretilen özel edisyonların yaygın dağıtımını sağlayacak olan CI Editions, sanatın daha geniş izleyici grubunun yanı sıra yeni sanatseverler ile buluşmasında alternatif bir kanal yaratmayı umuyor ve yeni koleksiyoner gruplarının da oluşmasını  sağlamayı hedefliyor. 

CI Editions çağdaş sanatçının ürettiği her türden nesnenin; sanatçı kitabı, fotoğraf, video, heykel/obje, neon, ses ve diğer çeşitli alanlarda üretilen sınırlı edisyonlarını sanatseverlerle olabilecek en uygun fiyata buluşturmayı hedefliyor. Merakla takip edileceğini düşünüyorum.

Orhan Cem Çetin, Mustafa Horasan, Ansen, Ahmet Polat, Ali Emir Tapan, Merve Morkoç, Fırat Engin, Alpin Arda Bağcık, Sinan Demirtaş, Seçkin Pirim, Ahmet Duru, Gözde Türkkan, Erdoğan Zümrütoğlu, Ardan Özmenoğlu, Buğra Erol, Gülay Semercioğlu, Burçak Bingöl ve Mehmet Ali Uysal, CI Editions’a özel sanat edisyonları üretecek sanatçılar arasında.

Man Ray’den Rauschenberg’e ve Jan Fabre’den Mona Hatoum’a kadar birçok sanatçının eserlerinin yer aldığı Glasstress de bu sene fuarda yer alıyor. Cam malzeme kullanılarak üretilmiş en iyi çağdaş sanat eserlerinden oluşan eşsiz bir sergi olan Glasstress 53. Venedik Sanat Bienali’nin resmi etkinlikerinden biri olarak 2009 yılında hayata geçirilmişti.

1950’li yıllardan günümüze kadar en önemli çağdaş sanatçılar üzerine odaklanan projede Contemporary Istanbul seçici kurulu tarafından seçilen Türk çağdaş sanatçıları, Glasstress Istanbul 2015’e dahil olacak ve  seçilmiş sanatçılar Murano’daki Berengo Studio’da eserlerin üretimi için misafir edilecek.

Fuarın son günü  ise “Pazar Seminerleri”ni takip  etmenizi öneririm. Seminerler, Doç Dr. Esra Aliçavuşoğu,  Doç Dr. Burcu Pelvanoğlu,  Yrd. Doç. Dr. Ayşe Köksal, Paul McMillen ve Emre Dökmeci tarafından sunulacak. Edisyon Koleksiyonerliği, Çağdaş Sanat, Türk Sanat Piyasasını Anlamak, Türk Çağdaş Sanatı ve Çağdaş Sanatı Biriktirmek başlıklarıyla sunulacak seminerler, yoğun geçen bir fuarın ardından oldukça faydalı olacaktır. 

Contemporary Istanbul, 8. yılında da ana sponsorluğa devam eden Akbank Private Banking, 3 yıldır ortak sponsorluğu üstlenen Yıldız Holding ve 2014 yılında ortak sponsor olarak katılan 42 Maslak ile yola devam ediyor. Contemporary Istanbul Yönetim Kurulu  başkanı Ali Güreli, geçmişe ya da bugüne doğru değil, geleceğe doğru ilerlediklerini, ilham verenin ve yeninin peşinde olduklarını söylerken; fuarın arkada bıraktığı  sekiz yıl içinde aldığı yolun temelini özetliyor.

Fuara bu sene katılan galeriler arasında Galerie Lelong (Paris), Marlborough Galleries (New York), Rampa (İstanbul), Emmanuel Fremin (New York), Galerie Javier Lopez (Madrid), Kashya Hildebrand Gallery (Londra), Galerie Kornfeld (Berlin), Galeri Nev (İstanbul), Heis Gallery (Fukuoka-Japonya), Galerie Pilar Serra Barbara Paci (Roma), Galeri Zilberman (Istanbul), Dirimart (İstanbul), Andipa Gallery (New York) ve yakında Istanbul’a da açacağı mekân ile Galleria Russo (Roma) yer alıyor.

104 çağdaş sanat galerisi, 520 sanatçı ve 3000 eseri tek tek bu yazıda anmak oldukça zor olacağı için sanatçıları ve eserlerinin takibi için ajandanıza fuarın tarihlerini not edin ve kaçırmayın.

http://contemporaryistanbul.com/