David Lynch’in Tuvallere Yansıyan Kriptik Hikâyeleri

David Lynch’in tuvallerindeki şiddet, absürtlük ve geniş anlatılar sanatçının çalışmalarının özelliklerini tanımlıyor. Mulholland Drive (2001) ve Eraserhead (1977) filmleri ve kült televizyon dizisi Twin Peaks (1990-91/2017) gibi örneklerde gördüğümüz sanatçının bilinen film kariyeri aslında bu derecede karanlık ve canlı olan görsel sanat pratiğinin bir üretimi. 

Lynch 1960’larda Pennsylvania Academy of Fine Arts’ta resim eğitimi aldı. Ayrıca okul döneminde ilk filmi olan Six Men Getting Sick’i (1967) çekti. Yaklaşık bir dakika süren gölgeli erkek figürler döngüsünden oluşan, kusan, kaybolan ve yeniden ortaya çıkan eser, sanatçının resimlerini hareket ettirme arzusunu yerine getirmeye başladı. Sonraki yıllarda stüdyosunda çalışmaya devam etti ve hem yaratıcı hem de otobiyografik, anlatı dolu ve hikâye anlatmaya dirençli tuvaller yaptı.

Lynch'in “coşkun meditasyon yoluyla erişilebilir” olduğunu söylediği karanlık malzemesi, “sınırsız zekâ, mutluluk, yaratıcılık, sevgi, enerji, güç ve barış”ın tam tersi. 1973'ten beri günde iki kez meditasyon yapan sanatçı, 2005 yılında stresi azaltıp tedavi etmek ve pratikler boyunca acı çekmeyi olabildiğince minimuma indirmek için David Lynch Vakfı'nı kurdu. Lynch için meditasyon, yaratıcılığın kilidini açmak ve sanat konusunda mutlu olmak için bir araç. 

Lynch resimlerinin çoğunda dille oynar, elle çizilmiş sözcükleri vasıtasıyla izleyicilerle konuşur. Bunun yanı sıra belki en kişisel ve dokunaklı olan iki tuvalindeyse hiçbir metin yoktur. 7’ye 10 metre ölçülerindeki Childhood Painting #1’da (2019) çocuklukta üretilen ev çizimlerini hatırlatan bir biçimde bir ev, ahır, ağaç ve tarla vardır. Buğulu, fırça darbeli sepya tonları bu resimde hafızanın kendisini gösterir. Red Idaho with Seed Pod’ta (2019) asıl unsur resimlerin üzerine yerleştirilmiş yedek gri tuvaldir. Lynch'in resimleri sinema ve sinema tarihiyle ilişkili ve diyalog hâlinde görülebilir.

Ayrıca resimlerin kalın yüzeylerinin bandajlar, sahte çiçekler ve gümüş bir tüple daha fazla boyutlandırılması, gazlı bez ve koyu renk boya ile belirginleştirilmesi dikkat çeker. Lynch, bu konuda tekil, çok yönlü, genelde kafa karıştırıcı, daima büyüleyici, on yıllarca süren kariyerini özetleyen kısa ve belirsiz bir açıklama yapar: “Dokuları seviyorum. Organik olayları seviyorum. İniş, çıkış ve düzlemleri seviyorum. Hepsini… Şu an bulunduğu yer orası. Sadece bu şekilde olmalı. Her türlü materyalle birlikte çalışmayı seviyorum. Her şey belirli bir şey yapar. Bunlar bir araya geldiğinde her şey büyülü geliyor.”

Artsy’de yayımlanan, Alina Cohen’in “David Lynch Turns His Cryptic Storytelling into Frightening New Canvases” adlı yazısından çevirildi.

Çeviri: Abdullah Ezik