Devamlı Büyüyen Bir Koleksiyon

Sanat eserleriyle ilişkinizin nasıl başladığını hatırlıyor musunuz?

Sanatın içinde büyüdüm. Annem ve babamın saatlerce bir resme bakıp, üzerinde konuştuklarını bilirim. Koleksiyonlarındaki parçaları özenle seçer ve en iyi şekilde muhafaza ederlerdi. Sanat koleksiyonerliği, sanatseverelikten geçen bir kavram. Bir birikim ve kültür meselesi. Dolayısıyla bu kültürde yetişmeseydim zaman içinde belki sanatsever olurdum fakat koleksiyoner olur muydum onu bilemiyorum.

Ne zaman ve nasıl başladınız eser satın almaya? Kimler ya da neler vesile oldu buna?

2000’li yıllarda İslam ve oryantal sanat eserleriyle başlayan koleksiyon tutkum, modern sanatla pekişti. Güncel sanata ilgimse 2007 yılının başında ‘period’ olarak nitelendirebileceğimiz 60’lar ve 70’lerin mobilya ve objelerini toplamaya başladıktan sonra ortaya çıktı. Bu gelişim süreci koleksiyonerler arasında çok rastlanan, tipik bir durum. Ben de bu gelişim sürecinde, 2008 yılında küratör yakınlarımın yardımıyla koleksiyonumu oluşturmaya başladım.

İlk satın aldığınız eser hangisiydi? Bu eserin size o zaman ve şimdi hissettirdiklerinden bahsedebilir misiniz? Hâlâ koleksiyonunuzda yer alıyor mu?

Güncel sanat anlamında ilk satın aldığım eserler Hakan Kırdar’a ait. 2008 yılında arkadaşlarım Azra (Tüzünoğlu) ve Halil’in (Altındere) galerisi Outlet’ten satın almıştım. İşlerdeki detay ve tekniğin mükemmeliğini çok beğendim. 15x20cm. ebatlarında, asetat üzerine akrilik manzara tablolarıydı bunlar. O küçüklüğün içinde, kocaman ve gerçeği birebir yansıtan bir bütünlük vardı adeta. Sanatı algılamam, gözümü ve kalbimi eğitmem, beni düşünmeye iten ve o yönde koleksiyonerliğimi geliştirmem için gereken bir ders gibiydi bu alım. Evet, bu eserler hâlâ koleksiyonumda yer alıyor.

Koleksiyonunuzdaki işler çoğunlukla hangi dönem, türden oluşuyor? Neden?

1960’ların, 70’lerin feminist akımı ve kadın sanatçıları ile Fluxus akımı beni oldukça etkiliyor. Fakat koleksiyonumda ağırlıklı olarak günümüz sanatına odaklanıyorum. Benim de parçası olduğum dönemin sanatını ağırlıklı olarak izliyorum. Koleksiyonum tematik olarak kentsel dönüşüm, cinsiyet, ruhanilik ve sosyal içerikli sanat üstüne yoğunlaşıyor.

Dönem, malzeme ya da tür olarak özel tercihleriniz var mı eser toplarken?

Ufak ufak fakat devamlı büyüyen bir koleksiyona sahibim. Resim, video, fotoğraf, heykel, enstelasyon ve sanatçı kitapları gibi farklı medyumlardan işler yer alıyor.

Eser satın almaya başladığınızdan bu yana estetik zevkinizde nasıl bir gelişim, değişim görüyorsunuz? Koleksiyonunuzu da bu yönde değiştirdiniz mi?

İlk zamanlar daha çok sanat eseri hoşuma gidiyor, alım yapıyordum. Artık daha zor beğeniyor ve alıyorum. Bu, güncel sanat bilgi birikimim arttıkça böyle oldu.

Mesela gençken hiç beğenmediğiniz ya da saçma bulduğunuz ama şimdilerde gözünüze hoş görünmeye başlayan ya da tam tersinin geçerli olduğu durumlar var mı?

Resim ve fotoğraf dışındaki medyumları, özellikle enstelasyon ve video işlerini ilk etapta anlamak veya sindirmek zor oluyor. Koleksiyonerlik pratiği geliştikçe bu medyumlara da ilginiz artıyor.

Eser alımlarında kimlere danışıyorsunuz, özel bir danışmanınız var mı?

Benim bir danışmanım yok fakat sanat çevremde danıştığım birçok kişi var. Her zaman sormayı, fikir almayı önemserim. Eser alımlarımda kendi aldığım ve almakta olduğum eğitimin seçimlerimde çok etkili olduğuna inanıyorum. SPOT’taki derslerin çoğuna ben de katılıyorum. Konusunda uzman küratörler ve sanatçılar tarafından verilen derslerde güncel sanat gündeminin içinde buluyorsunuz kendinizi. Derslerde dağıtılan dosyalardaki okumalar ders sırasında alınan bilginin pekişmesine yardımcı oluyor. Eğitim saha gezileriyle pekiştikçe, sanatçılarla, küratörlerle, galeri direktörleriyle tanışıldıkça, konuşuldukça zaman içinde bir tarzınız oluyor. Seçimler de o yönde yapılmaya başlanıyor. 

Koleksiyonunuza en son eklenen iş hangisi?

Geçen altı ay içinde Candan İşcan, Tamara Henderson, Ali Taptık, Ahmet Polat, ve Mehmet Ali Uysal’a ait işler satın aldım.

Peki, soranlara koleksiyonunuzu nasıl tanımlıyorsunuz?

‘Kendine özgü, risk alan ve piyasa endişesi olmayan bir koleksiyon’ diyorum.

Özellikle takip ettiğiniz galeri ve sanatçılar hangileri?

Türk sanatçılar arasında Cengiz Çekil, Gülsün Karamustafa, Halil Altındere, Nil Yalter, İpek Duben, Hale Tenger, Nilbar Güreş, Gözde İlkin, Güneş Terkol, Koken Ergun, Burak Delier, Ali Taptık, Cengiz Tekin, Aslı Çavuşoğlu, Extramücadele, Şener Özmen, Fikret Atay, Hüseyin Bahri Alptekin, Emre Hüner, Leyla Gediz, Yusuf Sevinçli beğendiğim sanatçılar. Yurtdışından ise Basim Magdy, İman Issa, Cao Fei, Endre Tot, Mark Dion, Atilla Csörgö, Allan Kaprow, Trevor Paglen, Mario Rizzi, Walid Raad, Yto Barrada, Valie Export ve Melik Ohanian ilgimi çeken sanatçılar arasında.

Sanatçı atölyelerini ziyaret eder misiniz? Ne sıklıkta olur bu?

Sanatçı atölyelerini SPOT bünyesindeki gezilerle sık sık ziyaret etme imkânı buluyorum.

Yurtdışında özellikle takip ettiğiniz galeriler hangileri? Neden?

Gregor Podnar, Vitamin Creative Space, Chantal Crousel, Sfeir-Semler ve Lehmann Maupin takip ettiğim galeriler arasında. Kişisel ilişkilerimin güçlü olduğu galeriler bunlar.

Mutlaka gittiğiniz fuarlar var mıdır peki?

Yıldan yıla değişmekle birlikte, Venedik ve İstanbul bienalleri, Basel Art Fair, Frieze Londra ve New York, FIAC, Art International ve Contemporary Istanbul takip ettiğim başlıca sanat organizayonları.

Koleksiyonerliğe yeni başlayacaklar için neler önerirsiniz?

Koleksiyonerin sanata olan sevgisi sadece sanat alarak ifade bulmamalıdır, diye düşünüyorum. Koleksiyonerin önemli bir özelliği de sanatçıya karşı sorumluluğu olduğunu bilmesidir. İyi bir koleksiyoner aynı zamanda sanatçıların, kendisi veya yurtiçi / yurtdışı sergiler için, iş üretmesine destek veren bir hamidir. Sonuçta bu destek, koleksiyona yansır: üretim sürecinin bir parçası olmak ve sanatçının yaratıcılığına yakınlaşmak, alınan herhangi bir sanat eserinde yaşanmayan bir olgudur. Sanatçıyla bu üretim sürecini paylaşmak, bir koleksiyonerin sonraki seçimleri için de çok önemli referans noktaları oluşturmaktadır.