İstanbul’un Yıldızları TOKİ Binaları

Belçika'daki Europalia Turkey 2015 festivali kapsamındaki Murat Tabanlıoğlu'nun küratörlüğünü yaptığı “Liman Kenti Konuşmaları.İstanbul.Antwerp” isimli MAS Müzesi'nde (Museum Aan de Stroom) yer alan sergide ilk gösterimi yapılan video bir liman kenti olarak İstanbul’un değişen kentsel yapısına odaklanıyor.

“Liman Kenti Konuşmaları.İstanbul.Antwerp” İstanbul’un denize dair özgün nesneleri ve simge değerleri üzerinden, liman ile liman arkası kara ilişkilerini araştırarak bir anlatı kurgulanan ve eşzamanlı olarak Anvers kentinin de bu anlatıya eşlik ettiği bir sergiydi. Tapan’ın videosu da serginin güncel dinamiklere odaklanan çerçevesinin bir parçası.

Ali Emir Tapan’ın Hiç-Yer isimli videosu Marmara Denizi’nden, tam lokasyon vermek gerekirse Moda Deniz Kulübü'nden, gündoğumu görüntüleriyle açılıyor. Ufuk çizgisi belirdikçe deniz ve gökyüzü birbirinden ayrılıyor ve yıldızları andıran ışıklar beliriyor. Günün farklı zamanlarını yansıtan bu görüntüler ve ışıklar ilk başta İstanbul’un silüetini yansıtan görüntüler gibi gözükürken, TOKİ binalarına ait ışıklar olduğunu görüyoruz. Ütopik, romantik bir İstanbul görüntüsü bozuluyor ve İstanbul’un asıl silüeti belirmeye başlıyor.

Tapan konuşmasında tarihi, turistik, fantastik İstanbul gerçeklikleri yerine İstanbul’un asıl elementi olarak TOKİ binalarını gördüğünü ve bu sebeple onları yansıttığını belirtiyor. “Liman Kenti Konuşmaları.İstanbul.Antwerp” sergisinde daha çok tarihsel yönlere vurgu yapılırken Tapan’ın işi İstanbul’un bugününe dair bir ters-imge sunuyor.

14 tabaka videodan oluşan işe Utku Öğüt’ün müziği eşlik ediyor. Budist kaselerinin seslerinden oluşan müzik kuşağı görüntülerin mistik yönüyle de bağ kuruyor. T.S. Eliot’un Çorak Ülke şiirindeki “Geçen sene bahçene ektiğin ceset, başladı mı filizlenmeye? Çiçek açar mı bu yıl?” dizesiyle başlayan video şiirdeki gibi modern yaşam ile Budizm arasında bağ kuruyor.

Tapan açılış akşamı gerçekleştirdiği konuşmasında özellikle şiirdeki “düşçül kent” imgesine de vurgu yaptı ve İstanbul imgesindeki ilham kaynaklarını göstermiş oldu. Konuşmada kentleşme ve soylulaştırma konusu da açıldı. Videonun gösterilmesinin SOHO’da yapılması konusunda, Tapan pozitif bir soylulaştırma olarak gördüğü için SOHO’yu tercih ettiğini ve burada gösterim yapılmasının ironik bir yönü olduğunu belirtti.

Videoya hakim olan mavi renk ise Tapan’ın özellikle üzerinde durduğu konu oldu. Gündoğumunda beliren ve her yere sinen mavilik aslında videonun da hakim tonunu oluşturuyor. Tapan’ın çalışması İstanbul’un mistik imgesine karşı bir çalışma olarak yeni okumalara da olanak veriyor ve sanatçının İstanbul üzerine yapacağı yeni çalışmalar için beklenti oluşturuyor.