No Country For Young Men

 

İsmini, Cormac McCarthy’nin aynı adlı romanı ve ondan uyarlanan Joel & Ethan Cohen imzalı filmden alan,  küratörlüğünü Katerina Gregos’un üstlendiği sergide Yunanistan’ın içinde olduğu ekonomik krize dair genç ve önemli sanatçıların duruma yönelik üretimleri ile karşı karşıyayız. Farklı nesillerden 32 sanatçının her birinin farklı bir biçimde; fotoğraf, video, animasyon, yerleştirme şeklinde yaklaştığı sergide, durumun halkı, sosyal yapıyı, enstitüleri, çevreyi nasıl etkilediğini araştırıldığı gibi sanatsal üretime etkileri de sorgulanıyor.

Standart yaşam kalitesinin düşüşü, yoksulluğun artışı, küçük girişimcilerin, işlerin kapanması, sağlık ve eğitim sistemindeki kesintiler, sosyal güvenlik konusundaki küçülmeler, orta sınıfın daha da alt sınıf ile bir olma hali, milli bağımsızlık konusundaki inançsızlık, özelleştirmeyi artırıp ülke mülkiyetlerinin satılması, politik çözümsüzlük, yozlaşma, sosyal parçalanma ve tünelin sonundaki ışığı görmeye çalışmak... Bahsettiğimiz tüm bu durumlar şu anda krizin çıplak gözle görülür sonuçları iken hem esprili yaklaşımlar, hem yaratıcı ve yapıcı üretimleri ile sanatçılar o tünelin sonundaki ışığı görmek, göstermek üzere çabalıyorlar.

Araştırmalara göre 2013‘ten bu yana 120.000 profesyonelin ‘beyin göçü’ şeklinde ülkeyi terkettiği Yunanistan’dan, sergide yer alan bazı sanatçıların ülkeyi terk etmiş olması da dikkat çekiyor.

Sergi ekonomik ve sosyal açıdan Yunanistan’ın bugünkü gerçekliğini yansıtıyor ve dramatik bir biçimde gerçekleşen değişime, dönüşüme dikkat çekiyor. Krizin sadece negatif tarafını değil, sebep olduğu değişim ile birlikte sosyal ve sanatsal bağlamda neden olduğu yenilikleri de gözden kaçırmıyor. Özellikle genç sanatçılar ve son birkaç yılda bir araya gelen sanatçı kolektifleri sergide yer alışı ile, sürecin sanatçıyı, sanat üretimini nasıl etkilediği sorusu ile de sizi başbaşa bırakıyor. Sanatçının duruma, üretimi ile nasıl karşılık verdiğine, kriz ve sonrasında artan bağımsız oluşumlar, kolektifler ile nasıl bir dinamik yarattığına, bu karanlık durumun ardındaki daha yaratıcı, şiirsel, esprili, ya da alegorik cevaplara derin bir bakış atıyor, kolektif sorumluluğu düşünmemizi öneriyor.

Kısaca, No Country For Young Men krizin bir çeşit görsel metni, analizi, ülkeyi yeniden keşfetmek ve hayal etmeye yönelik olumlu yönleri de barındıran bir sunum olarak karşımıza çıkıyor.

Labirent bir mekan tasarımı:

Danae Giamalaki’nin Victor Horta (1861-1947) karmaşık yapı anlayışından esinlenerek tasarladığı sergi mekânı, labirentimsi koridorlar, dar yollar, devam etmeyen, sizi bir eserle buluşturup başbaşa bırakan çıkmaz noktaları, asimetrik yapısı ile adeta Yunan ekonomik krizininin mekânsal bir tasvirini yapıyor. Her ne kadar karmaşık gibi görünse de neticede iyi bir yönlendirme ile sergideki tüm eserleri görebildiğiniz ve sona, nihavente ulaştığınız için aslında sergideki o optimistik bakış açısına da tamamen denk düşüyor.

Sergide girişteki Antonis Pittas imzalı Caa3 (Country Celling, 2014) özelllikle sizi sergiye hazırlayan bir iş olarak karşılıyor. Eser Yunaistan’daki meclis binasının tavanının fotoğrafının bir yorumu olarak, anıtsal bir biçimde yerleştirilmiş, meclis mimarisinin tarihi ve estetiğine referans veriyor. Genç sanatçılardan Stefania Strouza’nın altın çerçeveli ‘sözler’i, Shakespeare’in itaatsizlik, romans, yalancılık, kendini kaybediş gibi kavramlara isabet eden ‘A Midsummer Night’s Dream (2011)‘inden esinleniyor. Strouza’nın, Yunanca’da da kullanılan realist bakış açısını kaybetmek ya da hüsnü kuruntu anlamlarına tekabül eden ‘midsummer nights dream’ deyişi ile de bir bağ kuruyor. İroni ve melankoli ile özlem duygusu ile krizi altın çerçeveler ve sadece küçüçük yazılmış sözler ile ifade ediyor. 2010‘da, tam da krizin ortasında Almanya’dan Yunanistan’a geri dönen ve adapte olmakta güçlük çeken Dimitris Tsoumplekas’ın fotoğraflarında ise negatif ve potitif halleri ile birlikte Yunanistan’daki, geçmişte ve bugündeki hayata dair bir seçki izlerken, Phillippe Grammaticopolulos’un animasyonu ‘The Bellies’ (2009)’da robotik bir tekrarla ne bulursa yiyen, doymak bilmeyen politikacıları esprili ve irite edici bir biçimde izliyoruz. Sergide her bir iş kendi başına bir söz söylerken, hissiyatı ve atmosferi ile bir bütün olarak da dokunaklı ama umutlu bir tablo sergiliyor.

Sanatçıların krizi tek kelimeyle açıkladıkları sergi ile ilgili videoya da şuradan ulaşabilirsiniz.

Sergi ile birlikte BOZAR ve Atelier Bouwmeester fotoğrafçılar, sanatçılar, araştırmacılar, yazarlar, mimarlar, gazeteciler ve küratörlerden oluşan araştırma projesi Depression Era’ya da ev sahipliği yapıyorlar. 2012‘den beri süren proje kapsamında bir araya gelen farklı disiplinler, kendi üretim alanlarında krize yönelik görsel ve metinsel kayıtlar tutuyor, değerlendirmelerini, durum karşısında çıkan yaratımlarını paylaşıyorlar. Şuradan detaylarına ulaşabileceğiniz proje BOZAR’in hemen karşısındaki Ravenstein Galeri’de Atelier Boutwmeester mekanında görülebilir..

Sergide yer alan sanatçılar: Loukia Alavanou / Manolis Anastasakos & Alexandros Vasmoulakis / Bill Balaskas / Depression Era / Eirene Efstathiou / Stelios Faitakis / Marina Gioti / Alexandros Georgiou / Philippe Grammaticopoulos / Guerrilla Optimists / Michalis G. Kallimopoulos / Dionisis Kavallieratos / Panos Kokkinias / Alkis Konstantinidis / Zissis Kotionis / Marinos Koutsomichalis, Afroditi Psarra & Maria Varela / Nicolas Kozakis & Raoul Vaneigem / Nikos Navridis / Angelos Papadimitriou / Maria Papadimitriou / Antonis Pittas / Poka-Yio / Stefania Strouza / Lina Theodorou / Panos Tsagaris / Kostas Tsolis / Dimitris Tsoumplekas / Chrisa Valsamaki / Kostis Velonis / Eirini Vourloumis / Zafos Xagoraris / Yorgos Zois