ArtInternational: Haliç'in Kıyısında Sanat

Sanat fuarları, sanat piyasasının içinden ve sanat piyasası ile beraber, var oldukları ülkede ve anılır oldukları kentte sanat alışverişi için hayli mühim etkinliklerdir. Ön izlemelerle birlikte bir haftayı bulan süreleri için öncesinde oldukça hummalı bir çalışma gerekmektedir. Onlarca sanatçıyı, galeriyi ve koleksiyoneri bir araya getiren fuarlar, uluslararası sanat piyasasının işleyişine dinamizm katarken, sanatçıların da tanınırlıklarını artırırlar. Sanat piyasanın  hacmine kattıkları değerin yanında fuarlar, sanatçıların yeni iletişim ağları kurdukları mecralardır aynı zamanda.

Bu yıl 26-28 Eylül tarihlerinde Haliç Kongre Merkezi’nde ikincisi düzenlenecek olan ArtInternational, daha çok yeni bir fuar olmasına rağmen kısa süre içinde hızla yol aldı ve almaya devam ediyor. Zira bu yazıda okuyacağınız satırlarda karşılaşacağınız fuara katılan sanatçıların ve elbette bağlı oldukları galerilerin, dünya sanat piyasasında  hayli önemli bir yerleri var.

Bu yıl, Amerika’dan Çin’e, Suudi Arabistan’dan Finlandiya’ya, 24 ülkeden 80 galerinin katılacağı fuar, çağdaş sanat tutkunları için hazırlıklarına son hız devam ediyor. Fuar kapılarını açmadan önce içindekiler kısmına göz atalım istedim.

ArtInternational’ın yönetmenliğini bu yıl da Dyala Nusseibeh, sanat yönetmenliğini ise Stephane Ackermann üstleniyor.

İstanbu’da sanat severlerle buluşacak 80 galeri, seçim komitesi tarafından belirlenmiş. İstanbul’dan Leyla Tara Suyabatmaz (Rampa Galeri) ve Yeşim Turanlı (Pi Artworks), Viyana’dan Ursula Krinzinger (Galerie Krinzinger), Paris’ten Olivier Belot (Yvon Lambert) ve New York’tan Leila Heller (Leila Heller Gallery)’den oluşan bu komite, Avrupa, Amerika, Ortadoğu ve Asya’yı kapsayan geniş bir bölgede galerileri belirlemiş. Ayrıca bu yıl, Pearl Lam ve Edouard Malingue gibi Uzakdoğulu galeriler de ilk kez İstanbul’a gelecek.

Bu fuarın benim için en özel yanı, galerilerde olan biteni görmeden önce kongre merkezinin terasında, Haliç’in hemen kıyısında izleyiciyi karşılayan heykeller. Açık havada “By The Waterside” adı ile anılan heykel galerisinde, bu yıl da geçtiğimiz yıl olduğu gibi heyecan verici bir görüntü bizi bekliyor olacak.

Mario Mauroner Gallery’den Jaume Plensa, Galerie Lelong’dan Joan Miró, Pi Artworks’ten Osman Dinç, Weingrüll’den Benjamin Appel, Lisabird Gallery’den Karl Karner, Rosenfeld Porcini’den Keita Miyazaki, Louise Alexander’dan Laurent Bolognini ve Leila Heller’dan Steven Naifeh terasta heykellerini görebileceğimiz sanatçılar.

ArtInternational sergilediği yapıtlarla, dünyada süregelen savaşa uzak kalmayan, savaşın olduğu coğrafyadan çıkan sanatçıların üretimleriyle içinden geçtiğimiz duruma sanat yoluyla sözler söyleyen bir fuar. Bu sene fuara İngiltere’den katılacak Berloni Gallery’de Filistinli sanatçılar Steve Sabella ve Hani Zurob’un son dönem çalışmalarını izleyeceğiz. Daha önce sergilediği pullarla bölgedeki savaşa dikkat çeken Sabella’nın, bu kez Kudüs’teki duvarlardan topladığı parçalardan oluşan yeni işi, barış umudunu bir kez daha yineleyecek. 

Belçika’nın önemli galerisi Deweer, koleksiyonundaki iki ünlü ismi bir araya getirecek. Elgiz Müzesi’nde “Mur de la Monte des Anges”, isimli binlerce böcekle kaplı heykeli yer alan çağdaş sanatın önemli isimlerinden Jan Fabre, Deweer ile İstanbul’a geliyor. Tiyatro oyunları  da yazan ve ürettiği her sanat eserinde sanatın tüm disiplinlerini kullanan sanatçı İstanbul izleyicisi için hayli tanıdık.

Deweer standında işleri yer alacak bir diğer isim de 1988 Turner Prize ödüllü İngiliz heykeltıraş Tony Cragg. Cragg’in bir diğer işi de İsveçli galeri Anderson: Sandstrom’ün koleksiyonunda izlenebilecek.

Günümüz sanatının ikonlaşmış isimlerinin işlerini ise Andipa Gallery’de göreceğiz:

Banksy, 20 yıla yakındır ülkesi İngiltere başta olmak üzere pek çok Amerika ve Avrupa ülkesinde şehir duvarlarına yaptığı resimlerle tanınıyor. Bu fuar için önemli bir isim. Zira sokak sanatını galeri ve müzelerde  çoktandır sergileniyor. En son örneğini Pera müzesinde gördük. (Bu konu ile  bakınız: Esra Aliçavuşoğlu’nun  bu sitede Ağustos ayında yayımlanan yazısı: Sokaktan Müzeye Grafiti http://www.artfulliving.com.tr/detay/sokaktan-muumlzeye-grafitinbsp)

İstanbul izleyicisi bu kez bir fuarda  “gerilla sanatçı” adıyla anılan, protest resimleriyle çok konuşulan gerçek adını bilmediğimiz, fotoğrafını hiç görmediğimiz ama şöhretinden çok emin olduğumuz bir sanatçının eserlerini sanat piyasasının aktörleri arasında izleyecek. Doğrusu farklı bir deneyim olacağı kesin.

Ayrıca aynı galeride başka şöhretler de var. Formaldehitte içinde muhafaza ettiği ölü hayvanlarıyla büyük tartışmalar yaratan, Young British Artists grubunun en önemli temsilcilerinden Damien Hirst, 2003 Turner Ödülü sahibi Grayson Perry, Andy Warhol, David Hockney, galerinin güçlü isimleri arasında.

Görünmezlikle görünürlüğü imleyen ve bu kendi bedenini farklı yerlerde kamufle eden sanatçı Liu Bolin  fuarın en ilgi çekecek isimlerinden.

Sanat dünyasında “Görünmez Adam” olarak  da tanınan Çinli sanatçının Türkiye’de ilk kez sergilenecek işlerini Galerie Paris-Beijing standında görebilirsiniz.

Lisson Gallery ve Robert Miller Gallery geçen yıl olduğu gibi bu yıl da yoğun ilgi görecek gibi. Zira geçtiğimiz yıl fuarda en yüksek satışlardan birini gerçekleştiren Lisson Gallery, bir kez daha Anish Kapoor’un işlerini getirirken, bu yıl Marina Abramovic ve Ai Weiwei’nin de işlerini İstanbul izleyicisi ile buluşturuyor.

Robert Miller Gallery’nin standında ise; Diane Arbus, Lee Krasner, Herbert List, Yayoi Kusama, Willem Oorebeek ve Patti Smith gibi ünlü sanatçıların işleri yer alıyor.

Joan Miró ile SSM dışında ArtInternational’da da karşılaşacağız. Paris’in en önemli galerilerinden biri sayılan Galerie Lelong’un standında bronz heykelleri ve kâğıt üzerine çalışmaları sergilenecek sanatçının 2 metrelik “Statue” adlı heykeli de, yukarıda bahsettiğim gibi terasta sergileniyor olacak.

ArtInternational’ın konuk ülkelerinden biri de İran. Tahran’ın en büyük galerilerinden, Assar Art’ın yanı sıra çok yönlü ve muhalif kadın sanatçıların işleri de fuarda yer alacak. Bunlar arasında; keskin bir iradeyle, bedenden gelen ve bedene yönelen tüm baskılamayı yine bedende işaretleyen; “Unveiling” ve “Women of Allah” adlı fotoğraf serileriyle çok konuşulan sanatçı ve yönetmen Shirin Neshat, “Today's Life and War” adlı fotoğraf serisiyle İstanbul’a gelecek Gohar Dashti, çalışmalarında Ortadoğu ve Batı sanatını birleştiren ve geleneksel görsel ögeleri sıkça kullanan Samira Abbassy gibi isimler yer alıyor.

Programın en dikkat çekici işlerinden birisi de şair Lale Müldür’ün deneysel film projesi “Azılı Yeşil”in gösterimi ve çekim süreci olacak. Müldür, Kaan Karacehennem ve Franz von Bodelschwingh’in eşliğinde yönettiği bu filmin gösterimine katılacak ve uzun versiyonun çekimlerini fuar alanında yapacak.  

Sanatseverlerin fuar alanında izleyebilecekleri diğer performanslar arasında; sıradışı işleriyle çağdaş sanat dünyasında büyük ses getiren performans sanatçısı Hsia-Fei Chang’ın “Istanbul Code”, Voin de Voin’den “Doubt Connection Sufferance Aisthesis Eros”, Chantal Yzermans’ın “Totem Ancestor”, Erdem Taşdelen’in “The Servitude of the Left” yer alıyor. Fuar kapsamında ayrıca Olafur Olafsson ve Libia Castro ikilisinin “Your Country Does Not Exist/Ülken Zaten Yok Ki” adlı yerleştirmeleri ve Camila Rocha’nın sanatçı ve grafik tasarımcı Berkutay Günel ve Orçun Biricik ile bir araya gelerek ArtInternational’a özel hazırladığı kısa film de izlenebilecek.

Geçen yıl olduğu gibi Başak Şenova küratörlüğünde hazırlanan “Sahnedeki Videolar” bölümünde, fuara özel hazırlanmış videolar gösterilecek. Şenova’nın “Amnezi Salgını” adını verdiği ve hatırlama, yersizlik ve günlük hayatımızda yer etmiş hatıraların konu edildiği çalışmaları bir araya getiren bu bölümde; Ahmed Mater, Annika Eriksson, Cengiz Tekin, George Barber, Gülsün Karamustafa, Persijn Broersen, Margit Lukác ve Pravdoliub Ivanov gibi isimlerin videoları yer alıyor.

ArtInternational’ın büyük ilgi gören bölümlerinden “Alternatifler”in bu yılki küratörleri ise Özge Ersoy ve Merve Ünsal. Kâr amacı olmayan sanat alanlarının yer aldığı sanat projelerini bir araya getiren bu bölümde 49A, 5533, Bağımsız Sanat Derneği, Bandrolsüz, collectorspace, PASAJ, Protocinema, Reccollective, Sütüdyo, SPOT ve Torun gibi sanat inisiyatifleri ve gruplarının çalışmaları sergilenecek.

Bu yıl ArtInternational’a Türkiye’den 12 galeri katılıyor. Galeri Manâ, NON, Pi Artworks, PİLOT, Rampa, ArtSümer, x-ist ve Galeri Zilberman  fuara geçtiğimiz yıl da katılmıştı. Bu yıl ise Dirimart,  Ankara Galeri Nev, Rodeo ve Sanatorium’u da fuarda göreceğiz.

Ankara Galeri Nev fuara tek sanatçı ile katılıyor. Necla Rüzgar’ın mücevhere dönüşen etleri, ten ve taş arasında gidip gelen şeyleri ile karşılaşırken; tarifi güç duygular arasında kalacaksınız. Düşle gerçeklik arasında kalmaya çalışırken irkileceksiniz. Belki de Haliç’in kıyısında olmak, kapıldığınız duyguları salıvermek adına iyi gelecek. 

Pilot Galeri ise fuara Burak Delier ile katlıyor. Delier’in Londra’daki solo sergisinde gösterilen işlerinde biri olan “Ecinlilerin Şarkısı” adlı video işi Türkiye’de ilk kez sergilenecek. Sanatçının diğer işleri ile birlikte galerinin standı Delier’in solo sergisine dönüşecek.

Dirimart, Karin Kneffel, Darren Almond, Shirin Neshat, Franz Ackermann, Sarah Morris, Ekrem Yalçındağ, Ebru Uygun, Rüstem Kasapoğlu, Yeşim Akdeniz, Mustafa Kunt, Özlem Günyol, Mark Francis, Katharina Grosse; Rodeo,Michael Anastassıades, Duncan Campbell, Banu Cennetoğlu, Lukas Duwenhögger, Harıs Epamınonda, Apostolos Georgıou, Tamara Henderson, Emre Hüner, Iman Issa, Ian Law, Shahryar Nashat, Christodoulos Panayiotou, Eftihis Patsourakis, James Richards, Mark Aerial Waller; Galeri Manâ, Barbara ve Zafer Baran, Rana Begum, Hera Büyüktaşçiyan, Ayşe Erkmen, Fahrettin Örenli, Sarkis, Daniel Silver, Francesco Vezzoli; Pi Artworks, Volkan Aslan, Maria Friberg, Susan Hefuna, Tayeba Begum Lipi, Paul Schwer, Gülay Semercioğlu, Mehmet Ali Uysal; Rampa, Nilbar Güreş, Servet Koçyiğit, Hüseyin Bahri Alptekin, Nevin Aladağ; Sanatorium, Ludovic Bernhardt, Stephan Kaluza, Sergen Şehitoğlu; x-ist, Ansen, Emin Mete Erdoğan, Seda Hepsev, Ceren Oykut, Ekin Saçlıoğlu, Erkut Terliksiz; Galeri Zilberman, Kay Rosen, Walid Siti, Burçak Bingöl, Şükran Moral, Alpin Arda Bağcık, Gülin Hayat Topdemir, Zeren Göktan, Azade Köker, Ahmet Elhan ve Özlem Şimşek’in işleriyle fuara katılacak.

Türkiye çağdaş sanatının önemli isimlerinden bazıları da  fuara yabancı galerilerle katılıyor. Bunlar arasında, Kezban Arca Batibeki, Murat Pulat ve Gülay Semercioğlu, Leila Heller Gallery’den, Nuri Kuzucan Edouard Malingue Gallery’den ve Ramazan Bayrakoğlu ise Galerie Lelong’dan fuara katılıyor.

Taner Ceylan’ın işleriyle ise Paul Kasmin Gallery’nin standında  karşılaşacağız. Sanatçının geçen yıl New York’ta Paul Kasmin Gallery’de gerçekleşen “Kayıp Resimler” sergisinin ardından başlattığı “Altın Çağ” desen serisinden “Persephone” ve “Cypharissus” adlı işleri Türkiye’de ilk kez sergilenecek.

Aynı zamanda, sanatçının aynı seri için ürettiği “Ay Teni” ve ilk heykeli “Ay Masalı”nın dünyadaki ilk gösterimi de ArtInternational’da olacak. New York’un ünlü galerilerinden Robert Miller’ın bu fuara katılması koleksiyonunda bulunan fotoğraf ustalarını görmek açısından son derece heyecan verici. Bu sayede Diane Arbus, Herbert List ve Patti Smith’in  işlerini görme fırsatı bulacağız.

“Fotoğraf sanatının Kafkası” ve “Ucubelerin fotoğrafçısı”  olarak bilinen Diane Arbus, öteki yaşamlara dokunurken güzelin, onaylananın ve bütünün yerine; diğerlerini koyar ve onların peşine düşer. Fotoğraflarında karşılaştıklarımız; gözlerimize, reddedilen normal dışı yaşamları sokar. Güvenli ve steril hayatlarımızın bakmadığı pencerelerden başımızı uzatmamızı ister. Diane Arbus İstanbul izleyicisine yeni pencereler açacaktır.

Ve Marina Abramovic’in işleri de ArtInternational’da yer alıyor. Daha önce İstanbul’da Salt Beyoğlu’nda izlediğimiz 1978 tarihli  AAA-AAA, İngiltere’den fuara gelen Lisson standında gösterilecek. Sanatçının hayatında büyük etkisi olan partneri Ulay’la birlikte gerçekleştirdiği ve iki sevgilinin sesleri aracılığıyla dengeyi bulmaya/ yıkmaya çalıştığı  performans  9 dakikalık bir videodan oluşuyor. Fuarda videonun yanı sıra Abramovi?’in üç fotoğrafı da sergilenecek. Ayrıca sanatçının en son işlerinden “Artist Portrait with a Rose” ise Viyanalı galeri Krizinger’de. 

ArtInternational’dan bağımsız ama onunla eş zamanlı gerçekleşecek  Moving Image video sanatı fuarı  ise oldukça dikkat çekici.

Haliç Kongre Merkezi’nin Kuleli Binası’nda  gerçekleştirilecek olan fuar, tek kanallı video ve yerleştirme işlerinden oluşan bir seçkiyi İstanbul ile  buluşturacak. New York’taki Winkelman Gallery’nin ortaklarından Murat Orozobekov ve Edward Winkelman tarafından kurulan ve ilk kez 2011 yılında New York’un ünlü sanat fuarı The Armory Show ile, ardından Londra’da Frieze sanat fuarıyla eşzamanlı düzenlenen Moving Image, bu yıl da İstanbul’da, ArtInternational seyircisine farklı bir pencere açacak. 

Sergilenecek videolar arasında: Şener Özmen (PİLOT Galeri, İstanbul); Jonathan Monaghan (Curator's Office, Washington DC); Shaun Gladwell (Mark Moore Gallery, Culver City); ve Nancy Atakan & Volkan Aslan (5533, Istanbul) var. Büyük çaplı yerleştirmeler arasında Wolfgang Staehle (Postmasters, New York); Hans Op de Beeck (Marianne Boesky Gallery, New York); Basim Magdy (artSümer, Istanbul); ve Sue de Beer (Marianne Boesky Gallery, New York) sayılabilir.

Fuarda geçtiğimiz yıl olduğu gibi bu yıl da bir konuşma  programı var. Koleksiyoner Tansa Mermerci Ekşioğlu ve küratör Zeynep Öz’ün birlikte kurdukları SPOT’un hazırlayacağı Konuşma Programı, yerli ve yabancı sanatçıları, iş ve sanat dünyasının önde gelen isimlerini, küratörleri, koleksiyoner ve sanat danışmanlarını bir araya getirerek kültürün oluşumunun yöntemlerini araştıracak. Programın detaylarını fuarın web sitesinden öğrenebilirsiniz.

Geçtiğimiz yıl ArtInternational’ı 15 bin kişi izlemiş, 21 milyon avroluk satış yapılmıştı. 1500’ü aşkın yabancı koleksiyoner ve sanat tüccarını İstanbul’da buluşturan ArtInternational, dünyanın önemli sanat fuarlarındaki ortaklıklarıyla tanınan Angus Montgomery ile Türkiye’nin önde gelen fuarcılık şirketlerinden Fiera Milano İnterteks’in işbirliğiyle yapılıyor. 

Sanat fuarları, sanatı izleyicileri ya da alıcıları için farklı ölçekler taşısa da pek çok üretimi yan yana görmek ürettikleri benzer ya da karşıt sözleri okumak ve bulmacanın parçalarını birleştirmek açsından önemli. Ne satılıyor, kim alıyor son aşamada piyasayı örgütlese de,  ne söyleniyor nasıl söyleniyor tüm alışverişin ana kaynağı.

Artinternational’da olacakları sizin için derlemeye çalıştım. Takviminizi ayarlayın ve yolunuzu Haliç’e çevirin derim.

http://istanbulartinternational.com/