Sanat İnisiyatifi Yazı Dizisi 1.

Özellikle 90 ortalarından 2000'lere uzanan süreçte sanat inisiyatifleri, sanatçı grupları sanat ortamında önemli bir varlık gösteriyor. 1996’da kurulan ve aradan 11 yıl geçtikten sonra 2007’de Karaköy’ün bugünkü halinin esamesi okunmazken bir cesaret ile kendi mekânlarında etkinlikler gerçekleştiren Hafriyat grubu ve şu sıralar Berlin’de de varlığını sürdüren, ilk varlığını yine Asmalımescit’te barlar, restaurantlar yokken gösteren, projeler yapan Apartman Projesi 1999 yılında kurulmuştu.

Süreçle birlikte hem İstanbul hem Türkiye’nin farklı bölgelerinde sanatçı grupları, inisiyatifler oluştu. Bunların birçoğu hakkında da yazılıp çizildi, AICA’nın geçtiğimiz yıl konferanslarına, tezlere konu oldu.

Peki bugün İstanbul ve özellikle Ankara, İzmir, Mersin gibi şehirlerde ne gibi hareketler var inceleyelim istedik. İlk durağımız Ankara. Yaptıkları projeler, sergiler ile ismini aslında sıkça  duyduğumuz Torun ve Kitschen ile seriye başlıyoruz.

Kitschen: Durgun suları bulandırmak

2010 yılından bu yana etkinliklerine devam eden Ankaralı inisiyatif kendi solo projelerini ile de yakından tanıdığımız Fırat Engin, Elif Varol Ergen ve Ekin Kılıç’tan oluşuyor. Belki hatırlarsınız; en son CER Modern HUB Sanat Merkezi’nde “Müphem, Sarhoş, Köpek !” adlı bir sergileri olmuştu.

Bir etkinlik mekânı olmasa da etkinlik alanlarını sınırsız olarak tanımlayan inisiyatif amacını ‘kısa ve öz: ‘durgun suları dalgalandırmak’’ diye tanımlıyor. Özellikle bir logo, kurumsal kimlik edinmeyi tercih etmiyorlar. Tematik sergiler düzenliyor, fanzin çıkarıyor, söyleşiler yapıyorlar. Sergileri dışında, kentle ilgili sosyal medya üzerinden imza kampanyalarına, sosyal sorumluluk eylemlerine destek vermeye çalışıyor, stencil, graffiti, mail - poster saldırıları gibi eylemler gerçekleştiriyorlar. Bunların dışında söyleşiler, radyo programları vb. ortamları kullanarak kent ile ilişki içerisinde bir tavır sergiliyorlar. 

Sergi projelerinde iş birliği yaptıkları kurumların bazı kalemlerde verdikleri destek dışında hiç bir yardım almıyor, kendi dirençleri ile ayakta kalıyorlar. Bununla birlikte sanat piyasası ile olan ilişkilerine gelirsek; inisiyatif üyeleri olarak bireysel kariyerleri bazında sanat piyasası ile doğrudan iş birliği yaptıkları söylenebilir. Ama Kitschen etkinliklerinin sanat piyasasına yaklaşmak ya da yakınlaşmak gibi bir derdi yok. Öte yandan daha çok non-profit / kar amacı gütmeyen alanlarda sergiler yapmayı tercih ediyorlar.

Kitschen’ı websitesinden , facebook sayfasından ve twitterdan takip edebilirsiniz. 

Torun

Kitschen’ın da yakın ilişki içinde olduğu, hatta 2012 yılında “Whatever I am not an Artist !” başlıklı sergiye de ev sahipliği yapan Torun’a geliyor sıra.

Sanat piyasasından da yakından tanıdığımız birçok genç ismi ağırlayan Torun, mekânı olmasının da verdiği bir şans ile bir galeri gibi sergiler, etkinlikler düzenleyen bir sanat inisiyatifi. Ankara’da Küçükesat’taki Torun temel olarak Cemil Batur Gökçeer, Zeynep Kayan, Amir Jamshidi ve Murat Akbayrak'tan oluşuyor. Dediklerine göre sayıları her geçen gün değişebiliyor, bu yıl ekibe Burcu Bilgiç ve Ayşe Chasan da katılmış.

Torun, birçok sanat kolektifi, inisiyatifi gibi sanatı paylaşmak, fikir alışverişinde bulunmak üzere kurulmuş. Kendilerinden alıntı ile ‘Sürdürülebilirliğini, bu ihtiyaç etrafındaki kolektif çabalarla sağlarken, mekânı sanatçıya geri vererek, güncel sanattaki egemen ilişkilerin dışında var olabilen bir sanatsal paylaşımın yollarını arıyor. Açılan sergilere paralel ve sanatçıyla işbirliği içerisinde gerçekleştirilecek etkinliklerin farklı disiplinlerle yan yana geldiği, tartışmanın ve eleştirinin canlı olduğu bir zemin yaratmayı hedefliyor.’

Aslında bir sanat ortamında olması gerekeni, kendi içlerindeki sanat dünyalarında yaratıp bunu paylaşmaya, büyütmeye yönelik bir tavır sergiliyor Torun. Üstelik bunu sadece görsel sanatlar üzerine sergilerle değil, aynı zamanda müzik, dans performansları, film gösterimleri, ve sanatçı konuşmalarıyla geniş bir çerçevede yapıyor. Mesela yakın zamanda Goethe Institut Ankara ile birlikte PhotoBook MasterClass atölyesi gerçekleştirmişlerdi...

Birçok sanat inisiyatifi gibi Torun da proje bazlı zaman zaman işbirliklerinin yanısıra, kendi yağında kavruluyor. Torun’a dahil olanlar kirayı ve giderleri bölüşüyor, bazen arkadaşlar, tanıdıklar yardım ediyor. Bu sene ise motivasyona en büyük katkı SAHA Derneği’nden aldıkları destek ile oluyor!

Torun’un websitesi şurada. Ayrıca facebook sayfası ve blogundan takip edebilirsiniz.

Torun ve Kitschen Ankara’da aktif bir şekilde üretmeye, büyümeye devam ediyor, takipte kalmanızı tavsiye ederim.