Yüzün İçinde ve Ardında Olanı Çizmek

Berna Tonyalı Galata’nın arka sokaklarında, Osmanlı döneminde Alman müzisyenler için yapılan eski bir binada yaşıyor ve çalışıyor. Ev-atölyesine adım attığınızda anında dingin bir ruh ile buluşuyor ve şehrin kaosundan uzaklaşıp evin nostaljik havasına kapılıyorsunuz. Başınızı kaldırdığınızda tavandaki devasa fresk ile karşılaşıp bakakalıyorsunuz. Ardından tüm bu dinglinlik ve sakinliğe uyumuyla evde dolaşan Berna size bir kahve yapıyor ve sohbet başlıyor. 

Resim çalışmalarına nasıl başladın?

Ben Trabzon’ da doğdum ve büyüdüm. Küçüklüğümden beri resmim güzeldi. Resim yarışmalarına resimleri gönderilen öğrencilerden biriydim. Ancak sayısal yanım da güçlü oldu hep. Anadolu Lisesi’ ni kazanmamla birlikte tamamen sayısala yöneldim, yöneltildim. Beklentiler bu şekildeydi…

Peki bu beklentiler doğrultusunda sen ne yaptın?

Başlangıçta resme yönelmedim. Genetik Mühendisliği veya Uzay Bilimleri okumaya karar verdim. Bir teleskobum ya da bir mikroskobum olmalıydı benim. Bu konularla çok ilgiliydim, halen de öyleyim. Genetik Mühendisliği’ni kazanamadım, bir diğer tercihim olan Uzay Bilimleri ve Astrofizik’e yöneldim. Bölümü çok da severek okudum ancak ülkemizde üniversitelerin bu bölümler için çok yetersiz kaldığını düşünüyorum. 

Bu bölümle ilgili çalışma deneyimin oldu mu?

Okul rasathanesinde gözlemlere katıldım sadece. Sonrasında farklı farklı işlerde çalıştım. Resim hemen başlamadı. Ankara’da yaşıyor ve çalışıyor olduğum bir dönemde çok kesin ve ani bir kararla eve resim malzemeleri almaya başladım. Bu benim için bir dönüm noktası oldu. Şövale ve tuval aldım ilk önce. Ancak tuvalim uzun süre boş kaldı. Olmadı… Daha sonraları anladım ki tuvalin size izin vermesi gerek! Henüz hazır olmadığımı ve aslında resmin benden tam bir teslimiyet beklediğini fark ettim. Çalıştığım işi bıraktım, Trabzon’a döndüm ve sadece resim yapmaya başladım. Çalışmalarım tamamen alaylı bir şekilde ilerledi diyebilirim.

Bu gelişimi kendi kendine tamamlayabildin mi, yoksa destek aldın mı?

Sonrası biraz mucizevi oldu benim için. Çok büyük bir Taner Ceylan hayranıyım. Kendisiyle iletişime geçtim ve sonrasında bana her anlamda büyük destek oldu. İnanılmaz mütevazi bir insan. Tekniğimin ilerlemesine yönelik desteğinin dışında, manevi olarak da gücünü her zaman yanımda hissettirdi. Yaklaşık iki senedir birlikte ilerliyoruz. 

Bu süre zarfında hiç çalışmalarını sergilemeyi düşündün mü?

Aslında bu konuda biraz sabırlı davrandım ve acele etmedim. Bu sene artık zamanının geldiğini düşünerek Mamut’a başvurdum. 

Mamut’a başvurma ve katılma sürecin nasıl gelişti?

Mamut önceki senelerden beri takip ettiğim ve sevdiğim bir sanat fuarı. Bu sene hazırlamış olduğum bir projeyle ben de dahil olmak istedim. 

Fuara nasıl bir projeyle başvurdun?

Beş farklı disiplinin bir araya gelmesiyle oluşan “She Is Not Here” isimli bir enstalasyon hazırladım. Enstalasyon graffiti, fotoğraf, yağlı boya bir tablo, video ve nesneden oluşuyor. Proje, aslında kendimden yola çıkarak oluşturduğum fakat bütünde, tüm cinsiyetleri kapsayan bireyin yok oluş hikayesini anlatıyor. Bireyi enstalasyon içerisinde varlığını bir gölge olarak sürdürürken de görüyoruz, üzerine çöken gölge tarafından yok edilirken de… 

Genel üretim pratiğinin resim olduğunu söyleyebilir miyiz?

Başta sadece öyleydi. Ardından fotoğraf ve video eklendi. Şu anda birçok farklı disiplinde çalışmalar yapıyorum. Ancak bana ne zaman sorarsanız öncelikli olarak resim yapıyor olduğumu söyleyeceğim.

Peki üretirken nelerden etkilenir, nelerden beslenirsin?

Aslında o kadar çok şey var ki… Özellikle şu dönemde güncel ve siyasi konulardan çok etkileniyorum. Onun dışında çok okuyorum, kitaplar en büyük besin kaynağım ve sinema tabii… Büyük bir sinema tutkunuyum.

Portrelerimde hayvanımsı insanlar görüyoruz. Buradaki besin kaynağım ise “insanın kendisi”. Picasso’nun çok sevdiğim bir sözü var: “Yüzün üzerinde olanı mı, içinde olanı mı ya da ardında olanı mı çizelim?” İçinde ve ardında olanı… Aslında insanları hayvanlaştırarak onlara ne çok iyilik yapıyorum değil mi? 

Aklında bir kişisel sergi açmakla ilgili bir proje var mı?

Evet. Hâlen devam etmekte olan portre serimle ilgili ilerleyen zamanlarda bir sergi açmayı düşünüyorum.

Berna Tonyalı’nın She Is Not Here adlı yerleştirmesi 21-24 Nisan tarihleri arasında KüçükÇiftlik Park’ta yer alan Mamut Art Project’de görülebilir.