Japon şiir sanatı Haiku hakkındaki yazı dizimize devam ediyoruz. Hakan Cem yazdı… Edebiyatımızda Haiku’ya ilgi, sözü edildiği gibi 1930’larda Garip Şiiri’yle başlasa da zamanla şiirimizin yelkenlerini farklı biçem rüzgârları dolduracak, şairler bambaşka kıyılara, şiir anlayışlarına ulaşacaklardır. Yine de şiirin o farklı kıyılarında, o günlerdeki Haiku çeviri esintileri de pek çok şairimize ulaşacak, onlar da kurallı ya da kuralsız, karınca kararınca,
Haiku’ların peşine düşeceklerdir.

Haiku dizimize devam ediyoruz... Hakan Cem yazdı.

Ânı Durdurmak ya da Haiku

    1600 ve sonrasını izleyen yıllar “Barış” dönemi olarak da adlandırılan “Edo” devridir. Edo’nun başkent olmasıyla ilerleyen yenilenme hareketi her alanda ülkeyi güçlendiren geliştiren büyüten bir dönemdir. Edo ya da bugün bilinen adıyla Tokyo, ülkenin başkenti konumundadır.

Japon şiir sanatı Haiku hakkındaki yazı dizimize devam ediyoruz. Hakan Cem yazdı…

    Türk şairlerinin Haiku’ya ilgisinden, 1930’lardan başlayarak söz edeceğim. Ancak, önce zamanı ileriye alarak, 1990’lı yılların sonunda Enis Batur, Issız Dönme Dolap İçbükeyler adlı kitabında: “… kişinin iyi bir Haiku yazabilmesi için, oturduğu evden dinlediği müziğe, kullandığı silahtan yüzyılların doğurduğu ekonomiye kadar nerdeyse Japon olması gerektiğini” söyleyecektir. Enis Batur’un bu düşüncesinden demir alarak Haiku’nun vatanına; Japon kültürünün köklerini anlama,  şiirini anlamlandırma bağlamında, kültür sanat tarihine Haiku rüzgârlarını da yanımıza alarak yelken açalım istiyorum.

Hakan Cem yazdı… Fransız denemeci, eleştirmen, göstergebilimci Roland Barthes: “Şimdiyi not ederek Romana geçmek” için Haiku’yla ilgilenir. Barthes, bir başka yazı konusu olabilecek “Romanın Hazırlanışı” adlı kitabında, Japon edebiyat tarihinde filiz veren “Haiku” türü şiiri: “Hoşa gitmenin apaçıklığı, nedenini söyleyememe, büyülenme, hiçbir şey söyleyememe” gibi tanımlarla açıklar. Kısa, son derece açık olduğunun altını çizerken de:

“Söylemenin ve söylenmiş olanın bir tür anlık, geçici ve göz kamaştırıcı uyumudur; karanlıkta ansızın çakılan kibritler…” diyecektir.