Durdurulamayan, Siyah Bir Dalgalanma: Zaman

Peter Goes, madde ve zamanın oluşmundan başlayarak, dinozorlardan ilk insanlara, tarihin ilk uygarlıklarından dünyaya şekil veren tarihi olaylara, yüzyıllara, imparatorluklara, devrimlere ve yaşadığımız yüzyıla kadar geleceğimiz bir zaman tüneli yarattı. Olaylardan bahsederken sanatçılar, dünyaya yön veren liderler, savaşçılar, kâşifler ve nice unutulmayan isme de yer vermeden geçmedi. Zaman Tüneli (Tarih İçinde Yolculuk) adlı kitap, Flamancadan Gül Özlen’in çevirisiyle, Ocak 2017’de hep kitap etiketiyle raflarda yerini aldı.

Kitabınız Zaman Tüneli (Timeline) tarihin en başından, Big Bang’ten başlayıp Charlie Hebdo ile günümüze kadar ulaşan geniş bir zaman aralığını ele alıyor. İlk olarak bu kitabı yapmaya nasıl karar verdiniz?

Zaman Tüneli’nin modern ve güncel bir versiyonunu yapmak istedim; çünkü okuldayken zaman tünelleri tarihi anlamamda bana çok yardımcı oldu. Bu basit resimli tarih şeritleri, bana yazılı belgelerden daha iyi bir bakış açısı ve tarih bilgisi kazandırdı. Aslında bu tür çizgisel gösterimler, ardı ardına gelişen kaotik olayları düzene sokmamızda yardımcı olur. Olayların arasındaki benzerlikleri, etkileri ve rastlantıları görmemizi sağlar. Ben de bu kitapla uzayda bile bitmeyen bu zaman şeridini görselleştirmek istedim. Zaman durdurulamayan, siyah bir dalgalanma gibi. İlk başta, dar beyaz tuval üzerinde uzun siyah bir şerit şeklinde bir tasarım çalışması olarak başladım. Ama kısa sürede anlaşıldı ki bu bir tuval yerine bir kitap olmalıydı. Çizmek istediğim şeyleri düşündükçe şerit gittikçe uzadı.

Kitabı oluştururken yazma ve resimleme evreleri ne kadar sürdü, nasıl bir deneyimdi sizin için?

Zaman Tüneli’ni yapmaya Ekim 2014’te başladım ve ertesi yıl sonlandı, yani bir yılımı aldı. Bu süreçte her gün, neredeyse hiç durmadan 12 saat çalıştım. İlginç bir öğrenme süreci oldu ve Zaman Tüneli benim çizim tarzımı da tanımladı. Bu yüzden benim için oldukça tatmin ediciydi.

Seçtiğiniz olaylar dönem hakkında ayrıntılı ve dikkate değer bilgiler veriyor. Dünya tarihiyle ilgili bilgileri seçerken hangilerini daha çok öne çıkaracağınızda neler etkili oldu?

Başlangıçta içgüdülerime ve genel tarih bilgime güvendim; fakat sonra internette tarama yapmaya ve kitapları karıştırmaya başladım. Veriler parça parça eklendi ve büyük olaylar üzerine konsantre oldum. Dengeli bir şekilde politik olayları, enteresan verileri ve kültürel olayları eklemeye çalıştım. Kitap başlangıçta tarihi çok daha geniş kapsamda ele alırken günümüz tarihine geldiğinde detaylara odaklanıyor ve tarihi daha çok belgeliyor.

Zaman Tüneli yalnızca belirli bilgilerle dolu bir tarih kitabı değil, aynı zamanda sayfaları karıştırırken size keşfetme hissi verecek bir kitap. Bunların yanı sıra günümüz insanının perspektifinden dünyada yaşanan olayların nasıl bir his uyandırdığını gösterecek bir çalışma.

Peki zamanı görselleştirmenin, bunun hazırlıklarını yapmanın kolay ve zor yanları neler oldu?

Tarihimizi çok karmaşık bir hale getirmeden, ilgi çekici bir görsellikle sunmak çok zor oldu. Ama puzzle’ı severim. Bu nedenle kendime negatif bir alanda siyah- beyaz çalışarak ve çizerek, birbiri içinde siyah-beyaz desenlerin olduğu bir puzzle yarattım.

Bu kitabı hazırlarken aklınızda bir okur kitlesi belirlediniz mi? Genel olarak renkli kitaplar hazırlarken hitap ettiğiniz bir kitle var mı?

Resimli kitaplar artık sadece çocuklar için değil. Bir kitabın içinde küçük bir dünya yaratıyorum ve bunu gençlerle ve yetişkinlerle paylaşma ayrıcalığına sahip oluyorum.

Yaptığınız iş bir tür tarihi belgelemek. Kendinizi ciddi bir sorumluluk altında hissettiniz mi bu kitabı hazırlarken?  

Hayır, harika ve keyifli bir deneyimdi benim için. Büyük işlerin üstesinden gelmeyi severim.

Peki son olarak kitabınızın başka dillere çevrilmesi ve yabancılar tarafından okunması neler hissettiriyor?

Bu çok mahcup edici ama aynı zamanda harika bir his. Arkadaşlarım dünyanın her yerinden, kitaplarımı gördüklerinde bana fotoğraf gönderiyorlar. Bu bana büyük zevk veriyor. Pek çok yerde insanların kitabımı görüp ondan zevk almaları beni çok tatmin ediyor.