Mutlu Olmadan Sevmek Ne Demektir?

Gece, aslında bir göç filmi. Şöyle ki İzmir’e göçmüş ve bundan bir süre sonra dağılmış bir ailenin kızı Süsen, ailesine sırt çevirerek Yusuf ile evlenir. Yeni bir hayata başlamak için çocukluk aşkı Yusuf ile hayatını birleştirmeyi çıkış olarak görür ama bunun da kendisi için kurtuluş olmadığını anlar. Zira Süsen’le Yusuf artan sorumlulukların da etkisiyle birlikte yaşamaya uyum sağlamada sorunlar yaşarlar. Yine de beraber adım attıkları bu yeni hayata adapte olmak için birbirlerine ihtiyaçları vardır ve zorluklara birlikte karşı koyarlar… Kalanını Erden Kıral’dan dinleyelim...

Filmin çekimleri ne kadar sürdü ve nerelerde çekildi?

Gece filminin çekimi bir ay kadar sürdü. İzmir'deydik. Kentin varoşlarında çalıştık. 

Birden fazla hikayeyi konu alan Gece’nin merkezinde dikkat çekmek istediğiniz neydi?

Film, etnik temizlik nedeniyle köyünü terk etmeye zorlanmış binlerce aileden birinin öyküsünü anlatıyor. Aslında bu ailelerin hepsinin bir yerde benzer öyküleri var. Büyük kentin cangılında tutunmaya çalışıyorlar, ne var ki savruluyor ve parçalanıyorlar.

Romandan uyarlama bir film ve senaryo üzerine Nurgül Yeşilçay ile çalışmalar yürüttünüz. Senaryoyu oyuncusuyla birlikte hazırlamanın artıları ve eksileri nelerdir?

Romandan uyarlanan filmlerde romana ihanet edeceksiniz. Ama çok güzel ihanet etmeniz gerekir. Bu noktada başrol oyuncusu ile senaryo üzerine çalışmanın artıları vardı. Nurgül, varoştaki insani ilişkileri, argoyu, raconu iyi biliyordu. Bu benim atmosfer kurmama yardımcı oldu. Nurgül, beden dilini, doğaçlama dilini kurarken hiç zorlanmadı.

Bu filmde yeni bir görsel dil yakalamaya çalıştığınızı söylemek ne kadar doğru olur?

Uzun zamandır yepyeni bir sinemasal anlatım peşindeyim. Vicdan ile başlayan bu arayışta Yük'ten sonra şimdi Gece var. Bu “atlayarak anlatma” yöntemiydi. Yeni sinemasal arayışımda öyküde boşluklar bırakma pahasına daha kurgusal anlatma amacım var. Leneer hikaye anlatımını sert geçişlerle bozup, hem zamansal hem mekansal atlamalar yapma şansı elde edersiniz. Klasik öykü sinemasına alışık seyircilerin ezberini bozarsınız.

Oyuncu kadrosu oldukça güçlü. Bu isimleri bir araya getirirken nelere özen gösterdiniz?

Gece, bir psikodrama. Bu nedenle karakterlerin duygularının en uç noktalarına gitmek gerekir. İyi atmosfer kurmak gerekir. (Bu arada belirtmem gerekir ki, bizim sinemamızın en sorunlu yanı atmosfer kurmadaki beceriksizliğimizdir. Bu konu ayrıca incelenmeli.) Psikodramada güçlü sahneler kurmak gerekir. Arızalı aşklar, pişmanlıklar, vicdan azabı gibi temaların etkili olabilmesi için iyi oyuncu performanslarının öne çıkması lazım. Bu sahnelerin çalışması ve gerçeklik duygusunun kurulması için çok iyi oyuncu kadrosuna ihtiyaç duydum.

Oyuncuların karakterleri çalışırken Basmane’de çekimler öncesi zaman geçirdiklerini biliyoruz. Siz ön çalışmalarda neler yaptınız?

Oyuncu arkadaşlarıma şunu söyledim: “Karakterin içine girin ama oradan da bilinç düzeyine geçin.” Doğaçlama yapacağımı önceden belirttim. Film hemen hemen tamamı doğaçlama çekildi, doğaçlama için iyi bir ön hazırlık gerekir.

Filmde bir aşk hikayesi var ama alışık olduğumuz bir çift değil bunlar. İçinde şiddeti de barındırıyor. Birbirlerine bu kadar zarar verip ayrılamayan bu çiftin verdiği bir mesaj var mı?

Film, Süsen ve Yusuf'un hissizleşen psikolojik hallerine ve tutkulu aşkına odaklanıyor. Bir çeşit nefret aşkı (Hassliebe). Filmin küçük cümlesi şuydu: Mutlu olmadan sevmek ne demektir? Bu sorunun yanıtını aradım, ayrıca İzmir'e göç eden bir Kürt ailenin dramını anlatırken, soruna kardeşlerin gözünden ve ilişkilerin derinliğinden bakmayı denedim. Bir pavyon kadınının altını kazıdığımızda Kürt sorunuyla yüz yüze geliyoruz.

Çekimleri sürekli gece ve karanlıkta yapmak daha mı kolay daha mı zor sizce?

Eskiden pelikülle film çekilirken, çekilenlerin gördüğümüz gibi olabilmesi için çok sayıda ışıldak yakılırdı. Ama bugün dijital sinemaya geçtik ve filmler daha az ışıkla çekiliyor. Ne ki dijital kameralar düz, derinliksiz görüntü alıyor. Bu benim hoşuma gitmiyor. Işıklar kadar kameranın yeri de çok önemli.

Ödüllü bir yönetmen olmayı ne kadar önemsiyorsunuz? Yapıtlarınızın başarısını neyle ölçüyorsunuz?

Ödüller bağımsız filmlerin daha çok izlenmesini sağlayabilir diye düşünüyorum. Ödül yönetmenin çalışma azmini tazeler.Ödül veren jürinin kompozisyonu benim için tek ölçüttür. Örneğin Antonini, Taviani kardeşler, Herzog, Wim Wenders gibi yönetmenlerin verdiği ödül paha biçilmez. Sırası gelmişken söyleyeyim; Edirne'den dışarıya çıkamayan, evrensel olamayan bazı filmler en iyi 10 film listesine alınırken, Hakkari’de Bir Mevsim, Bereketli Topraklar Üzerinde gibi evrenselliğini kanıtlamış filmlerimin bilinçli olarak yok sayılmasına hiç ama hiç şaşırmadım.

NOT: Film 13 Nisan saat 16:00’da Beyoğlu Sineması’nda yönetmen, yapımcı ve oyuncuların katılımıyla gösterilecektir.