Her Gün Bir Şeye Avunan Öyküler

Elinize alacağınız bu kitap ayaküstü yaşayan, keyfini çıkaramadan şöyle bir ucundan tat alan, çoğunlukla olumlayacak yönünü bulamadığımız modern hayatın günlük telaşlarında yorgunluğun dibine vurmuş, yanımızdan -yazarın deyimiyle- sessizce geçip giden insanları anlatıyor, her gün bir şeylerle avunan insanları.

Bir çay poşetinden daha iyi anlatamazdı sanırım “avuntu” kelimesini bana hiçbir görsel. Ritüellerimizi elimizden alıyor zaman giderek. Artık vazgeçtiğimiz, yorulduğumuz, üşendiğimiz ne çok şey var yaşamlarımızda. Temizlik hastası bir Çin imparatorunun içme suyu kaynatılarak dezenfekte edilirken, tesadüfen içine düşen birkaç yaprak… Tadına, kokusuna bayılıyor. Sonrasında tüm ülkeye yayılan bir keyif oluyor bu. Başka bir rivayet ise Hindistan’dan, Buda’nın çiğneyerek yorgunluğunu giderdiğine dair… Yüzyıllar içinde Japonya, Rusya, tüm Avrupa ve kıta Amerika’sına yayılıyor. Suyu kaynatıp ardından kültürlere ve yaprağın cinsine göre değişen sürelerde bekletip demleme yöntemleri. Saraylarda, soyluların öğleden sonra partileri, sonraları ise halkın ucuz eşlikçisi… Çeşitleniyor, kültürleniyor çay.

Bugünün koca kentlerine bakarsak, sabah ofislerimizde hızla suyu kaynama noktasına ulaştıran makinelerden fincanlarımıza koca tarihini küçük poşetlere sığdırdığımız bir alternatif o kadar. O mu avunuyor bizimle, biz mi avunuyoruz elimizde kalanla?

Birbiri sıralı, bağları olan, yirmi iki öykü var. Ömer Arslan kitabın bir yerinde “En güzel öyküler en kalabalık ve pis yerlerden çıkıyor” demiş. Ancak kitaptaki bu insanlar genellikle yalnız, bir başına olmasalar da yalnız ve bir o kadar da temiz insanlar. Yine de hayatlarının bir yerlerini kesip anlatınca güzel öyküler çıkmış. Hayat mı onları kontrol ediyor, onlar mı kaderlerini? diyeceğimiz insanlar, belki de artık güçleri kalmamış biraz teslim olmuş insanlar…

Bir örnek, “Yalnız Yemek Vakti”. Hepimizin yaşayabileceği bir ilişkinin fotoğrafı belki… Çok farklı bir kadın ve bir adam. Biri hayalperest, biri gerçeklik budalası, artık o ilk zamanları geride bırakmış ve belki biraz bunalmış. Birbirlerini anlamaya çalışmak konusuna da hiç kafa yormamış. Bu sevgisizlik mi, belki değil, ama belki de yanlış şekilde seviyorlar birbirlerini. Birbirlerine benzemeyen yönlerine yükseklerden bakmaya başlayacak kadar bunalmışlar işte… Keşke biraz iletişim kurmayı öğrenebilselerdi baştan diyeceğimiz bir çift. Kitap zevklerini eleştirirken bile aşağılamanın ve aşağılanmanın küstah rollerine bürünüyorlar hemen. Sonra bir zaman, hangisi olduğu fark etmez ama, bu hikâyede kadın, daha şefkatle sevmek istiyor, daha can yakmadan, acıtmadan… Ama, yine taraflardan hangisi olduğu fark etmez, bu hikâyedeki adam, silahlarını bırakmıyor. Biraz korkudan, biraz alışkanlıktan ve belki biraz sevmeyi hiç öğrenmemiş olduğundan… Her zaman yaptığı gibi kaçmayı seçiyor, yalnızlığına.

“Çıplak ayaklarıma, parmaklarıma baktım. Devcileyin bir ıstakoza dönüşeceksem tam zamanıydı. Bu kez, çirkinliği görünüşünde değil, salt doğasının bir parçası olarak eylemlerinde taşıyan bir ıstakoz. Hep dipte dolaşmanın, çevresinde yüzen dünyayı ancak kıskaçlarıyla kavrayabilmenin gerçekliğine mahkum.

Odaya, yanına gidemezdim. Denizin çekiline şahit olmak için bir taş altına saklanır gibi koltuğuma, romanıma dönmekten başka yapabileceğim bir şey yoktu.”

Genç yazar Ömer Arslan hakkında bildiğim çok az, 1988 Konya doğumlu, İstanbul’da yaşıyor. Bir tanıma sokmaktan çekinerek daha çok kısa öyküler yazdığını belirtmek istiyorum. Bir internet sitesinde de rastlamış, o zaman da beğenmiştim. Ama yine Avuntular’dan, “Filleri Bilirsiniz Susuz Kaldıklarında” öyküsünden çıkardığım, pek de kategorize edilmek istemediği….

“ “Sen ne yapıyorsun” diye sordu. Anlattım. “Bir de öyküler yazıyorum, yani yazmaya çalışıyorum” dedim. Ne tür öyküler yazdığımı sordu. Ne tür öyküler yazdığımı bilmiyordum. Sadece yazıyordum. Hiç tarif etmem gerekmemişti.”