Koleksiyoner Bir Direktör ve Yeni Planları ile Contemporary Istanbul

Yeni direktör Kamiar Maleki ile birlikte tarihlerini de değiştiren Contemporary Istanbul, yönetim kurulu başkanı Ali Güreli’nin yaptığı son açıklamalara göre 15. İstanbul Bienali’nin açılışı ile eşzamanlı gerçekleşecek. Bu değişiklik, ülke ekonomisi ve turizm sektörüne katkı faktörünü de barındırıyor. 

Contemporary Istanbul, açılış tarihini 11 yıldır düzenlendiği kasım ayı yerine 1.5 ay erkene çekti. Fuar, 5 Eylül’de başlayan İstanbul Bienali  ile aynı zamana denk gelmek için Eylül’ün ikinci haftası gerçekleşecek. Ayrıca, yine Contemporary Istanbul’un bir girişimi olan ve devlet desteği bulunan İstanbul Art Week kapsamında, fuar ile birlikte aralarında Sakıp Sabancı Müzesi’nin de bulunduğu, galeriler de dahil pek çok sanat kurumu, bienalle eşzamanlı etkinlik düzenleyerek ekonomi ve turizme olan katkısını da arttırmayı planlıyor. 

Contemporary Istanbul, 14-17 Eylül arasında gerçekleşerek, Türk sanat koleksiyonerlerinin alım motivasyonlarını da desteklemeyi düşünüyor. 2014’te 102 milyon $ satış yapılan fuarda, 2015’te 67.4 milyon $ ve 2016’da 56 milyon $’a düşüş yaşansa da, satılan iş oranı son iki yıla oranla yüzde 60 artış göstermişti. Ali Güreli’nin sanat alımında vergi değişikliği için devlet desteği arayışında olması, vergi indirimi gerçekleşirse satışlara olumlu yansıyabilir. Bütün bu değişikliklerin ve girişimlerin fuara ve İstanbul sanat sahnesine nasıl yansıyacağını fuarın yeni direktörü Kamiar Maleki ile konuştuk. 

Türkiye'de ekonominin ve turizm sektörünün mevcut durumu göz önüne alındığında, Contemporary Istanbul’un İstanbul Bienali ile güçlerini birleştirmek için yaptığı tarih değişikliğinin başlıca etkileri neler olacaktır?

Contemporary Istanbul bu şehirde bir sanat merkezi yaratmak istiyor. Tarihlerimizi değiştirerek, 15. İstanbul Bienali ile birlikte şehirde büyük bir sanat anı yaratmak için iş birliği yapıyoruz. Geçtiğimiz hafta, önde gelen müzeler, galeriler, 12. Contemporary Istanbul Fuarı ve 15. İstanbul Bienali arasındaki iş birliği ile gerçekleşecek ilk İstanbul Art Week’i ilan ettik. Bu, küresel sanat takvimi için yeni ve heyecan verici olacak.

Contemporary Istanbul artık yerel yönetim tarafından destekleniyor. Fuarın diğer kurumlarla karşılaştırıldığında ayırt edici ve motive edici özelliği nedir?

Bu kimse için böyle değil. İstanbul Art Week, bu sanat etkinliğini yönetmek üzere İstanbul Belediyesi'nden destek alıyor. Bu, bizim tarafımızdan başlatıldı. Contemporary Istanbul, özel sektöre ait bir organizasyon. Şu anda bölgedeki en iyi galerilerin yanı sıra uluslararası alanda en iyi galerileri de getirmeye çalışıyor. İstanbul'u küresel sanat haritasına koymak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz.

Fuarı ziyaret eden uluslararası koleksiyonerlerin sayısının artacağını düşünüyor musunuz? Bu, bienal sezonu boyunca galerilerin pazar payını etkiler mi?

Ziyaretçilerin miktarından çok kalitesini arttırmayı hedefliyoruz. Amacımız, büyük galerileri çekmek için fuarın görünürlüğünü ve performansını bienal olmayan yıllar boyunca olduğu gibi bienal yıllarında da arttırmak. İşte bu yüzden İstanbul Art Week’i her yıl tekrar edecek şekilde hazırlıyoruz.

İstanbul Art Week; müzeler, galeriler ve özel olarak işletilen Sabancı Müzesi gibi müzelerle büyük bir girişim olacak. Contemporary İstanbul, kentin bienali ve Türk sanat dünyasındaki diğer önemli oyuncularla bir araya geldi. Bu açıdan bakıldığında, fuar şimdi önemli bir kültürel rol oynuyor diyebilir miyiz?

Bir sanat merkezinde başarılı bir fuar her zaman önemlidir, çünkü bir sanat ekonomisinin yaratılmasında kilit rol oynamaktadır. Uluslararası ve yerel ziyaretçileri bir araya getirerek tüm galerileri tek bir yerde ziyaret etme imkânı sunar. İnsanlar genelde tüm galeri açılışlarını ziyaret etme vakti bulmazlar, bu nedenle onlara mükemmel bir genel bakış sunar. Ayrıca biz, 11 yıldır buradayız ve 80.000 ziyaretçiyi cezbettik, geçen yıl 70 galeri katılım gösterdi. Başladığımız İstanbul Art Week gibi sahne arkasında birçok hayırsever projede çalıştığımızdan yıllardır İstanbul sanat ortamında çok önemli bir rol oynamaktayız.

Contemporary İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Ali Güreli sanat alım-satımında vergi üzerinde değişiklikler yapmak için lobi faaliyetlerinde bulundu. İstanbul’da sanat alım-satımını kolaylaştırmak adına herhangi bir gelişme var mı?

Ben göreve geldiğimden beri, Türk koleksiyonerler için sanatı daha erişilebilir hale getirmeye çalıştık. Bu faktörlerden biri hükümetle görüşmek ve KDV’yi indirip azaltmamamızın sanat ticaretinin daha kolay hale gelip gelmeyeceğini görmekti. KDV indirimi çalışmalarımız /görüşmelerimiz devam ediyor.

Son dönemde yaşanan terör saldırıları, eğlence sektörünü ve kültür hayatını İstanbul'da zora sokmuştu. Bunun bir sonucu olarak ticari galerilerin sanat eserleri satması zorlaştı. Satışları artırmak için tavsiye edeceğiniz alternatif iş modelleri nelerdir?

Sanat fuarları, ziyaretçileri ve koleksiyonerleri aynı anda çekmek için harika bir model ve büyük bir kültürel harekettir. Geçen yıl, tüm koşullar dikkate alındığında Contemporary İstanbul'un satışları açısından en iyi yıl oldu.

Bir koleksiyoner olarak, İstanbul sanat dünyasında, diğer büyük sanat piyasaları gibi uluslararası koleksiyonerleri her yıl karşılayabilmek için neyi değiştirirdiniz? New York, Londra ve Hong Kong gibi diğer büyük sanat piyasaları ile karşılaştırıldığında gözlem ve düşünceleriniz neler?

Bir koleksiyoner olarak galeri programımızı fuarda geliştirmeye çalışıyorum. İyi galeri listesine sahip olmak iyi koleksiyonerleri çekecektir. Bölgenin ve dünyanın en iyi eserlerini getirerek yerel koleksiyonerlere gelip buradan alabileceklerini söylüyorum. Tam olarak da bunu yapmak için İstanbul Art Week’i başlattık. Uluslararası gezginleri ve koleksiyonerleri İstanbul’a çekmek istiyoruz.

The Art Market Newspaper'daki son röportajınızda, İstanbul'da bir sanat merkezi oluşturma vizyonunuzu paylaştınız. Bizimle İstanbul için diğer umutlarınız ve hayallerinizi paylaşabilir misiniz? 

Bu şehri seviyorum. On yıl önce burada üç yıl yaşamıştım ve burada büyük bir potansiyel olduğunu hissettim. Bu ekosistemi geliştirmek için tarih, kültür, gizem ve ticaret kültürümüz var. Bienalin tarihine taşınarak, hem onlarla bir tartışma içine giriyor hem de İstanbul Art week ile hedeflerimize yaklaşıyoruz. 13 Eylül’de benim direktörlüğümdeki fuarın ilk edisyonunda hepinizi görmekten mutluluk duyacağız.