Minyatür Kendi Doğası Gereği Gerçek Dışıdır

Çağdaş İran sanatı içinde çalışmalarınız oldukça farklı ve heyecan verici. Siz sanatınızı nasıl tanımlarsınız?

Ben çalışmalarımı hiçbir zaman bilinen bir kategoriye sığdırmaya çalışmak için yapmadım, bu nedenle çalışmalarımdaki modernizmi ölçümlendiremem. Resimlerimde zaman kayboluyor; bu nedenle çalışmalarımı bir ’izm’e etiketlendirmek çok zor. 

Neden İran minyatür sanatını sürrealist bir yorumlama tarzını seçtiniz?

Minyatür sanatı kendi doğası gereği gerçek dışıdır, kırsal bakış açılarına uymaz ve basitçe gerçeği tetikler ve bu nedenle gerçeküstüdür. Geçmiş iki koleksiyonumda minyatür stilini kullanmaktan başka şansım yoktu. Bu sizin ana dilinize benziyor, çocukken bir dili konuşmaya başlıyorsunuz ama bunu herhangi bir menüden seçmiyorsunuz. Minyatür benim için aynı anlama geliyor.

“Retell” serisi buna mükemmel bir örnek. Tüm hikayeler ve karakterleri animasyon olarak sundu ve şimdi onlar zaman ve mekân içinde donmuş şekilde. Belki de benim 70’ler animasyonlarımdaki dördüncü boyut şimdi minyatür komposizyonlarımda tek bir sahne için yardımcı oluyor.

Batı’nın bilinen ünlü tablolarını İran kültür öğeleri ve minyatür sanatıyla manipule ediyorsunuz. Bu bir yorumlama mı yoksa bir eleştiri mi?

İkisi de, ben ikisiyle de ilgileniyorum. Çalışmaların içerisine birbirine karşıt iki öğe koyduğumuz zaman bu öğeler birbiriyle aynı olsa bile yorumlarda bir tezatlık oluşturmuş oluyoruz. Eleştriyi izleyiciye bırakıyorum ama bunları düşünmeleri için de onlara bir yol açıyorum. 

Bize biraz İran’da çağdaş sanatı ve sanatçılar arasındaki ilişkilerden söz edebilir misiniz? Batı’dan Doğu farklı algılanabiliyor. Pek çok kişi İran’daki sanat hayatını merak ediyor.

Sanırım, sanatçılar ve İran modern hayatı arasındaki ilişkiyi sormamız daha doğru bir soru olur. Günümüz modern sanatı küresel bir dil ve bir şeyler anlatmak için çok güçlü bir araç. Aslında duyguları ifade etmek için kelimelerin yetersiz kaldığı yerde devreye giren daha güçlü bir araç. Bu araç diğer ülkelerde olduğu gibi İranlı sanatçılar tarafından da kullanıldı.

Bu ülkede modernizm geleneksel ve tarihi kökler üzerinde derin bir etkiye sahip ve bu oldukça eşsiz kültürel sonuçlar meydana getirmiştir. Bir şekilde toplu bir karışıklık yarattı ya da belki de bireylerin bu hareketi doğrultusundaki görevleri belirsizleşti ve bu nedenle de son ürün tekelleşti.

Orta Doğu’da çağdaş sanatın yükselişte olduğu konuşuluyor. Buna katılıyor musunuz?

Doğrudur, belki de geçtiğimiz son iki yıllık süreçte katıldığımız sanat fuarları ve bienaller, sergiler ve müze yatırımları sayesinde iyi tanındık. Bence bu sanatsal küresel demokratikleşmenin bir sonucu.

Türkiye çağdaş sanatı hakkında ne düşünüyorsunuz? Takip ettiğiniz sanatçılar var mı?

Türkiye de İran gibi kültürel ve sanatsal açıdan çok zengin, bu nedenle çağdaş sanat platformları sadece ülkenin kendi tarihine bir bakış. Türk çağdaş sanatından bahsederken, gelecek için geçmişte iyi yapılandırılmış bir omurgadan bahsetmiş oluruz.

Contemporary Istanbul’dan beklentileriniz nelerdir?

Contemporary Istanbul bölgesindeki tek örnek ve bunun nedeni de Doğu ile Batı arasında bir tampon bölge şeklindeki coğrafik konumu. Kültürel bir “arayüz” olarak CI Orta Doğu sanat piyasasını yükseltmek için çok önemli bir rol oynamakta. Bunun bir parçası olmak harika ve Shirin Gallery’ye katkıları için çok teşekkür ediyorum.