Performans Değilse Ne?

Uluslararası performans sanatı platformu Performistanbul, geçmiş performans materyallerini “Bu Bir Performans Değildir” başlıklı sergiyle Daire Sanat iş birliğiyle sanatseverlerle buluşturuyor. Bu sergide eski performansların kayıtları ya da videoları değil karşımıza çıkan. Sürecin ve dönüşümün ispatı olan kalıntılar. Performans sürecinin izleri, sürecin objeye dönüşmüş hâli ve hikâyeler…

Simge Burhanoğlu öncülüğünde kurulan, üçüncü yaşını kutlayan ve kurulduğu günden beri yakından takip ettiğimiz platform bugüne dek sayısız değerli projeye imza attı. Galerilerdeki sergilerde pek çok performans gerçekleştirmenin haricinde Mamut Art Project performans serileri, “İhtiyaç: Sen” başlıklı sergi ve yurt dışında katıldığı fuarlar gibi birçok büyük işte de yer aldı. Canlı Sanat Araştırma Alanı adlı araştırma merkezi de platformun her sene kendisine eklediği yeniliklerden birine örnek olarak gösterilebilir.

Performistanbul bu kez -gene şaşırtarak- canlı bir performans serisiyle karşılamıyor bizi. Karışıklığı önlemek adına uyarıyı başlığa da taşıyarak “Bu Bir Performans Değildir” diyor, ona göre. Peki nedir? Performistanbul’un kuruluşundan bugüne kadar gerçekleştirdiği 40 performans arasından seçilmiş 9 performanstan geriye kalanları “tekrar” sergileyen sergi, Simge Burhanoğlu küratörlüğünde bizlerle buluşuyor. Geniş kapsamlı tartışmaları doğuran performansın satın alınması ve sergilenmesi konusuna da dikkat çekiyor böylece. Performans sürecinin sergilenmesinin imkânsızlığına vurgu yapıyor. Salt bir dokümantasyonun ötesine geçen sergi, performanslara değil, performans sürecine dokunuyor. Performansın sanatçı, izleyici ve hayattaki izlerine ve uyandırdığı hislere vurgu yapıyor. Performansın kendisinin değil, deneyimin ardındaki kalıntıların izlerinin peşine düşüyor.

“Bir sanatçının canlı performansı nasıl zamanı ve mekânı belli bir deneyime ve koleksiyon değeri olan bir sanat eserine dönüşür? Bu kalıntılar başlı başına bir eser niteliği taşır mı? Yoksa sadece performansın objeleri midir? Bir sanat eserinin kimliği ve derinliği şimdi ve gelecekte nasıl korunur ve deneyimlenir? Malzeme ile hafıza arasındaki ilişki nedir?...” sorularını soruyor, cevaplarını arıyor.

Sergide karşılaştığımız torba, alçı, günlük, bant, beton, taş ve cam kırıkları gibi performans materyallerine ses kayıtları da ekleniyor. Böylece şu an var olmayan bir şeyi deneyimlememiz daha da kolaylaşıyor. İlk gördüğümüzde ya da hikâyesini bilmediğimizde bir şey anlatmadığını düşünme ihtimalimizin yüksek olduğu malzemeler aslında her bir performansın başrollerini oluşturuyor. Sergide AslieMk​​'nin ​Beton, Batu Bozoğlu​​'nun ​Sadece 15 Dakika, ​​Ebru Sargın L.​​'nin ​Sessizlik, Ekin Bernay​​’ın ​Kumdan Kalelerim, ​​Gülhatun Yıldırım​​'ın ​Senin Yarın Su, ​İ. Ata Doğruel’in ​Sonsuz Tarla, ​​Leman S. Darıcıoğlu​​’nun Zehirlenmiş Prenses, ​Özlem Ünlü​​’nün ​Tape ve ​Selin Kocagöncü​​'nün canlı kamera performansı​ Smile’dan izler yer alıyor.

Performanstan öte performans sürecine şahit olmak isteyenlerin mutlaka görmesi gereken “Bu Bir Performans Değildir”, 12 Ocak tarihine dek Daire Sanat’ta ziyaret edilebilecek. Bu bir performans değildir ancak her an olabilir.