20 Tarz, 20 Gezi Kitabı

Bayram tatili yaklaşıyor.

Bu yıl, yaz aylarına denk geldiği için bayram tatillerini yıllık izinleriyle birleştirip uzun gezilere çıkanlar da olacak, bu hayallerini bir başka bahara erteleyenler de.

Yola çıkacaklar kadar tatili evde geçirecekleri de dikkate alarak seçtiğimiz ve her biri farklı tarzda gezen gezginlerin izlenimlerini paylaştıkları 20 gezi kitabını tanıtacağımız bu yazıya doğa yürüyüşçüleri için bir öneriyle başlıyoruz.

Yürüyüşçülere;

Ankaralı gezginlerden A. Rüştü Hatipoğlu’nun yazdığı ve 2009’da gerçekleştirdiği Everest Ana Kamp yürüyüşü esnasında hayatını kaybeden Nepalli rehberinin anısına ithaf ettiği EVEREST ANA KAMP Defterimle Sohbetler; birbirinden güzel renkli fotoğraflarla süslenmiş bir anı kitabı olduğu kadar kapsamlı bir gezi rehberi niteliğinde. Alter Yayıncılık’tan çıkan ve yola çıkmadan yapılması gereken hazırlıklarla başlayan kitap gezi anılarıyla devam ediyor ve de vize vb teknik bilgilerle sona eriyor.

Sırtçantalılara;

Güney ve Orta Amerika’da 17 ülkeden 40 özgür rotayı kapsayan “Sırt Çantalı Gezginlere Latin Amerika”, Şeref Pınarcı’nın uzak kıtaya yaptığı üç ayrı gezinin notlarından ve fotoğraflarından derlenmiş. Genellikle yalnız ve uzun süreli gezilere çıkan ve deneyimli bir gezgin olan Pınarcı, Dönence Yayınları‘ndan çıkan kitabında; gezdiği birbirinden ilginç yöreleri anlatırken, bu ülkelerin tarihi ve doğal güzellikleri veya kültürel zenginlikleriyle de yetinmiyor, özellikle sokaklarından insan manzaralarını, yaşam tarzlarını da ön plana çıkarıyor.

Bisikletçilere;

Bisikleti yaşam tarzı olarak benimsemiş Bursalı öğretmen çift İnci ve Soner Saruhan, 2007 yılında Türkiye, İran, Pakistan, Hindistan ve Nepal’de (turun son ayağı hariç) bisikletle gerçekleştirdikleri iki aylık yolculuklarının izlenimlerini Pedalımda 5 Ülke adıyla kitaplaştırmışlar. Optimist Yayınlarından çıkan kitap Saruhan’ların Ağrı’dan başlayan ve Agra’da sona eren 3 bin kilometrelik bisiklet maceralarını anlatıyor. İslamabat’ta 10 metre arkalarında patlayan ve onlarca kişinin hayatın kaybettiği bomba, gezilerinin unutamadıkları anlarından…

Motorculara;

Altı motosikletli gezginin 12 ülkeyi kapsayan yolculuklarının gezi notlarından oluşan ve öncelikle motosiklet gezginleri için bir el kitabı niteliğindeki “4 Motor, 6 Gezgin, 12 Ülke, Yollarda 24 Gün” adlı kitapta, hazırlık aşamasından başlayarak böyle bir gezi için gerekli her türlü bilgiyi bulabiliyoruz. Alter Yayınları’ndan çıkan ve Süleyman Münci Kaymak tarafından kaleme alınan kitap aynı zamanda, Avrupa’nın 12 farklı ülkesinden 20’den fazla kentin gezilecek görülecek yerleri hakkında bilgiler de veriyor.

Karavancılara;

Fotoğrafçı ve Türkiye Kamp ve Karavan Derneği üyesi Habib Yanç’ın kendi yayını Karavancının Günlüğü; yazarın 2012 yılında yaptığı Yunanistan, Makedonya, Kosova, Karadağ, Bosna Hersek, Hırvatistan ve İtalya yolcuğunun izlenimlerinden oluşuyor. Yanç’ın eşi, kızı ve fotoğrafçı dostu Mebrur Hatunoğlu ile birlikte ve bir başka deneyimli karavancı Mete Darcan’ın çizdiği rota boyunca gerçekleştirdikleri gezinin hikayesi, karavanla Avrupa’ya gitmek isteyenler için faydalı bir rehber kitap niteliğinde...

Otobüs Yolcularına;

Haydar Ergülen’in derlediği ve Kırmız Kedi Yayınları’nın “Yolculuklar ve Kentler” dizisinden çıkan ilk kitap olan “Cümleten İyi Yolculuklar” 20 edebiyat ustasının otobüs yolcuklarını anlattıkları yazılardan oluşuyor. Ahmet Telli, Cezmi Ersöz, Özcan Karabulut, Özcan Yurdalan ve Refik Durbaş gibi tanınmış bir çok yazar ve şair tarafından kaleme alınan yazılarda otobüs başta olmak üzere kamyon ve otomobil hikayelerine de yer veriliyor.

Trenden Şaşmayanlara;

Siz de bu satıların yazarı gibi illa tren diyenlerdenseniz, Kırmızı Kedi’nin Yolculuklar ve Kentler” dizisinin ikinci kitabı olarak çıkan “Trenler Kalkar Haydarpaşa’dan”ı kaçırmayın. Haydar Ergülen tarafından derlenen ve adından da anlaşılacağı üzere tren yolculukların ayrılan kitapta 21 yazarın Türkiye’den ve Dünya’dan yolculuk öyküleri yer alıyor. Dizinin uçak ve vapur yolculuklarına ayrılan diğer kitapları ise hazırlık aşamasında… Önsözünde “Oysa tren birazdan Haydarpaşa’dan kalkacak, iskeleye bir vapur yanaşacakmış”  diyen Ergülen sıradaki kitabın deniz yolculuklarına ayrılacağının sinyalini verirken bir başka deniz kitabı raflardaki yerini aldı bile…

Deniz Tutkunlarına;

Orhan Berent ve Murat Koraltürk tarafında derlenerek İletişim Yayınlarının “Memleket Kitapları”ndan çıkan ve aralarında deniz ve denizcilikle ilgili kitap ve çevirilerinden tanıdığımız Ömer Bozkurt gibi deneyimli isimlerin de bulunduğu yazarlar tarafından kaleme alınan İskeleye Yanaşan…; “Denizcilik tarihinin kimi efsaneleşmiş olayları”, “Şu meşhur kabotaj konusu”, “Türlü çeşitli kayıklar, gemiler, vapurlar”, “İstanbul’un, İzmir’in vapurları, balıkları” ve “Edebiyat, müzik ve sinemada deniz ve gemiler” gibi birbirinden ilginç başlıklardan oluşuyor.

İnsanoğlu Kuş Misali;

Uzak kıtalar için kaçınılmaz ulaşım aracı olan uçakların her gezginin yaşamında az çok bir yeri vardır. Ankaralı Gezgin İbrahim Berksoy’un Kurgu Kültür Merkezi tarafından yayımlanan “Gezinin Poetikası” adlı kitabı, yazarın Brezilyalı yol-daşı Erica ile yaptığı Valencia ve Sao Paula’dan Rio de Janerio’ya Brezilya gezilerinin izlenimlerinden oluşuyor.

Tur Gezginlerine;

Bugüne kadar 14 gezi kitabı yazan ve üç gezi kitabının editörlüğünü yapan Gezginler Kulübü Başkanı Orhan Kural aynı zamanda profesyonel bir tur rehberi. Zaman zaman yalnız da gezen Orhan Kural’ın rehberlik yaptığı tur gruplarıyla çıktığı gezilerin izlenimlerine de yer verdiği “Göçmen Kuşun Kanadında” Han Yayınları’ndan çıktı.

İstanbul Tutkunlarına;

İstanbul’u gören, görmeyen herkesin, bir zamanların imparatorluk başkentini bir de bu kitapla gezmesinde fayda var. Bugüne kadar yazılmış belki de en kapsamlı İstanbul kitabı olan ve 3 binden fazla görseliyle göz dolduran İstanbul Hakkında Her Şey, Rehber Saffet Emre Tonguç ile Seyahat Yazarı Pat Yale’nin ortak eseri olup Boyu Yayın Grubu tarafından ve Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki ayrı kitap olarak yayımlandı.

Ülke Kitaplarından;

Çınar Yayınları’ndan çıkan ve Endüstri Mühendisi Onur Ataoğlu’nun, Japonya’da yaşadığı 3,5 yıl boyunca yaptığı gözlemleri, edindiği izlenimleri akıcı bir dille anlattığı Japon Yapmış adlı kitapta; Sakura’dan Geyşa’ya, Haiku’dan Kabuki’ye, Sumo’dan Samuray’a kadar Japonya deyince akla gelen her şeyi bulabilirsiniz var. Ataoğlu’nın aynı yayınevinden çıkan “Japon Ne Yapmış” adlı ikinci kitabı birincini devamı ve tamamlayıcısı niteliğinde...

Overland Deyince;

Agora Kitaplığı’ndan çıkan ve deneyimli rehber ve gezi yazarı Özcan Yurdalan’ın Fotoğrafevi’nin efsane ulaşım aracı Sarı Otobüs ile yaptığı Overland gezilerini anlattığı; “Ahşap Fanus” (İran), “Mavi Çöl” (Pakistan), “Nameste” (Hindistan), “Sagarmatha Eteklerinde” (Nepal), “Atların Denizi” (Moğolistan) ve “Naure Çarkı” (Suriye) Türkçe gezi literatürünün klasikleri olarak mutlaka okunması gereken kitaplar...

Rehber Kitapsız Olmaz Diyenlere;

Tercüme gezi rehberlerinin çok olduğu gezi literatüründe Türkçe rehber bulmak zor. Zafer Bozkaya’nın kendi yayını olan ve Hindistan’a bireysel veya grupla gitmek isteyen herkes için bir kaynak kitap niteliğindeki Hindistan Gezi Rehberi’nde; Hindistan’ın tüm kentlerine ait tarihi ve kültürel bilgiler, haritalar, yemek ve konaklama seçenekleri ile bu kentler arasındaki gidiş ve geliş bilgilerinden kapsamlı tren tarifelerine kadar bir gezginin gereksinim duyacağı her şey bulunuyor.

İngilizce Kaynak Arayanlara;

Türkiye hakkında yayımlanan İngilizce eserler genellikle yabancı kitapların çevirisi şeklinde karşımıza çıkar. Türkiye’yi bizden iyi kim anlatabilir? Deneyimli rehberler Turgay Tuna ve Bülent Demirdurak

tarafından hazırlanan ve BKG Publications tarafından yayımlanan Cappadocia, Anadolu’nun bu eşsiz coğrafyası için yabancı dostlarınıza gönül rahatlığıyla önerebileceğiniz bir eser.

Gurme Gezginlere;

Birçok gezgin için seyahat demek yerel lezzetler demektir veya onlardan ayrı düşünülemez. Bu açıdan en zengin mutfaklardan birine sahip olan ülkemizin enfes lezzetlerini, Boğazlar Meselesi’nin usta kalemi Serdar Şahinkaya’nın İmge Kitabevi’ndan yayımlanan Mutfaktan Sofraya adlı kitabında okuyabilir, başta balık olmak üzere yemeğin ne denli ciddi bir iş olduğunu anlayabilirsiniz.

Fotoğrafçılara;

Birbirinden asla ayrılamayacak iki tutku olan gezmek ve fotoğraf arasındaki ilişki, usta fotoğrafçı Faruk Akbaş’ın vizöründen bir görsel şölene dönüşüyor. Kamil Koç’un Yolculuk Dergisi tarafından yayımlanan “Türkiye Yolarında Anlar ve İzler”in zevkle okunan fotoğraf metinleri ise derginin editörleri Berna Çetin Akgün ve Şebnem Türkoğlu tarafından kaleme alınmış.

Romanla Gezmek;

Gezilerinde yol arkadaşı olarak romanları seçenlere şöyle bir önerimiz olacak: konusu, gezdiğiniz kentte geçen bir romanla gezinizi taçlandırmaya ne dersiniz? İstanbul’u Buket Uzuner’in “Su”yu, Sinop’u Nazlı Eray’ın “Sis Kelebekleri”, Kars’ı Orhan Pamuk’un “Kar”ı veya Venedik’i Nedim Gürsel’in Resimli Dünya’sı eşliğinde gezin, halk vereceksiniz.

Şiirle Gezmek;

Şiirsever gezginlerin işi biraz zor. Gezi şiirlerinden oluşan kitaplar ne yazık ki sadece sahaflarda bulunabiliyor.  Ancak, Sinop’u, Ankara’yı veya Avrupa’nın, Amerika’nın, Uzakdoğu’nun değişik kentlerini Şair, yazar, çevirmen Güven Turan’ın Yapı Kredi Yayınları’ndan çıkan Görülen Kentler adlı kitabından okumak bu zahmete kesinlikle değiyor.

Ve Bir Ustadan;

Hepimizin yakından tanıdığı ve özgürlüğüne kavuşacağı günü sabırsızlıkla beklediğimiz Mustafa Balbay’ın eserleri arasında gezi kitaplarının önemli bir yeri vardır. Son olarak; Balbay’ın, Cumhuriyet Kitapları tarafından yayımlanmaya devam eden “Yemen Türkler Mezarlığı”, “Anzak Türkleri”, “Tarihin Arka Odası Amerika”, “Çin’in Uzun Yürüyüşü”, “Afrika’nın Uçlarında”, “Balkanlar”, “Orta(daki) Asya Ülkeleri” ve “Ülkelere Değil Savaşa Düşmanım” adlı kitaplarını tüm okur-gezerlere öneriyoruz.

Gezi kitaplarındaki yolculuğumuz hiç bitmesin…