Yayıncılık Dünyasında 2023 Mercek Altında -I-

2023 yılı tüm sektörler gibi yayıncılık dünyası için de pek iyi geçen bir yıl olmadı. Süregelen kağıt krizinde, ekonomik sıkıntılarda, kitap fiyatlarındaki orantısızlıkta, dağıtım sorunlarında, yayınevi emekçilerinin durumlarında bu yıl da sorunlar devam etti. Bu yılki durumu gözlemleyebilmek için yayıncılık profesyonelleriyle 2023 yılının raporunu çıkarmak istedik. Soruşturmamıza 21 yayınevinden genel yayın yönetmenleri ve editörler cevaplarıyla katıldı. Her birine çok teşekkür ederiz.

Yayıncılarımıza şu soruları yönelttik:

- 2023 yılı yayıncılık dünyası için nasıl geçti? Bu yılın öne çıkan başlıkları neler oldu, neler etkiledi yayıncılığı?
- Yayıneviniz açısından nasıl bir yıl değerlendirmesi yaparsınız?
- Okurların bu yılki tercihleri neler oldu? Hangi kitaplarınız öne çıktı? Hangi türe daha çok ilgi gösterdiler?
​​​- 2024 yayın programınızda neler bekliyor okurları?

Altın Kitaplar - Genel Yayın Yönetmeni Hülya Şat

Ülkenin ekonomik koşulları ve kâğıt fiyatları pek çok projenin devam etmesi ya da durması konusunda etkili oldu. Şubat depremi ve seçimler de bir o kadar yayın planımızı olumsuz etkiledi. Satışların düşüşü, özellikle deprem sonrası toplumda oluşan mutsuzluk hissi yılın büyük bir bölümünde kendini gösterdi. Biz yayınevi olarak yılı iyi kapattık diyebilirim. Bu yıl dağıtımını yaptığımız bazı kitaplar hem ses getirdi hem de tirajı yayınevimizi sevindirdi.

Yayınevimizin özellikle Bir Kimya Meselesi ses getiren bir roman oldu. Ayrıca Stephen King’in yeni romanları, Tanrı İnsan Hayvan Makine gibi kurgu dışı kitaplar ve özellikle çocuk kitaplarımız yüksek bir başarı ve satış şansı yakaladı.

2024 yılında kabaca özetlersek birkaç kitabımız; Uzun Yürüyüş (S.King), Holly (S. King) Hikaye Hırsızı (Jean Hanff Korelitz), Karanlıkta Parlayanlar (Stephen King’in de öyküsünün olduğu bir derleme) The Real Anthony Fauci (Robert F Kennedy Jr.), Cadkid 2-3., Köpek Adam 10-11-12 gibi çocuk kitaplarını yayımlamayı planlıyoruz.

April Yayıncılık – Editör Nazlı Berivan Ak

Kağıt ve hammadde krizi, enflasyon ve kur dengesizlikleri bu yıl da yayıncılık dünyamızın temel meseleleriydi. Yine de yayıncılar farklı modlarda kitap okumayı desteklemek için bu yıl da elinden geleni yaptı. Pandemi sonrası kitap fuarlarının neye dönüşeceğiyle ilgili hepimizin ortak kaygıları vardı, yıl boyunca katıldığımız fuarları söyleşilerle, panellerle, yeni başlıklarla şenlikli hâle getirmeye çalıştık. Bence 2023’ü dayanışmanın yollarını aradığımız bir yıl olarak tanımlayabiliriz, deprem felaketi sonrası hem Bağımsız Kitapçılar Derneği’nin hem de sevgili sahaf dostumuz Ümit Nar’ın yaptıkları çok önemliydi. Ümit, kitantik.com üzerinden çeşitli kitapları satışa açtı, elde edilen gelirin de depremzede kitapçılar arasında pay edilmesine vesile oldu. Kişisel tarihim için de 2023 kıymetli bir seneydi, ilk belgeselim Kitapçı’yı bu yıl izleyicilerle buluşturdum. Bir bağımsız kitabevini, Antik Sahaf’ı odağa alarak bağımsız kitabevi meselesini şehir kültürüyle beraber tartıştığım bir işti Kitapçı.

Polisiyenin yükselişine tanık olduğumuz bir seneydi 2023, polisiyecilerin biricik örgütlenmesi Polisiye Yazarlar Birliği önemli buluşmalara yıl boyunca imza attı. Sevgili yazarımız Algan Sezgintüredi bu yıl hem polisiye katkı ödülüne layık görüldü, hem de Kavgaz Çantacı, yılın polisiye romanı ödülünü aldı. İstanbul Fellowship’de bu yıl da yüzlerce yayınevi ve ajans bir araya geldi, üç gün boyunca kitaplarımızı anlattık, kitaplar dinledik, olası iş birliklerinin yollarını aradık. Yılın sonunda gururla söylüyorum, kitaplarımız yakın zamanda farklı dillerde farklı coğrafyalarda okurlarını bulacak. Yayıncılık programları da yıl boyunca devam etti, Novi Sad ve Atina’da gerçekleşen iki programa katıldım, detaylı yazılarıma buradan ve buradan ulaşabilir meraklıları. Uluslararası İstanbul Kitap Fuarı’nda da yurt dışı yayıncıları ağırladık. Özetle 2023 çok çalıştığımız, geleceğe yatırım yapmaya devam ettiğimiz, okurlarımızla ve yazarlarımızla kendimizi güçlü hissettiğimiz bir sene oldu.

Yılı Türkçeye kazandırdığımız için çok gururlandığımız meşhur Kore destanı Hong Gildong’un hikâyesiyle açtık, Kore’nin Robin Hood’u diyebiliriz kahramanımız için. Devamında bu toprakların mitolojisini, söylencelerini fantastik edebiyatla buluşturan, Pir-i Lezzet adlı romanıyla onlarca dilde okunan Saygın Ersin’in uzun yıllardır beklenen kitabı Ateş ve Bedel’i okurlarla buluşturduk, Yedi Kartal Efsanesi bu yıl da devam etti böylece. Hemen seçim öncesi dikkat çeken bir kurgu dışı okurlarla buluştu: Vergi cennetleri nasıl bir cehennem yarattı? Define adalarında hangi kanlı hazineler yatıyor? sorularının peşine düşen araştırmacı gazeteci Nicholas Shaxson karanlık sistemi ve bunun bizim için ne anlama geldiğini Define Adaları’nda ifşa ediyordu. Devamında empati kraliçesi Jodi Picoult’dan doğurma ve doğurmama hakkını, kürtaj meselesini odağına alan Işığın İki Yüzü, gazeteci Mary Louise Kelly’den yılın polisiyeleri arasında gösterilen Mermi, polisiye edebiyatımızın baş tacı Algan Sezgintüredi ve emekli polis emniyet müdürü Mesut Demirbilek’in Kavgaz serisinin yeni romanı Pilot geldi. Dünya edebiyatını yakından izledik bu yıl da, Endonezyalı yazarımız Intan Paramaditha imzalı Serseri interaktif edebiyatın en iyi örneklerinden sayılıyor, göçmenliğe, aidiyete, sınırları aşmaya dair müthiş bir kitaptı, Laura Elkin hayranlarına hararetle önerdiğim romanımızı yılın son çeyreğine yetiştirdik. Yine Hindistan’ın yaşayan en önemli yazarlarından Avni Doshi’nin Booker finalisti romanı Yanık Şeker bu yıl raflarda yerini aldı, anne-kız ilişkisinin zorlu doğasına dair yazılmış en güçlü metinlerden, yayıncısı olduğumuz için gururluyum. Sıcak Kafa ve Kübra’nın şahane yazarı Afşin Kum’un ilk öykü kitabı Kırk Üçteki Korkunç Traktör Yağmuru da okurlarıyla bu yıl buluştu. Yıla dönüp bakınca beni en sevindiren gelişme, yayıncılık ekosistemimize eklenen yeni çevirmenler ve tasarımcılar. Kitaplarımızda genç ve yetenekli isimlerin imzası vardı bu yıl, April ailesine katılan çevirmenlerimiz Deniz Erkaradağ ve Parla Nemutlu, tasarımcılarımız Berkay Taş ve Tahir Berk Yılmaz ilk aklıma gelenler. Türkiye'nin en çok okunan dijital çocuk kütüphanesi Kidly ile önemli bir iş birliğine de imza attık bu yıl. April Çocuk markasıyla Kidly'nin en sevilen kitapları artık tüm kitapçılarda. April etiketiyle yayımlanan ilk kitap Prens ve Lola Tanışıyor büyük ilgi gördü, devamında ikinci kitap da okurlarıyla buluştu: Prens ve Lola Misafire Karşı.

İnteraktif edebiyat, vaadi yüksek hikâyeler, bilimsel altyapısı kuvvetli kurgu, ilham veren kurgu dışı yılın öne çıkan yaklaşımları oldu. Bilimkurgu ve fantastik, polisiye ve gerilim bu yıl da okurlarını buldu. Kaçış romanlarına, retro-fütürizme, novellalara, tanıklık hikâyelerine dair çok çalıştığımız bir seneyi geride bırakıyoruz. Yeni yılla beraber yeni başlıklarımızla okurların karşısında olacağız.

​April Yayıncılık 2024'e dünya ve Türk edebiyatından ödüllü isimlerle hazırlanıyor. İlk romanı Bin Yıllık Hemşehri ile büyük ilgi gören Halil Babilli'den yeni roman geliyor: Prensesin Tebaası. Barış Makinesi ile on yedi dile çevrilen Özgür Mumcu ikinci romanıyla okurla buluşacak. Uluslararası çoksatan Joseph Knox'un aylarca çoksatan listelerinde kalan romanı polisiyeseverlerle buluşuyor bu yıl. Megan Goldin'in Firar Odası adlı gerilim macera romanı  yılın ilk çeyreğinde raflarda. Shubhangi Swarup imzalı Latitutes of Longing Hint edebiyatının en önemli metinlerinden sayılıyor, yeni yılda Türkçede. Gabrielle Zevin'in Yarın, ve Yarın, ve Yarın adlı romanı Amazon tarafından yılın en iyi romanı seçildi, Goodreads Choice ödülünü kazandı, bu kitabı da yılın ilk çeyreğinde okurlarımızla buluşturuyoruz. 2024 Han Kang yılı olacak, Prix Medicis ödüllü Veda Etmiyorum ve devamında Sevgilinin Soğuk Eli geliyor. April Çocuk & Kidly iş birliği yeni yılda da devam edecek, “Prens ve Lola” serisi okurlarla buluşmaya devam edecek. Empati Kraliçesi Jodi Picoult’nun 40'tan fazla dile çevrilen romanlarını yayınlamaya devam ediyoruz, sırada The Book of Two Ways, Wish You Were Here ve Mad Honey var. James Hakan Dedeoğlu’nun ikinci romanı yine kitapçılarda olacak. Asıl büyük haberimiz ise Olasılıksız ve Empati’nin yazarı, Türkiye’de çoksatan ve hep satan algısını değiştiren Adam Fawer’ın yeni romanı geliyor!

Ayrıntı Yayın Grubu - Yayın Direktörü Gökçe Alper

Ayrıntı Yayın Grubu açısından verimli bir yıl oldu diyebiliriz. Ekonomik krizin etkilerini elbette hissettik ama üretimimize yansıtmamaya çalıştık. İnceleme dizimizden 12 ay aralıksız yeni kitap yayımlayarak günceli yakalamaya devam ettik. Bunların en ses getireni ise Anavatanda Nefret idi. Ayrıca klasik siyaset bilimi metinlerinden biri olan Doğal Hak ve Tarih’e de programımızda yer verdik. Edebiyat dizimizden yayımladığımız Mercia’nın Bedeli ve Kremlin’in Büyücüsü de bu yıl kurmacada öne çıkan başlıklar oldu.

86 yeni kitap yayımladık. Bu kitapların büyük bir bölümü çeviri eserlerdi. En çok dikkat çeken başlıklarımız ise her zamanki gibi kurmaca dışı eserlerdi. Bunların en önemlileri Adam Phillips ve Edward Said idi. Said’in hem Seçme Eserleri’ne yer verdik hem de hayatı ve eserleri üzerine yazılmış en kapsayıcı eser olan Aklımdaki Diyarlar’ı okur ile buluşturduk. Bunun yanı sıra Afrika edebiyatının Nobel Edebiyat Ödülü adaylarından Ngugi wa Thiong’o’nun külliyatının eksik parçalarından Mükemmel Dokuzlu ve Ağlama Çocuk listemize eklendi. Ayrıca uzun aradan sonra Genet’nin yeni bir çevirisiyle buluşturduk okuru: Hizmetçiler.

Psikoloji alanında yayımlanan eserler en çok ilgiyi toplayanlardı. İlgi Arayışı, Freud’un Yası, Travma ve Ruh, Değişmeyi İstemek Üzerine bu alanda yayımlanan kitaplarımızdan. Bizans Dünyası’nın son cildi ve Umberto Eco’nun Kant ve Ornitorenk’i listede öne çıkanlardı. Ayrıca Foucault Kitaplığı’na eklediğimiz iki yeni eser de (Tehlike, Suç ve Haklar ve Hapishaneye Alternatifler) dikkat çekenler arasındaydı.

​Devrimci teolog Thomas Müntzer üzerine Ernst Bloch tarafından kaleme alınmış aynı isimli kitabı sanırım bu yılın en önemli çevirilerinden olacak. Yine alanındaki boşluğu ciddi anlamda dolduracak Spor Sosyolojisi kitabı da dikkate değer başlıklardan biri. Ayrıca Schola dizimizin yeni editörü Dinçer Demirkent ile güncel meseleleri tekrar yakalamayı hedefliyoruz. Değerli çevirmenimiz Mustafa Tüzel, Marx’ın Kapital’i üzerinde çalışıyor. Yakından tanıdığınız yazarların şimdiye kadar yayımlanmamış eserleriyle de okuru buluşturacağız. John Fowles, David Lodge, Adam Philips, Iris Murdoch, Peter Singer, Zygmunt Bauman, Terry Eagleton bunlardan birkaçı.

Can Yayınları - Genel Yayın Yönetmeni Cem Akaş

Yüksek enflasyon ortamının belirleyici olduğu bir yıl yaşadık. Euro’da yükselişin sınırlı olması kağıt fiyatları açısından bir nebze rahatlatıcı olsa da, tüm diğer maliyetlerde büyük bir artış yaşandı, kitabın pahalı olduğu algısı daha da yerleşti. Bu durum okuru sokak kitapçısından internet kitapçısına yönlendirdi, indirimli satış nedeniyle. Sokakta D&R liderliğini korudu, internette Amazon liderliğe yükseldi.

Bütün yayınevleri için zor bir yıl oldu, buna rağmen Can Yayınları olarak 2018’den beri büyümemizi sürdürmeyi başardık. Bunda yurt çapında 1500’ü aşkın kitapçıyla doğrudan çalışmamız kadar alışıldık olmayan satış kanallarıyla okura ulaşabilmemizin de katkısı oldu. Kendi internet sitemizden satışımız da ciddi oranda arttı.

2023’te öne çıkan başlıklarımız şunlardı: Sokço’da Kış – Elisa Shua Dusapin, Şiddetin Tarihi – Edouard Louis, Arsız Yeşillik – Benjamin Labatut, Kairos – Jenny Erpenbeck, Mektub – Paulo Coelho, Birleşmeler – Robert Musil, Kentukiler – Samanta Schweblin, Biz – Yevgeni Zamyatin, Değişim – Kingsley Amis, Baumgartner – Paul Auster, Kızın Hikayesi, Bir Kadın ve Olay – Annie Ernaux, Direnişin Melankolisi ve Şeytan Tangosu – Laszlo Krasznahorkai, Amerika Kıtasında Nazi Edebiyatı – Roberto Bolano, Ayrılmaz İkili – Simone de Beauvoir, J.L. Borges, Knut Hamsun ve Susan Sontag kitapları, Avignon Beşlisi – Lawrence Durrell, Türkiye’nin İlk Yılları ve Türkiye’nin Geleceği – Mustafa Kemal Atatürk, Kuru Kız – Ayfer Tunç, Ressam Vasıf’ın Gizli Aşklar Tarihi – Murat Gülsoy, Dünyanın Bütün Fıstıkları – Başar Başarır.

​​Bazı sürprizlerimiz olacak ama şimdiden şu başlıkları sayabilirim: Lady Macbeth – Shakespeare, Sevgi ve Nefret Üzerine – Nietzsche, Tomris Uyarlar, Genç Adam - Ernaux, Ağustosta Görüşürüz – Marquez, İnsanlığımı Yitirirken - Dazai, Sokak Kodcusu – Sedat Kapanoğlu, Kültürdeki Huzursuzluk – Freud, Yel Dilediği Yerde Eser – Tamaro, Huzursuz Beyin – Emre Özarslan, Kayıp Parçalar – Kafka, Alef ve Ficciones – Borges, Memleket Hikayeleri – Ayfer Tunç, Cambridge Dersleri – Wittgenstein, Savaş – Céline, Benoni – Hamsun.

Destek Yayınları - Genel Yayın Yönetmeni Ertürk Akşun

2023 yılı yayıncılık açısından zor bir yıldı. Elbette bunun fiziki sebepleri ve genel sebepleri oldu. Fiziki sebep olarak, yılın ilk çeyreğinde büyük bir bölgeyi etkileyen deprem faciası yaşandı. Çok zor bir dönemdi. Yayıncılık dünyasını siyasi olaylar çok etkiler. Sonrasında Türkiye bir seçim dönemine girdi. Çoğu seçmen açısından ölüm-kalım seçimleri diye tarif edilen bu seçim süreci, insanları zihnen ve ruhsal olarak tamamen kilitledi. Bunlara ek olarak Türkiye’nin son yıllarda içinde bulunduğu ekonomik krizin derinleşmesi, gündelik yaşamı iyice etkisi altına aldı.

Kitap okumak için insanların geleceğe dair bir umudunun olması lazımdır. İster kendine yatırım yapsın (akli ve fikri yatırım) isterse, dünya veya insanlık için yatırım yapsın (daha iyi bir dünya ve insanlık için kişinin kendisini yetkinleştirmesi) hepsi için bir umut gerekmektedir. Görünen o ki, insanlar geleceğe dair tüm umutlarını kaybetmiştir, işte tam bu nedenle sürekli bir yatırım yapmak yerine, “an”ı yaşamaya yönelmiştir. Bu süreç her karanlık çağ için geçerlidir. Karanlık çağlarda insanlar hedonizme kayarlar ve sadece bulundukları an’ın tadını çıkarmaya odaklanırlar. Tüm bu sebeplerden dolayı, kitap okuma oranı azalmıştır, kitap satışları da fazlasıyla düşmüştür.

Şimdiye dek söylediklerim çoğunlukla kurgu dışı kitaplar için geçerli. Kurgu kitaplarda durum çok daha da vahim görünüyor. İnsanlar kurgu ihtiyacını tamamen dijital platformlarda ve ekran dizilere karşılıyor. Kurgu eserlerde gözlemlediğimiz süreç, insanların çoğunlukla önceden bildiği, duyduğu, referans aldığı klasik eserlere yöneldiğini saptamaktayız. Okur artık risk almak yerine bildiği eserlere, bildiği yazarlara ve toplumun genelinin okuduğu eserlere yönelmektedir. Çünkü risk almak da, gelecek kurgusu gerektiren bir eylemdir.

Biz Destek Yayın Grubu olarak her türden ürün ortaya çıkardığımız için, az önce bahsettiğim olumsuz koşullardan en az hasar alan yayınevlerinden birisiyiz. Elbette önceki yıllara göre satışlarımız düştü, ama bu durumu daha fazla çeşitte kitaplar yayımlayarak aşmaya çalıştık. Kısmen başarılı olsak da, önceki yıllara göre satış rakamlarımız yine de düştü.

Ana eksenimiz Destek Yayınları olarak kişisel gelişim kitapları ve psikoloji kitaplarıdır. İnsanların kendilerini bu kadar çaresiz gördüğü ve ne gariptir ki sorunun kendisinde olduğunu düşündüğü bir siyasal sistemde kişisel gelişim ve psikoloji kitapları satın alarak kendilerindeki sorunları çözeceklerini düşündükleri için bu iki konu başlığı üzerinde satışlar devam etmektedir. Ama bir önceki yıla göre bu türde de satışlar düşme eğilimindedir.

​​Bünyemizdeki yayınevlerinden biri olan Karakarga Yayınları’nda edebi çizgi romanlar çıkmaya devam edecek. Athica Yayınları da ise Uzak Doğu çizgi romanları basmaya devam edecektir. Beyaz Baykuş Yayınevi’nde, popüler bilim, araştırma, sosyoloji ve felsefe türü kitaplar basılacak. Genç Destek Yayınları’nda ise 7-13 yaş grubu arasındaki çocuklar için yeni ve daha fazla yayın başlığı sunacağız. Yeni yılda da kendi yazar portföyümüzden devam edeceğiz elbette. Bunun yanı sıra, yayın grubumuza yeni yazarlar ve türler de eklenecek.

Doğan Kitap - Yayın Direktörü Cem Erciyes

Yıl dönümleriyle gelen hesaplaşmaların ve travmaların yılıydı 2023. Cumhuriyet’in 100. yılı yakın tarihimizi sorgulamak sahip olduğumuz değerlerin farkına varıp onlara biraz daha sahip çıkmak fırsatı verirken, TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı’nın 40. yılı da yayın dünyamızın geçirdiği değişimi gözden geçirme, geride kalan güzel kitapları ve iyi yazarları hatırlama fırsatı verdi. Fuar, günümüz yayıncılığının değişen dengelerini de görmemizi sağladı. Edebiyatın biraz daha geride kaldığı, sağlık, psikoloji, kişisel gelişim gibi türlerin öne çıktığı, sosyal medyanın kitap dünyasında da belirleyici olmaya başladığı bir dönemdeyiz. Bu dönemin kendine özgü güçlükleri var tabii ki. Ama travmalarla işler biraz daha güçleşti. Binlerce insanı kaybettiğimiz Kahramanmaraş Depremi, daha özgür bir ülke beklentisini ertelediğimiz genel seçimler ve kitap okurunu doğrudan etkileyen ekonomik kriz kitap dünyasını olumsuz etkiledi.

Onca derde tasaya rağmen Türkiye kitap dünyası yazarı yayıncısı ve okuruyla varlığını koruyor. Bizim için de başkaları gibi daha fazla çalışıp endişelendiğimiz ama güzel, başarılı kitaplarla keyiflendiğimiz bir yıl oldu. Selçuk Şirin, Daron Acemoğlu, Tarık Tufan, Nedim Gürsel, Hakan Günday, Hanya Yanagihara, Gülseren Budayıcıoğlu, Barış Muslu, Müge İplikçi, Zeynep Kaçar, Oylum Yılmaz, Sevil Atasoy, Taha Akyol, Başar Başaran, Haruki Murakami, Nuri Bilge Ceylan’ın yeni kitaplarını yayımladık. İlk öykü kitabını yayımladığımız Çağan Irmak’ı bir yazar olarak, Anne Marie Schwarzenbach’ı ise Alman edebiyatının az bilinen bir ismi olarak okurlarla tanıştırdık. DEX markamızdan manga serileri yayımlamaya başladık. Polisiye türünün biraz daha kendini gösterdiği Tuna Kiremitçi ve Elçin Poyrazlar’ın sevilen kitaplarına yenilerini eklediğimiz bir yıldı. Cumhuriyet’in 100. yılı için Özlem Özdemir’in Kadınlar Cumhuriyeti gibi kitaplar yayımladık. Bir de internetin basılı kitapla bir bütün oluşturduğu projeyi, “Cumhuriyet’e Mektuplar”ı hayata geçirdik. Bine yakın mektup, bir kitap olarak da yakında yayımlanacak.

​​Grange ile yıla başlayacağız gibi görünüyor. Murakami, Barış Muslu, Saygı Öztürk, Murat Yetkin, Jo Nesbo, Umberto Eco, Nil Karaibrahimgil’in yeni kitaplarını Prof. Claudia Goldin’in Nobel Ekonomi Ödülü’nü alan çalışması Aile ve Kariyer’i, Murakami’nin en son romanı Şehrin Belirsiz Suları’nı, tarihçi Ali Yaycıoğlu’nun kitabını yayımlayacağız. Tabii bu kitaplar yıl içinde çıkacak 150’ye yakın kitaptan bazıları. Elbette bir takım sürprizlerimiz de olacak. Görüldüğü gibi epey çeşitlilik içeren bir listemiz var. Biz tüm ilgi alanlarına hitap edebilecek kitaplar yayımlamaya çalışıyoruz.

Domingo Yayınevi – Editör Tuğçe Nida Gökırmak

2023 yine büyük umutlarla başladığımız ama sektörün dışında gelişen olaylar sebebiyle uzun süreli planlardan çok anlık hamlelerle rotamızı tutturmaya çalıştığımız bir sene oldu. Hatay depreminin yayıncılıktan da öte her şeyi değiştirdiğini söylemek mümkün. Özellikle depremden sonra ülkece içine girdiğimiz kasvetli ruh hâli, okuma alışkanlıklarımızı ve seçimlerimizi çokça etkiledi. Ruh hâlimizi aratmayacak denli kasvetli eserlere yöneldik gibi düşünüyorum. Ayrıca elimizden geldiğince gerçekçilikten de uzaklaşmaya çalışıyor gibiyiz, birkaç yıldır gerileyen kurgu kitaplarda yeniden bir hareketlilik gözlemliyoruz.

Diğer yandan ekonomik krizin etkisini hem okur hem de yayıncı için en sert hissettiğimiz sene oldu diyebiliriz. Yayıncılar döviz kuru ve enflasyon sebebiyle mecburen yüksek oranlarda zam yapmak zorunda kalırken, okurlar da alım güçlerinin düşmesi sebebiyle kitap alımlarında ister istemez bir kısıntıya gittiler. Hâlihazırda kitap alan okurlar okuma alışkanlıklarından vazgeçmese de yeni ve potansiyel okurlar için bilmedikleri kitaplara yönelmeleri zorlaştı. Okurlar yazı tura atmamak adına iyi olduğu söylenen, herkesçe okunan kitaplara yöneldiler. Hâliyle hâlihazırda okunan kitaplar okunmaya devam etti ve yeni kitapların kendini göstermesi nispeten zorlaştı.

Seçim süreci de her sektörü etkilediği gibi yayıncılığı da büyük ölçüde etkiledi. Hem öncesi hem de sonrası tahmin edemeyeceğimiz hareketlilikler yaşattı. Planlı değil, refleksif bir yönteme gitmemiz gerekti bu dönemlerde de. Domingo özelinde konuşmak gerekirse…

2023 -tıpkı 2022 gibi- kitaplar kadar maliyetlere kafa yorduğumuz bir yıl oldu. Satış adedi olarak geçen yılın üstünde kapatacağız, bu açıdan kendimizi şanslı görüyoruz ama son iki yılda kâr marjlarımızda yaşadığımız erime hâlâ pansuman bekleyen bir sorun olarak yerini koruyor.

Bu yıl kurgu, kurgu dışına göre daha çok sattı. Tabii bunda en büyük katkıyı Matt Haig kataloğundan aldık. Geçtiğimiz yılın sonlarında yayımladığımız Olduğum Yer - Jhumpa Lahiri ile Yüzücüler - Julie Otsuka ve bu yıl eklenen Evlilik Portresi - Maggie O’Farrell en çok ilgi gören romanlar oldu. Buna gerilim romanı tarafından Sessiz Hasta ve Yitik Kızlar ile Alex Michaelides’i de ekleyebiliriz. Bu yıl yayımladığımız kitaplar arasında Tanıdık Şeytan – Dr. Gwen Adshead, Hapishanede Felsefe - Andy West ve Tadında Ekonomi – Ha-Joon Chang ilgi gören kurgu dışı kitaplarımızdan oldu. Çocuk - gençlik kısmında ise bu yıl çıkan kitaplarımız arasında özellikle İyi Hırsızlar - Katherine Rundell, Ne Görürsün Bir Ağaca Bakınca - Emma Carlisle, Sabırsız Tavuk - Davi Ezra Stein ve Mağara Adamının, Kraliçenin ve Aradaki Her Şeyin Yaşamında Bir Gün - Mike Barfield için okurlarımızdan çok fazla güzel yorum duyduk. Ayrıca bu yıl 0 - 2 yaş kategorisinde ilk kitaplarımızı (Dünyamı Keşfediyorum boardbook serisi) yayımlayarak yeni bir yolculuğa başladık.

​​Yeni yayın döneminde okurlarımızı hem kurgu hem de kurgu dışı türlerde her zamanki gibi güzel ve çeşitliliği bol bir program bekliyor. Yayın planımızda listemizde olmalarından büyük gurur duyduğumuz Siddharta Mukherjee, Ed Yong, Sarah Bakewell, Julie Otsuka, Alex Michaelides, Kevin Wilson, Matt Haig gibi yazarların yeni kitapları yer aldığı gibi, listemize yeni kattığımız bazı yazarların da kitaplarını yayımlayacağımız için büyük heyecan duyuyoruz. Bunlardan biri çevirisini Cem Akaş’ın üstlendiği 2023 Booker Ödülü kısa listesinde yer alan Sarah Bernstein’ın A Study for Obedience adlı kitabı. Bir diğeri Türkçede daha önce yayımlanmış, okurun yabancı olmadığı Elizabeth Strout’un dörtlemesinin ilk kitabı Benim Adım Lucy Barton, bu da Elif Ersavcı çevirisiyle okurla buluşacak. Bu sene yeniden canlandırmayı umduğumuz tek kitap bu değil üstelik, bu defa kendi listemizden bir kitabı, Nakano Eskici Dükkânı’nı da yeni bir kapakla ve listemize eklediğimiz başka Japon yazarlarla okura sunacağız. Ancak hepsinden önce, hemen ocak ayı başlarında çağımızın en büyük hikâye anlatıcılarından birinin, Tim Burton’ın kült eseri İstiridye Çocuğun Hüzünlü Ölümü raflardaki yerini alacak. Kurgu dışına baktığımızda da Chris van Tulleken’in ultra-işlenmiş gıdaların sağlığımız üzerindeki etkilerini ele aldığı Ultra-Processed People kitabının hayli dikkat çekeceğine eminiz. Yine Patrick Radden Keefe’nin Empire of Pain’i, Ben Wilson’ın Metropolis’i, Russel Foster’ın Life Time’ı ve Thomas Halliday’in Otherlands’i öne çıkan diğer isimlerden. Ayrıca oldukça heyecan duyduğumuz bir proje de suç romanları türünde, türün klasiklerinin yer aldığı bir derleme olacak. Çocuk ve gençlik kategorisinde yeni bir Katherine Rundell kitabının yakında okurla buluşacağının haberini verirken, bu kategorinin 2024 yılı içinde genişletmeyi planladığımız listelerimizin başında geldiği müjdesini de genç okurlarımıza vermiş olalım.

Düşbaz Kitaplar - Yayın Yönetmeni Cansu Canseven

Bu yıl bizim markamız açısından tüm krizlere ve olumsuzluklara rağmen verimli bir yıl oldu. Listemize Melih Günaydın, Özlem Çetinkaya, Kerem Ilgar gibi yazarlarımızı ekledik. Ayrıca çeviri edebiyatta Japonya’dan, Kore’den önemli yazarları listemize ekledik. Kurmaca dışı alanda yas tutmaktan ebeveynliğe farklı alanlarda konularda kitaplar aldık. Kıymetli yazar Deniz Goran’ı listemize dahil ettik.

Kate Summerscale’in Resimdeki Kadın kitabıyla Andrew Knoll’un Dünyanın Kısa Tarihi adlı eserleri öne çıkan kurmaca dışı çalışmalarımızdan oldu. Kurmacada ise Burcu Özer Katmer’in Kendine Ait adını verdiği kadın romanı, Melih Günaydın’ın Buzlar Çözülünce adlı polisiye romanı ve Elizabeth Day’in Saksağan adlı gerilim romanı çokça sevildi.

​​Herkesin yakından tanıdığı ve çokça sevdiği Mösyö Şokola’nın özenle hazırladığı yemek kitabını okurlarımızla buluşturacağız. Yazar ve konuşmacı, hicivli diliyle tarzına hayran olduğumuz Fran Lebowitz’in de kitabını hemen ocak ayında yayımlayacağız. Chuck Palahniuk’in hem yeni eserlerini yayımlamaya devam edeceğiz, ayrıca yazarın eski eserlerini de yavaş yavaş Düşbaz Kitaplar etiketiyle yayıma hazırlayacağız. Kendi alanında çok başarılı, eğitimci Özlem Çetinkaya’nın ilk romanı da yine 2024 listemizde olacak. Sandra Newman’in 1984 adlı romanını kadın gözünden anlattığı Julia adlı romanı, Szilvia Molnar’ın annelik depresyonunu tüm samimiyetiyle mercek altına aldığı Nursery romanı da listemizde. Psikiyatr Gina Hoffa’nın Moving On Doesn’t Mean Letting Go adını verdiği yas ve ölüm kitabı ile Rebecca Seal’in SOLO: How to Work Alone adlı kitabı da listemizde heyecanla beklediğimiz kitaplar arasında. SOLO’da freelance çalışanlar, evde kendi patronu olanlar, uzaktan çalışanlar çokça kendilerini bulacak.

Eksik Parça Yayınları - Yayın Koordinatörü Demet Çaltepe

2023 yılında yayıncılık dünyası tüm ülkede olduğu gibi ekonomide yaşanan dalgalanmadan oldukça etkilendi. Sektörde çalışan iş arkadaşlarımızın yaşadığı sorunları sesli olarak ifade ettiği bir yıl geçirdik. Bu gelişme birlikte hareket etmemiz gerektiğini bizlere göstermiş oldu.

Eksik Parça Yayınları olarak güzel bir yıl geçirdiğimizi söyleyebilirim. Yaşanan tüm aksiliklere rağmen yeni kitaplar yayımlamaya, yazar ve kitap listemize yeni isimler eklemeye devam ettik.

Bu yıl çeviri kitaplarda özellikle bilimkurgu, fantastik ve kurgu dışı türlerinde yayımladığımız kitaplarımıza ilgi oldukça yoğundu. İlk kez bu yıl çizgi roman yayımladık. “Avatar” serisi, “Bloodborne” serisi ve Dünyaya Düşen Adam çizgi romanları oldukça ilgi gördü. Nihan Kaya’nın son kitabı Erteleme: Nedenleri ve Çözümleri kitabı günümüz insanın sorunlarından biri olan erteleme konusuna farklı bir bakış açısı getirdiği için okurlar tarafından tercih edilen bir kitap oldu.

​2024 yılının ilk aylarında yepyeni kitapları okurla buluşturmaya hazırlanıyoruz. Yayın haklarını aldığımız Rebel Moon kitabını Ocak ayında yayımlamış olacağız. Kitaptan uyarlanan film de 22 Aralık’ta Netflix’te yayında olacak. Yılın diğer aylarında sürpriz kitaplar ve isimlerle yayın hayatımıza devam ediyor olacağız. Bol okumalı bir yıl olmasını umuyoruz.

Epona Kitap - Editör Zeynep Taş

2023 yılı genel olarak kültür dünyasını zorlayan bir süreç oldu. Etkisi biraz daha süreceğe benziyor. Ancak 2023’ün tüm aksayan yönlerine rağmen biz çalışmaya devam ettik ve  “Dublinesk” serimize yeni yapıtlar katıldı. Malcolm Bradbury’nin Tarih Adam, Dün Bahardı ve Elmas Öfke. Bilirsiniz ki son zamanlarda Kore edebiyatının yükselişi konuşuluyor. Yeni Kore edebiyatının yükselen değerlerinden Choi Eun-mi’nin Dün Bahardı adlı kitabı, cinai bir roman yazmaya gönül vermiş ana karakter Jeong Soojin’nın yasak aşkı, anne ve kız olmanın zorluklarıyla okurların dikkatini çekti sanırım.

Latin Amerika edebiyatına da benzer ilginin artması için çalışıyoruz. Bildiğiniz gibi 2022 yılında Sanchez’in Mogador Beşlisinin ilk kitabı Dokuz Kere Şaşkınlık kitabı katıldı serimize. Bu sene yanına Havanın Adları’nı ekledik. Şiirsel anlatımıyla okurlarını etkilediğini söyleyebiliriz. Suyun Dudakları’nda da yakında geliyor şimdiden ne zaman çıkacak diye mailler alıyoruz okurlar sayesinde motivasyonumuz artıyor.

Elmas Öfke ise Latin Amerika Öykü Yarışması’nda Birincilik Ödülü’ne layık görülen Valeria Tentoni’nin sekiz öyküyü içinde bulunduran kitabının katmanlı anlatısını açıklığa kavuşturmak okuru bitmek bilmeyen bir serüvene çıkarmış olmalı. Değerli Eda Çaça ve Berrak Göçer’in çabalarıyla temellerini attığımız “Yansımalar” serisi Epona’ya kazandırıldı. Bu seride Mark Twain’in ironi dolu yazıları ve Fitzgerald’ın otobiyografik unsurlarıyla süslenmiş iki kitap mevcut.

Bu yıl en çok öne çıkan kitaplarımızdan birisi de “Veritas” serimizden dijital kültür ve psikanalizle ilgili birçok çalışmaya imza atmış Alfie Bown’un Keyif Almak: Candy Crush & Kapitalizm başlığı oldu. Eleştirel Teoriden Candy Crush’a, Gangnam Style’dan Games of Thrones’a, Football Manager’dan Deleuze ve Benjamin’e kadar geniş bir yelpazeyi şen bilimin ışığında inceliyor.

Ayrıca önümüzdeki yıldan, 2024’ten de bahsetmeliyiz. Epona okurları için bu yıla karnaval havasında gireceğiz. Açılışı yönetmen olarak bildiğimiz Paolo Sorrentino’yla yapıyoruz.  Strega Ödülü'ne aday gösterilen Herkes Haklı kitabı, isyan dolu bir rock yıldızının düşüşünü bize yeraltı edebiyatı tadında anlatıyor. Çeviriyi titiz bir şekilde okura aktaracak olan Ezay Akyıldız’a da şimdiden teşekkür ederiz.

2013 Uluslararası Dublin Edebiyat Ödülü'nün sahibi Kevin Barry’nin kitabının çevrisini Begüm Kovulmaz üstlendi ve harika bir iş çıkardı. O Eski Türkü mart ayında meraklılarıyla kavuşacak diye düşünüyoruz.

“Veritas” serisinin ikinci kitabı olacak Gandhi’yle Molotof Kokteyli İçmek. Bütün dünyada Moneyless Man olarak tanınan Mark Boyle, 2008 yılından beri parasız yaşayan, 2016 yılında ise modern teknolojiyle bağlarını tamamen koparmış İrlandalı bir yazar. Okurlara modern yaşam alışkanlıklarımızın aslında ne ölçüde yıkıcı olduğunu, geleceğimizin girdiği tehlikeyi bunlara dair çözüm önerilerini farklı bir perspektiften provokatif bir dille gösteriyor. “Est&Non” serisinden daha önce Todorov’un Aydınlanmanın Gölgesinde: Goya’yı yayımlamıştık. Şimdi de sırada Ranciere’in Edebiyat Üzerine adlı kitabının çevirisi tamamlanmak üzere. 

​Büyük tartışmalara neden olan Lolita’nın senaryosu Sina Baydur’un çevirisiyle geliyor. Booker Ödüllü Rody Doyle’un Paddy Clarke Ha Ha Ha’sı, bilinen yazarlarımızdan Sinclair Lewis’den Burada Böyle Şeyler Olmaz’ı, Nicolas Bouvier’in Dünyayı Kullanmak’ı, Robert Gal’in Tractatus yine “Dublinesk” serimizin başlıklarından. “Dublinesk” serisine ilgi gösteren okurlarımıza öncelikle teşekkür ederiz. Onlar sayesinde yeni yıllar birlikte yeni baskılara gidiyoruz. Bütün kültür dünyasına ve okurlarımıza keyifli bir yıl olmasını diliyoruz.

Epsilon Yayınevi - Genel Yayın Yönetmeni Aslı Tunç

2023 yılında ülkemizde yaşanan siyasi ve ekonomik krizlerden tüm sektörler gibi yayıncılık sektörü de çok etkilendi. Sektör genelinde, son on yıldır ilk defa yayımlanan yeni başlık sayısında düşüş yaşandı. Okurların kitap fuarlarına ilgisi azaldı. Artan maliyetler ve yüksek enflasyon sebebiyle kitap fiyatları arttı ancak bu artış diğer sektörlerin altında kaldı ve yayıncılar okurlara ulaşabilmek adına kârlılıktan ciddi fedakarlıklar yapıldı. Ulaşılabilir fiyatları yakalayabilmek için üretim kalemlerinden genel giderlere, yayımlanacak başlıkların seçiminden baskı adetlerine kadar ciddi bir kriz yönetimiyle geçen bir yıl oldu.

Epsilon Yayınevi ve yayın grubumuz genel anlamda çok zor ama verimli bir yıl geçirdi. Her şeye rağmen üretimi durdurmamamızın, öngörülü ve sağduyulu davranmamızın bu yılın kapanış verilerinde ciddi etkisi var diye düşünüyorum. Büyük riskler almadık, kaynaklarımızı doğru yönettik. İçinde bulunduğumuz ekonomik koşullarda cirosal bir büyümeyi başarı olarak görmek son derece yanıltıcı olabilir. Sektörün geneli küçülürken cirodan ziyade adette büyüme yakalayabilmiş olmak sevindirici. Bu yıl 240 yeni başlığı ve toplam 2 milyon adetlik bir satış gerçekleştirdik.

Okurlar son birkaç yılda olduğu gibi bu yıl da kurgu dışı ve özellikle ekonomi finans konulu kitaplara ciddi bir ilgi gösterdi. Uzun zamandır çoksatan kitaplarımızdan olan Akıllı Yatırımcı bu yılın da en çok okunan kitaplarından biriydi. Yine finans ve yatırım alanında önemli bir diğer kitabımız Alfa Trader yoğun bir ilgi gördü. Alanında çok önemli kitaplardan biri olan Tuz Üzerinden Dünya Tarihi de kurgu dışında öne çıkan başlıklardan biriydi. Diğer taraftan Epsilon'un çok sadık bir gençlik ve aşk romanları kitlesi var. Bütün dünyayı kasıp kavuran Colleen Hoover arka arkaya yayımladığımız tüm kitaplarıyla çok okundu. Mahir Ünsal Eriş bu yıl çocuklara çok güzel bir sürpriz yaptı ve 30 Şahane Kelime kısa sürede çok sevilen çocuk kitaplarımızdan biri oldu.

​Son yıllarda çok inandığımız türlerden biri çizgi roman. 2024 yılının ilk çeyreğinde Suç ve Ceza, 1984 gibi kült eserlerin çizgi romanları okurlarla buluşacak. Bu yıl yayımladığımız Labirent kendi alanında özgün ve dikkat çeken bir çizgi roman başlığı olmuştu. Keza Korece aslından çevrilen Grass da bu yılın önemli çizgi romanlarından biri olacak. Kurgu dışında Dawn Of Everything ve Tim Marshall'dan The Power of Geography bizim de yayımlamak için büyük heyecan duyduğumuz kitaplar. Merakla beklenen Queen Charlotte, Must Love Flowers ve Goodreads okuru ödülü kazananı, geçtiğimiz yılın en iyi aşk romanı seçilen Happy Place 2024 yılı içinde okurlarımızla buluşacak diğer başlıklarımız.

Dosya alfabetik sıralamaya göre sıralanmıştır.