Kokular ve Parfümler

Ses, görüntü, koku, tat, doku, his… Tüm bunları algılamak için her daim kullandığımız, emrimize amade duyularımızın ne kadar farkındayız, farkında mıyız? Konuşmak, görmek, tatmak, dokunmak, hissetmek bir yana “koku almak” hakkında ne biliyoruz, bu bilgiyle ne kadar ilgiliyiz?

Koku almanın, kokuyu duymak ve satın almak olarak çift anlamıyla işlendiği, Everest Yayınları’ndan çıkan Kokular Kitabı serisi devam ediyor. Kaçınılmaz uyaran “koku” ile “algı” üstüne olan ilk kitap, serinin aynı adıyla Aralık 2014'te yayınlanmıştı. İkinci kitap ise biyolojik ihtiyacımız olmayan ama türlü yönlerimiz için bir ihtiyaçmış gibi davrandığımız, varlık nedeni “algı yönetimi” olan “parfüm”ü odağına almakta. 

"Kokular Kitabı II - Parfümler" ne kuralları katı bir kimya dersi ne de parfüm sektörü tarafından süslenen hayal dünyamızı, beklentilerimizi beslemeyi tam olarak onaylayan bir kitap. Sayfalarını çevirdikçe, şişenin içinde yer alan sıvının malzemesi, bileşen oranları, kokuyu tasarlayan parfümör vb. içerik özelliklerinin öneminin yanında, şişenin kendisine verilen daha da doğrusu katılan değerin izini sürüyorsunuz. Şişeyi çizen tasarımcı, markaya ismini veren modacı gibi her karşılaşılanın öneminin nasıl kalın çizgilerle belirlendiğini görerek. Şişesi ayrı önem sıvısı ayrı özenle üretilen, tüketilen parfüm, tüketiciye ulaşana kadar nelerle nelerden oluşuyor, kimlerle temas ediyor üzerine odaklanan kitabın dili ise oldukça eğlenceli. Parfüm üretim süreci ve koku sektörüne ilişkin teknik detayların yoğun olduğu metnin geneline soluk aldırıcı bir dolu renkli bilgi de serpiştirilmiş. Kimi zaman magazin basınını ilgilendirecek olanlar dahil.

Ülkemizde konusunun en önde gelen isimlerinden olan Vedat Ozan, koku alanında birçok etkinlikte bulunmakta. Bunların arasında “koku” ve “lezzet algısı içindeki koku” üzerine uzmanlığı, parfümörlük yönü, yürüttüğü “Uygulamalı Koku Atölyeleri”, verdiği “Koku ve Duyuların Kültürel Tarihi” adlı yüksek lisans dersi sayılabilir. Metinlerine temel olarak yine koku hakkında yapmış olduğu bir radyo programının eski kayıtlarının deşifrelerini almış. Kitapların sonuna eklediği uzunca “okuma listesi”nin kitaplarının sermayesi olduğunu ise özellikle vurguluyor. Konu ettiği parfümleri, nadir bulunanları bile, bizzat edinmesi vb. deneyimlerinden faydalanırken, özel değerlendirmelerden mümkün olduğunca uzak durmaya çalışmış.

Kokuya mitoloji, kültürel tarih, kimya, ekonomi-politik, psikoloji, edebiyat, sinema, gündelik hayattan bakan seri, ilk iki cildiyle şimdiden özel bir kaynak olarak Türkçede bir eksiği tamamlamakta. Kokunun “kültürel tarih” ve “lezzet” taraflarına odaklanacağı ifade edilen gelecek iki cildi de merakla bekliyoruz.

Kokular Kitabı  / Vedat Ozan / Everest Yayınları
Kokular Kitabı - II – Parfümler / Vedat Ozan / Everest Yayınları